Echt zorgen over de gifeieren hoeven we ons niet te maken, volgens deze hoogleraren
De onrust over het insecticide fipronil in kippeneieren is overdreven. Dat vinden drie hoogleraren. Zelfs als de besmette eieren al een jaar in omloop zijn, wat volgens de NVWA zou kunnen, is dit volgens de hoogleraren geen groot probleem.
Als het gaat om de maximum toelaatbare dosis van gifstoffen zijn de normen op zijn zachts gezegd voorzichtig, vertelt Ivonne Rietjens, toxicoloog aan de Wageningen Universiteit. De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) test bij proefdieren wanneer een dosis net geen schade oplevert, deelt die waarde voor de zekerheid door honderd en bepaalt zo de veilige dosis. Mensen mogen dagelijks 0,0002 milligram fipronil per kilogram lichaamsgewicht binnenkrijgen en in één keer 0,009 milligram per kilogram, daarboven sluit de EFSA niet langer uit dat er gezondheidsrisico's ontstaan.
Wie de bewuste eieren eet gaat weliswaar over de norm heen, maar de kans dat dit ook gezondheidsproblemen oplevert is klein, zeggen Ivonne Rietjens, Martin van den Berg (toxicologie, Universiteit Utrecht) en Martijn Katan (voedingsleer, Vrij Universiteit). Katan illustreert: 'In Sri Lanka zijn er zeven gevallen van mensen die probeerden zelfmoord te plegen met fipronil. Die dronken een heel flesje leeg en kregen miljoenen keren de dosis binnen die in de eieren zit. Zij werden beroerd, maar mochten tussen de twee en vier dagen later het ziekenhuis alweer verlaten'.
Volgens Van den Berg, die de NVWA adviseert bij het eierprobleem, zijn er meer van zulke voorbeelden, zoals een slechtziende vrouw die per ongeluk een anti-mierenblokje opat waarin fipronil zat. Zij kreeg klachten als duizeligheid en hoofdpijn die vanzelf wegtrokken. De Nederlandse eieren bevatten honderden keren minder fipronil dan zo'n blokje. De drie hoogleraren verwachten daarom weinig problemen voor de volksgezondheid. 'Ik denk dat de schade nul zal zijn,' zegt Katan zelfs.
De risico's vallen bovendien in het niet bij die van alledaagse zaken als zonnebanken, de uitlaatgassen van scooters en alcohol, aldus Katan. 'Eigenlijk zou je de giftigheid van zo'n ei moeten uitdrukken in glazen rode wijn per dag. Mensen zouden ervan opkijken: het zou gaan om een heel klein drupje per dag.' De paniek om de eieren is in dat licht ietwat buitenproportioneel, vindt hij.
Toch is het belangrijk dat de NVWA strenge regels handhaaft, zeggen zowel Katan, Rietjens en Van den Berg. 'Onze hele beveiliging van de samenleving is erop gebaseerd om risico's te minimaliseren,' aldus Van den Berg. 'Deze regels dragen bij aan onze voedselveiligheid,' meent ook Rietjens. Katan vindt het vooral belangrijk dat de strenge normen producenten van insecticiden in bedwang houden. 'Dat de NVWA handhaaft, daar sta ik achter.'
Toxicologen van het RIVM bevestigen dat het eten van besmette eieren geen acuut gezondheidsrisico oplevert. Daarvoor is de dosis fipronol in de eieren te laag. Wel waarschuwen ze voor de langetermijneffecten van de consumptie van eieren met fipronil. Hierover is weinig met zekerheid te zeggen omdat er onvoldoende onderzoek naar is gedaan.
Lees meer over het gifschandaal
Mogelijk worden er in Nederland al meer dan een jaar eieren verkocht die te hoge doses van het giftige fipronil bevatten. Een pluimveehouderij in Drenthe kreeg namelijk al in juni 2016 bloedluisbestrijders van Chickfriend over de vloer.
Amper is de pluimveesector bekomen van de vogelgriep of de volgende crisis dient zich aan: kippen en eieren van tientallen bedrijven zijn besmet met een verboden bestrijdingsmiddel. Hoe de fipronil-ramp zich in drie weken voltrok (+).
Meerdere pluimveehouders moeten eieren vernietigen en kippen ruimen en willen die kosten op Chickfriend verhalen. Het is echter de vraag of er wat bij de bloedluisbestrijder te halen valt.
