In een handomdraai films kijken op de Amerikaanse Netflix

Welk hoger doel het dient is onduidelijk. WikiLeaks heeft 170 duizend e-mails online gezet die zijn gestolen uit de elektronische brievenbus van Sony Pictures, een van 's werelds grootste filmstudio's. Uit de inhoud, variërend van topgeheimen tot kattebelletjes, is de laatste maanden al uitvoerig geciteerd. Kennelijk zit de klokkenluiderssite verlegen om publiciteit.

Eén mail uit 2013 trekt wel de aandacht. Daarin eist een Sony-baas dat Netflix meer doet tegen klanten uit bijvoorbeeld Nederland die de Amerikaanse versie van de onlinefilmbibliotheek benutten. De Amerikaanse abonnee van Netflix heeft de keuze uit een groter en gevarieerder aanbod.

'Geo-blocking'

Dat verschil heeft een reden. Filmvertoningsrechten worden meestal per land verkocht. Netflix blokkeert daarom gebruikers uit het ene land die een filmpje willen pikken bij zijn service in een ander land. 'Geo-blocking' wordt dat genoemd. Die virtuele grensbewaking valt te omzeilen. Met een virtual private network (VPN).

Hoe dat werkt? Wie het internet opgaat doet dat met een IP-adres, een serie getallen waaraan aan een individuele computer is te herkennen. Dat IP-adres is aan een geografische locatie gekoppeld, een stad of een streek. Op die manier weet Netflix of er een Nederlander voor zijn Amerikaanse loket staat. Een VPN geeft een vreemdeling evenwel een Amerikaans IP-adres. Voilà: welcome to Netflix USA.

Dat is de korte uitleg. Een VPN behelst ook gemorrel aan de domain name server (DNS), een soort digitale verkeersagent die een herkenbaar webadres zoals volkskrant.nl omzet in het officiële IP-adres 23.72.10.165. Doorgaans krijgt een gebruiker automatisch een DNS toegewezen van zijn provider. Voor een VPN moet hij onder de motorkap van zijn pc, spelcomputer of tablet duiken en die netwerkinstelling aanpassen. Het is niet bijster ingewikkeld en VPN-aanbieders geven uitvoerige instructies. Het is alleen geen klus voor technovrezers.

Obstakels

Is het karwei geklaard, dan ligt de wereld virtueel nog meer aan je voeten dan-ie al lag. Niet langer verschijnt de boodschap 'sorry, deze service is niet toegankelijk in uw land'. Opeens kunnen we USA-only games downloaden bij Xbox Live, de webwinkel van Microsofts-spelcomputer, en door de catalogus van de Amerikaanse videodienst Hulu grasduinen.

Soms blijven er nog wel wat obstakels over. Sommige diensten die niet in Nederland verkrijgbaar zijn vereisen voor een abonnement een Amerikaanse creditcard (moeilijk) of een Amerikaanse postcode (simpel). Sommige internetaanbieders staan gerommel met het DNS niet toe. Dat geldt ook voor hotel-netwerken, openbare wifi-hotspots, de mobiele netwerken 3G en 4G en internetten via de satelliet.

Vroeger waren VPN's bij uitstek traag, omdat al het verkeer via hun eigen DNS-server liep. Een aantal diensten heeft daar wat op gevonden. Ze dirigeren alleen die informatie over hun eigen DNS die de herkomst van een gebruiker maskeert. De data die je binnenhaalt - film, game, liedje - vliegt ongefilterd over het internet zo snel als je thuisverbinding maar toestaat.

Verboden

De laatste hindernis kan de verstrekker van het amusement zijn. In de Verenigde Staten is de betaalzender HBO vorige maand een Netflix-achtige dienst begonnen. Consumenten die via een VPN van buitenaf op HBO Now inlogden zeggen dat ze de boodschap krijgen daarmee op te houden.

De spelregels van Netflix verbieden pas sinds kort het omzeilen van de geo-blokkering. 'Virtueel de grens oversteken is in verband met programmalicenties in strijd met onze gebruiksvoorwaarden. We gebruiken standaardmiddelen om te identificeren in welk land een gebruiker zich bevindt', mailt Europees woordvoerder Joris Evers.

Er is wel een maas. 'Ieder Netflix-abonnement is bruikbaar overal waar Netflix beschikbaar is. Je kunt je Nederlandse abonnement dus gebruiken op vakantie in Frankrijk, op zakenreis in Engeland en ook als je naar Amerika gaat', aldus Evers.

Misschien heeft Netflix dat geantwoord aan Sony, toen dat een harde aanpak vroeg van VPN-misbruik: 'Onze abonnees zijn echte globetrotters.'