Europees Hof: baas mag internetverkeer personeel tijdens werktijd volgen

De Roemeen Bogdan Mihai Barbulescu werd in 2007 ontslagen door zijn werkgever omdat hij met zijn zakelijke Yahoo Messenger-account privéberichten had gestuurd naar zijn vrouw en broer. Volgens de huisregels van het bedrijf is dat verboden en was Barbulescu daarvan op de hoogte. Aanvankelijk ontkende hij de aantijgingen van zijn baas, waarna laatstgenoemde hem een uitdraai van zijn communicatieverkeer voorlegde en hem ontsloeg.

Nadat een Roemeense rechter zijn werkgever in het gelijk had gesteld, stapte Barbulescu naar het Europees Hof, omdat hij vond dat zijn privacy door zijn werkgever was geschonden. Maar het EHRM stelt nu, acht jaar later, de Roemeense staat alsnog in het gelijk. Volgens het Hof is het niet 'onredelijk dat een werkgever wil nagaan of werknemers hun professionele taken volbrengen onder werktijd'. Bovendien oordeelde het Hof dat de bekeken Yahoo-account van Barbulescu professioneel was bedoeld en niet privé. Daarom schond het bedrijf niet zijn privacy toen het zich toegang verschafte tot zijn berichten.

Ook verdedigde het Hof het gebruik van transcripties van privéchats in de Roemeense rechtszaak, omdat deze het bewijs vormden voor de misstappen van Barbulescu. Het feit dat zijn contactpersonen anoniem bleven in de transcripties achtte het EHRM een voldoende waarborg van de privacy van de verdachte.

Proportioneel

'Persoonlijk heb ik niet de indruk dat deze uitspraak heel erg afwijkt van wat rechters al doen', zegt arbeidsrechtspecialist Paul Snijders van Witlox Snijders Advocaten. Doorslaggevend is volgens hem dat de werknemer zijn zakelijke account gebruikte voor zijn privéberichten. 'Een werknemer moet begrijpen dat een zakelijke account niet dient voor privézaken.'

Dit mag al volgens de Nederlandse wet, meldt de Autoriteit Persoonsgegevens in reactie op de uitspraak. Wel gelden er voorwaarden voor het controleren van personeel. Zo mag er voor de werkgever geen andere mogelijkheid bestaan om de informatie boven water te krijgen. 'Ook moet er sprake zijn van proportionaliteit', voegt Snijders toe. In dit specifieke geval lijkt het volgens hem erop dat de werkgever een gegronde aanleiding had, en dat de communicatie is bespied gedurende een beperkte periode (negen dagen).

Arbeidsrechtadvocaat Ivor Rhodes van Ramdihal Advocaten is eveneens weinig verrast door de uitspraak. 'Het Hof heeft bepaald dat de werkgever in zijn recht staat aangezien het een duidelijk beleid heeft voorgeschreven: geen privécommunicatie met je zakelijke Yahoo-account. Daar legt het de nadruk op in zijn uitspraak.'

Privacy op werkvloer

Het is voor het eerst dat het EHRM een uitspraak doet over hoe ver werkgevers mogen gaan in het controleren van online communicatie van hun werknemers. Privacy op de werkvloer is al langer onderwerp van debat. Meermaals zijn werknemers ontslagen nadat ze zich kritisch of onprofessioneel uitlieten op sociale media. Ook cameratoezicht vormt een twistpunt. Zo werd Media Markt twee jaar geleden door de Autoriteit Persoonsgegevens op de vingers getikt wegens de inzet van verborgen camera's om werknemers te controleren.

Privacy is niettemin geen 'absoluut' recht, stelt ict-advocaat Arnout Engelfriet tegenover RTL Nieuws. Werkgevers hebben soms goede reden hun werknemers in de gaten te houden, bijvoorbeeld wanneer er sterke aanwijzingen zijn voor fraude of diefstal.

De uitspraak van het EHRM suggereert dat werkgevers ook de ruimte hebben om te controleren of hun personeel zijn werktijd niet overmatig besteedt aan privéaangelegenheden. Dinsdag bleek uit een analyse van online betalingsservice Klarna dat 37 procent van de online kledingaankopen tijdens kantooruren (tussen 9:00 en 17:00) worden gedaan. Hoeveel van die aankopen ook daadwerkelijk door werkzaam personeel worden gedaan is onbekend.