Pijlgifkikker stikt de moord in raar klimaat
Kikkers in de Amerika's lijden onder een schimmel die floreert door kleine klimaatveranderingen...
Klimaatverandering lijkt de pijlgifkikkers in Zuid- en Midden-Amerika fataal te worden. Niet dat het te warm wordt voor deze amfibieën, maar ze leggen massaal het loodje door een schimmel die beter gedijt onder de nieuwe omstandigheden.
Dat blijkt uit een studie die donderdag is gepubliceerd in Nature. Volgens de onderzoekers draagt klimaatverandering bij aan de uitbraak van chytridiomycose, ofwel de Batrachochytrium dendrobatidis schimmel.
Deze ziekteverwekker houdt in de tropen flink huis onder pijlgifkikkers. De populatie van bepaalde soorten neemt sterk af en een schrikbarend aantal soorten (110) is er zelfs door uitgestorven. Dat is tweederde van het totaal aantal soorten pijlgifkikkers.
De meeste soorten stierven uit in jaren dat het ongewoon warm was in de tropen. De stijgende temperatuur op aarde verandert de bewolking boven de tropische bergen. Deze klimaatverandering resulteert in koudere dagen en warmere nachten. De stijgende temperaturen 's nachts zijn gunstig voor de fatale schimmel, en de koelere temperaturen overdag - door de toegenomen bewolking - bieden de kikkers geen bescherming meer tegen de schimmel.
De schimmel Batrachochytrium dendrobatidis groeit en vermenigvuldigt zich namelijk het best bij temperaturen tussen 17 en 25 graden. Bij extreem hoge en lage temperaturen sterven minder kikkers.
Het is nog niet bekend wat de schimmel, die op de huid van de kikkers groeit, precies met ze doet. De algemene veronderstelling is dat de huid van het beestje dikker wordt door een huidinfectie die de schimmel teweegbrengt. Die verdikking zorgt ervoor dat de ademhaling wordt bemoeilijkt, want amfibieën ademen voor een groot gedeelte door de huid. De kikkers stikken dus langzaam.
Niet alleen in tropisch Amerika hebben amfibieën het moeilijk. Volgens het Global Amphibian Assessment wordt ongeveer eenderde van de amfibiesoorten wereldwijd gezien als bedreigd.
In Nederland is chytridiomcyose niet geconstateerd, althans niet bij kikkers die in het wild leven. Bij kikkers die in Nederland in gevangenschap worden gehouden (voornamelijk pijlgifkikkers) is de aandoening wel vastgesteld. In Vlaanderen is onlangs nog een onderzoek gedaan naar de beruchte schimmel bij in het wild levende kikkers, maar daar werden geen aangetaste dieren gevonden.
