Wat doet isolatie met een mens? Een recente overzichtsstudie schetst een somber beeld

Veel Monopoly spelen. Je eten door familie in de garage laten zetten en een gesprekje voeren op vier meter afstand. Thuiswerken, gamen. Zo zit een gezin – vader en twee zoons waren besmet met het coronavirus – in Houten z’n tijd uit, om anderen niet te besmetten. Op de foto ziet het er gezellig uit. Maar zoals de vader, dermatoloog Dirk Jan Hijnen, al aangeeft in het artikel van Volkskrantverslaggever Remco Andersen: ze hebben relatief geluk. Een collega van de man zit twee weken opgesloten in een Amerikaanse hotelkamer met een politieagent voor de deur.

De opmars van het coronavirus leidt ertoe dat een groeiend aantal mensen in (thuis-)isolatie gaat: een noodzakelijke maatregel om de verspreiding van het virus af te remmen. Maar wat doet die isolatie met een mens? Een recente overzichtsstudie in het medische tijdschrift The Lancet schetst een somber beeld. Wetenschappers bekeken diverse studies naar het geestelijk welzijn van quarantainegangers, van Afrikaanse dorpsbewoners die weken in isolatie moesten omdat een dorpsgenoot overleed aan ebola, tot Australische paardeneigenaren die hetzelfde overkwam vanwege de uitbraak van een paardengriep.

De onderzoekers zagen tal van negatieve effecten, die nog lang na de isolatie kunnen aanhouden. Verwarring, verveling, inkomstenderving, angst voor infectie of stigma, posttraumatisch stresssyndroom; en zo gaat de lijst door. De wetenschappers komen met adviezen om de isolatie zo soepel mogelijk te laten verlopen. Allemaal adviezen in de categorie ‘logisch, maar kan bij een gebrekkige organisatie ook zomaar mis gaan’. Gebruik een veilige isolatieduur, maar pas op met het overdreven oprekken daarvan. Blijf goed communiceren met mensen in isolatie; bij dagen of weken afgesloten van de wereld vanwege een mogelijke besmetting kan het gaan spoken in hun hoofd, en kunnen mensen bij kleine lichamelijke klachten meteen het ergste denken. Ook cruciaal: zorg ervoor dat mensen zelf kunnen blijven communiceren met vrienden en familie. Zo noemen de onderzoekers de beschikbaarheid van een werkende mobiele telefoon ‘noodzakelijk, en geen luxe’. Wie uit het vliegtuig komt en direct in isolatie moet, is ‘waarschijnlijk het blijst met een oplader en adapter’.

Maar zelfs als het mensen in isolatie zo comfortabel mogelijk wordt gemaakt, blijft het afzien. Ik ken maar één opvallend positieve uitzondering. In 1665 sloot de universiteit van Cambridge z’n deuren vanwege een uitbraak van de pest. Natuurkundige Isaac Newton, een twintiger nog, vluchtte de stad uit naar het huis van zijn ouders op het platteland. Daar, in alle rust, deed hij revolutionaire ontdekkingen over de werking van licht en kraakte hij de wetten van de zwaartekracht na het turen naar een appelboom.

Al valt het natuurlijk niet uit te sluiten dat Newton, als de plaag sneller was ingedamd en hij gewoon had kunnen doorwerken op de universiteit, tot nóg genialere inzichten was gekomen.