‘Flattening the curve’ moet nu met een hamer en een dans

‘De hamer moet groot genoeg zijn om het virus plat te slaan’, zei premier Rutte. Terwijl minister De Jonge op de persconferentie aangaf dat hij ‘de hamer uit de kast wil trekken’ en ‘landelijk met de hamer wil werken’ om het aantal besmettingen terug te dringen.

Kennelijk heeft het kabinet bijgelezen: de gereedschapsmetaforen zijn ontleend aan het internetepistel ‘The Hammer and the Dance’, van de Frans-Spaanse ingenieur en publicist Tomás Pueyo. Ook RIVM-hoofdwetenschapper Jaap van Dissel verwijst in zijn toelichtingen in de Tweede Kamer de laatste paar maanden geregeld naar het viraal gegane essay.

In het werkstuk, dat hij half maart online zette, beschrijft Pueyo in beeldende termen wat maatschappijen te doen staat die te maken krijgen met een steil oplopend aantal besmettingen door het coronavirus. Die bult in de grafiek dient men plat te slaan met harde maatregelen zoals een lockdown, vindt Pueyo: de hamer. Daarna, als het aantal besmettingen laag is, begint wat Pueyo de dans met het virus noemt: het virus onder de duim houden, door oplevingen ervan snel op het spoor te komen en de kop in te drukken.

Een wat ruwere versie dus van wat in de eerste golf nog academisch ‘flattening the curve’ werd genoemd. Wat Rutte en De Jonge vergeten: volgens Pueyo is het de bedoeling dat de hamer slechts éénmaal wordt gehanteerd. Maar nog voordat de ‘dans’ met het virus in ons land goed en wel kon beginnen, liep het aantal besmettingen alweer op. Nu moet de hamer er opnieuw aan te pas komen om de ziektecurve plat te timmeren.

En dan maar dansen. Als het aantal besmettingen weer laag is, kan men weer terug naar wat afgelopen zomer al de bedoeling had moeten zijn, maar toen jammerlijk mislukte: met tests en bron- en contactonderzoek het virus achter de broek zitten, en het in bedwang zien te houden door geïnfecteerden in quarantaine te brengen.

Tot de voetjes pijn beginnen te doen van het dansen? Een slot van de dans beschrijft Pueyo niet: het idee is ‘om dit virus onder controle te houden tot er een vaccin is’, schrijft hij. Dat is in weerwil van wat veel experts verwachten: de eerste vaccins zullen naar het zich laat aanzien niet optimaal werken, beperkt beschikbaar zijn en ‘waarschijnlijk niet de ultieme oplossing zijn die velen ervan verwachten’, zoals Hongkongse experts onlangs noteerden in artsenblad The Lancet.

Geconfronteerd met die mogelijkheid toonde De Jonge, die in lijn met Pueyo volhoudt dat het vaccin begin volgend jaar als een soort hemelse verlossing zal neerdalen, zich even uit balans. ‘Het is heel goed denkbaar dat er vertragingen gaan optreden. Zeer goed denkbaar’, mijmerde de minister. ‘Wij geven de prognose af die de ontwikkelaars ons geven. Ik hoop echt dat het vaccin goed genoeg zal zijn.’