Europese Very Large Telescope ziet planeet-in-wording

AMERSFOORT - Voor het eerst is bij een pasgeboren ster een planeet-in-wording ontdekt. Tenminste, dat is de meest waarschijnlijke verklaring van nieuwe precisiewaarnemingen die verricht zijn met de Europese Very Large Telescope in het noorden van Chili.

Van onze medewerker Govert Schilling
Illustratie van de planeet-in-wording, in een lege zone van de stofschijf rond een pasgeboren ster. © ESO Beeld
Illustratie van de planeet-in-wording, in een lege zone van de stofschijf rond een pasgeboren ster. © ESO

Planeten klonteren samen uit afgeplatte, ronddraaiende schijven van gas- en stofdeeltjes rond pasgeboren sterren. Sommige van die schijven vertonen merkwaardige lege zones. Kennelijk zijn daar al grotere objecten ontstaan, die met hun zwaartekracht een deel van de schijf schoonvegen. Vorige week nog werd zo'n stofschijf-met-lege-zone in beeld gebracht door de Japanse Subaru-telescoop op Hawaii.

Jongste ster
Met een speciale camera op de Very Large Telescope is het nu voor het eerst gelukt om ook de planeet-in-wording te detecteren, bij een ster die pas zeven miljoen jaar oud is - de jongste ster waarbij ooit een stofschijf is waargenomen.

Een internationaal team van astronomen onder leiding van Johan Olofsson van het Max-Planck-Instituut voor Astronomie in Heidelberg registreerde de warmtestraling van het object, op ongeveer één miljard kilometer afstand van de ster - in het buitenste deel van een brede, stofvrije zone in de schijf.

Bruine dwerg
De metingen wijzen uit dat het niet om een gewone dwergster kan gaan, maar er is ook nog geen absolute zekerheid dat het een planeet-in-wording is. Mogelijk is er sprake van een bruine dwerg (een soort tussenvorm van een reuzenplaneet en een dwergster), die gehuld is in een wolk van warm stof.

De ontdekking wordt beschreven in twee artikelen die binnenkort verschijnen in Astronomy & Astrophysics.

undefined

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden