Het woord Mansplaining aan u uitgelegd door een man

Jean-Pierre Geelen fileert vermakelijke vaktaal, ergerlijke vaagtaal en andere taalmerkwaardigheden. Deze week: mansplaining.

Jean-Pierre Geelen
null Beeld Thinkstock
Beeld Thinkstock

Grappig tweetje van ene Rockhaya, oftewel @RochayaSeck. Een vrouw, en dat is belangrijk. Ze twitterde dit dialoogje: Hij: Weet je wat mansplaining is? Ik: Ja! Hij: Zal ik het je uitleggen?

'Mansplaining', sinds een tijdje kom je het woord opmerkelijk vaak tegen. In bepaalde kring althans: op Twitter en andere sociale media, in kringen van linksige hipsters.

Goed mogelijk dat u nog niet weet wat mansplaining is - in het alledaags spraakgebruik kom je het zelden tegen; mansplaining is typisch een schrijfwoord. Helaas kan ik, mannenzwijn, met weekdienst aan het taalloket, het hier niet uitleggen; voor ik het weet bent u een vrouw en ik de betweter. Want dat is nou net de crux bij dit fenomeen: het benoemt dat bepaalde type man dat de hinderlijke eigenschap heeft vrouwen iets uit te leggen waarvan hij geen verstand heeft. U kent ze wel. Of niet.

Mansplaining is een woordspeling. Een samentrekking van 'man' en 'explain' (mag ik dat wel uitleggen?). Ook wel manterrupting genoemd - woordspelingen kun je met een gerust hart aan het Engels-Amerikaans overlaten. De Nederlandse poging tot vertalen met 'fluitleggen' is slechts een staaltje schijtlolligheid.

De term werd in 2008 al geïntroduceerd door de Amerikaanse schrijver Rebecca Solnit, wier essay over het fenomeen, Men Explain Things to Me, veel waardering en herkenning oogstte. In 2012 brak het woord door tot de 'mainstream politieke journalistiek'.

Zoals vaker met culturele verschijnselen komt alles uit de VS hier vijf jaar later. En dus is vorige maand de Nederlandse vertaling verschenen, onder de titel Mannen leggen me altijd alles uit. Een Mannen komen van Mars, vrouwen komen van Venus-achtige titel, om maar eens een bestseller uit de jaren negentig te noemen (van John Gray).

Net als het onderwerp (de linguïstische genderstrijd) is ook het woord zelf al gepolitiseerd: op de rechtsige website The Post Online werd onlangs het fenomeen al aangevallen (door een vrouw, zelf de trotse verdediger van het woord 'dobberneger', dus dan mag het).

Wilt u helemaal meedoen deze dagen, laat dan eens het woord 'mansplaining' vallen. Hier aan het taalloket legde iemand een tweet op tafel van ene Erik Schoorl - een man, en dat is vast belangrijk. Hij twitterde: 'Ik probeerde zojuist de onnozelheid van de term 'mansplaining' uit te leggen aan een jonge dame, maar dat accepteerde ze niet.'

Aan dit wapengekletter gaan we nog een hoop lol beleven.

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden