Zelfs na zwaar afkickproces roemen ghb-gebruikers effect drug
Ghb-verslaving hoort tot de moeilijkst te behandelen verslavingen in Nederland, vergelijkbaar met heroïne. Onderzoekers hebben nu vastgesteld hoe dit komt: gebruikers blijven ghb hun hele verslaving lang zien als een middel dat vrijwel alleen goede kanten heeft. Tot ver na het afkicken roemen ze de effecten van de drug.
Dit blijkt uit kwalitatief onderzoek in opdracht van het ministerie van VWS dat vandaag verschijnt. Tienduizenden Nederlanders gebruiken op jaarbasis weleens ghb, maar slechts een deel daarvan is verslaafd en komt daar zeer moeilijk van af. Deze groep geeft veel problemen.
Het onderzoek werd uitgevoerd door de Radboud Universiteit. 'Verslaafden vinden hun leven met ghb moeilijk', zegt coördinator Harmen Beurmanjer, 'maar een leven zonder ghb vinden ze ondraaglijk.'
Zonder ghb is alles eng en bedreigend.
Ghb is een van de moeilijkste drugs om van af te kicken. Michael, die tien jaar lang 'slokjes' nam, en zijn begeleiders in de kliniek leggen uit waarom. 'Het leven met ghb is moeilijk, het leven zonder is ondraaglijk.'
Ghb is een narcosemiddel dat gemakkelijk zelf te maken is. Gebruikers gaan geregeld 'out' of raken in coma. Meer dan de helft van de ghb-verslaafden valt binnen drie maanden na het afkicken terug. 'Ghb is een van de gevaarlijkste stoffen die we kennen als het gaat over verslaving en afhankelijkheid', zegt onderzoeker Tibor Brunt van het Trimbos Instituut. 'De onthoudingsverschijnselen zijn heel ernstig.'
VWS zit al jaren met ghb in zijn maag. Bij een op de vijf drugsincidenten in ambulances speelt ghb een rol. 'Bijna 45 procent van de ghb-verslaafden is ooit in comateuze toestand binnengebracht op de Spoedeisende Hulp', zegt Beurmanjer. 'En 20 procent van hen is eens of meermaals in coma op de intensive care beland.' Ruim duizend gebruikers melden zich elk jaar bij de verslavingzorg, maar het werkelijke aantal is mogelijk hoger: deze groep is niet geneigd hulp te zoeken.
Faalangst verdwijnt
Gemeenten in Brabant, Friesland en Twente luidden eerder de noodklok over ghb. Het middel speelde een rol bij meerdere dodelijke drugsincidenten.
Vaak beginnen gebruikers op feesten met ghb. Door het middel voelen ze zich zelfverzekerder. Ook volgt geen 'straf': ghb geeft geen kater. Als ze vervolgens steeds vaker gaan gebruiken, houden de voordelen aan. Faalangst verdwijnt, gebruikers worden socialer en vrolijker. 'We noemen dit de superfase', aldus Beurmanjer. 'Ouders die niet weten dat hun kind ghb gebruikt, zeggen achteraf vaak dat hun kind opleefde.'
Dan volgt een omslag, maar er ontstaan pas problemen als mensen geen ghb meer nemen: ze krijgen heftige angstaanvallen, hartklachten, gaan 'shaken'. 's Nachts worden mensen om de twee, drie uur in volledige paniek wakker. Met ghb verdwijnen die klachten onmiddellijk.
Dat afkicken zo moeilijk verloopt, komt doordat verslaafden nog maandenlang heftige angsten hebben. 'Angst is een van de belangrijkste redenen om weer te gaan gebruiken', zegt Beurmanjer. 'Psychotherapie werkt wel, maar niet binnen een kwartier. Terwijl ghb de klachten acuut oplost. De verleiding is dus levensgroot.'
De onderzoekers stellen dat verslaafden beter moeten worden voorbereid op deze verschijnselen, onder meer met ervaringsdeskundigen. 'Ik kan wel tegen een patiënt zeggen dat hij zich later beter voelt, maar het werkt beter als iemand dit zelf heeft meegemaakt.'
