NieuwsNaturalis
Museum Naturalis krijgt mogelijk grote langnekdino
Nadat natuurhistorisch museum Naturalis overblijfselen van iconische dinosauriërs als T. rex en Triceratops naar Nederland haalde, hopen paleontologen nu op de volgende grote slag. ‘We hebben goede hoop dat we de overblijfselen van een langnekdino naar Nederland kunnen halen.’
Minimaal drie langnekdino’s en restanten van allerhande kleinere oerdieren - dat is de oogst van de eerste paar weken zoekwerk op de zogeheten Jurassic Mile in de Amerikaanse staat Wyoming. Het gebied, vernoemd naar het tijdperk Jura (200 tot 145 miljoen jaar geleden) waarin de gevonden dieren leefden, is een ‘historische’ vindplaats propvol resten van dinosauriërs, meldt paleontoloog Anne Schulp (Naturalis) telefonisch vanuit Wyoming.
Welke langnekdino’s precies zijn gevonden is nog niet duidelijk, maar Schulp denkt onder andere aan een Camarasaurus en Diplodocus, vergelijkbaar met het soort dinosauriër dat internationaal faam verwierf door zijn rol als vriendelijke planteneter in de film Jurassic Park. De dieren waren gigantisch: in de lengte maten ze meer dan twintig meter, en ze wogen zo’n dertig tot veertig ton. Ze behoren tot de bekendste dinosauriërs uit het Jura, zoals de T. rex dat was voor het Krijt.
Welke exacte soorten de onderzoekers hebben gevonden, is nog niet bekend. ‘We doen nu de eerste identificatie in het veld’, zegt Schulp. ‘Maar je weet pas zeker wat je hebt nadat je nauwkeuriger onderzoek hebt gedaan in het lab.’
Reusachtige klus
Naar eigen zeggen heeft Schulp ‘goede hoop’ dat één van de langnekdinosauriërs die gevonden is naar Nederland komt, al houdt hij wel een slag om de arm. De buit moet officieel nog worden verdeeld tussen de deelnemende musea. ‘Maar dit is meer dan één museum kwijt kan. Als je alle drie deze dieren op één plek wil zetten, moet je flink uitbouwen.’
Op dit moment heeft Naturalis overigens al een langnekdinosaurus in huis. ‘We hebben een kleine Camarasaurus van 16 meter’, zegt Schulp. Bij de exemplaren die nu uit de grond komen zitten echter ook skeletten van meer dan 25 meter. Wie dat soort indrukwekkend grote langnekken wil zien, moet daarvoor nu nog naar het buitenland. ‘Het natuurhistorisch museum in Kopenhagen en het natuurhistorisch museum in Berlijn hebben bijvoorbeeld mooie exemplaren’, zegt Schulp.
Het team van Naturalis werkt op de Jurassic Mile samen met het Amerikaanse Children’s Museum (Indianapolis), dat het gebied als eerste ontsloot, de universiteit van Manchester, en het Britse Natural History Museum (Londen). In totaal zijn ruim tweehonderd paleontologen in het gebied bezig. Het ligt er zó vol overblijfselen dat de paleontologen schatten dat ze nog wel twintig jaar bezig zijn om alle aanwezige oerbeesten uit de grond te halen. ‘Gisteren vonden we bijvoorbeeld nog botten van een Stegosaurus’, zegt Schulp, een dinosaurus met herkenbare driehoekige stekels op de rug. ‘Er ligt hier waanzinnig veel.’
Het klaarmaken van de botten van een langnek voor bezichtiging in een museum is overigens wel een project van de lange adem, waarschuwt Schulp. ‘Dit is letterlijk en figuurlijk een reusachtige klus’, zegt hij. Een beetje langnek is al snel meer dan twintig meter. ‘Bovendien bevatten hun nekwervels kleine uitsteekseltjes. Dat maakt het uitgraven en vooral het prepareren heel precair werk’, zegt Schulp. Naar verwachting kost het een aantal jaar voordat de overblijfselen klaar zijn voor het museum.
Drinkplaats voor dinosauriërs
De Jurassic Mile was ten tijde van het Jura waarschijnlijk een meertje, een drinkplaats voor dinosauriërs. De paleontologen ontdekten er ondergrond met de kenmerkende golfribbels die je ook op het strand vlakbij het water op het zand kunt zien. Ook vonden ze voetafdrukken van dinosauriërs die langs de rand van het water hebben gelopen.
‘Het is een paleontologische whodunnit die we nu proberen op te lossen. Zeker is dat bij zo’n meertje veel modder aanwezig was’, zegt Schulp. Wanneer resten van dieren bedekt worden met een laag modder, is de kans groter dat ze fossiliseren.
‘Het geeft ons wel een beetje een maf beeld van de wereld van de dinosauriërs’, zegt Schulp. ‘De overblijfselen die we vinden zijn vaak afkomstig van dieren die aan het water leefden. Van dinosauriërs die bovenop een bergtop woonden is de kans dat ze fossiliseren een heel stuk kleiner.’
Aanvullingen & verbeteringen
In een eerdere versie van dit artikel stond dat ook de T. rex in het Jura leefde. Dat was echter in het Krijt.
Ontdek meer over Naturalis
Met veel bombarie haalt museum Naturalis vrijdag een topstuk binnen, een heuse T. rex uit Amerika. Circus, schamperen sommigen. Maar experts zijn lyrisch: zó promoot je wetenschap.
Museum Naturalis in Leiden wilde graag een T. rex, een van de gevaarlijkste dino’s die ooit hebben geleefd. Hoe kom je daar aan? De Volkskrant ging kijken bij een opgraving op de prairies in de VS.
Jongensboekverhalen in Naturalis? Die tijd is voorbij. Natuurhistorische musea bleven te lang buiten de discussies over de rol van het koloniale verleden, betogen historici Fenneke Sysling en Caroline Drieënhuizen.
Het vernieuwde Naturalis hoopt zich volgend jaar zomer aan de buitenwereld te presenteren, inclusief dinosaurus Trix. Dan wordt een operatie van 70 miljoen euro en een architectonische rel afgesloten.
