Dun dekentje voor pruttelend maagzuur

Wat doet het? Voorkomt oprispend maagzuur.

Werkt het? Ja.

De komende drie weken zijn de brandweermannetjes weer te zien in de reclameblokken, als eerste hulp bij brandend maagzuur. Ze prijzen Gaviscon aan, een witte suspensie in een medicinaal ogende bruine fles met maatbekertje. In een namaakmaag spuiten de grauwgrijze mannetjes een dikke laag schuim over brandend maagzuur. ‘Helpt meteen, het geeft een verkoelende en verzachtende werking’, meldt een reclamestem.

Maagzuur is irritant en vaak pijnlijk. Een lage zuurgraad van ongeveer 4 is nodig om voedsel te verteren. Het slijmvlies van de maagwand is daar tegen bestand.

Ben je zwanger, zit je maag vol, is er te veel (vet) gegeten of verkeerd, is er te veel gedronken (in combinatie met roken) dan pruttelt agressief maagzuur naar boven, richting slokdarm. Die heeft geen beschermende binnenbekleding. Maagzuur veroorzaakt daar brandende pijnklachten.

Oeroude maagmiddelen zijn basisch, ze neutraliseren maagzuur. In gewone Rennie zit calciumcarbonaat, in Maalox zit magnesiumhydroxide als zuurverdrijver. Een product als Zantac remt de zuurproductie.

Gaviscon en Rennie Refluxine hebben weer een ander werkingsmechanisme. In beide middelen zitten alginaten uit zeewier: langketenige polymeren die reageren met zuur. Ze vormen een gel die zich als een dun dekentje verspreidt over pruttelend maagzuur. Zo’n afdeklaagje voorkomt dat maagzuur terug kan stromen naar de slokdarm.

In beide middelen zit ook een carbonaatverbinding. Een klein beetje. Carbonaatverbindingen neutraliseren zuur en produceren dan kooldioxidebubbels. Die bubbels verspreiden het afdeklaagje over de hele maag.

Binnen vijf minuten is al iets van werking te voelen, blijkt uit zuuronderzoek met twaalf gezonde vrijwilligers dat vorig jaar is uitgevoerd in het AMC in Amsterdam. Het afdeklaagje van alginaten blijft zeker anderhalf uur intact, maar vaak langer, tot drie uur. Dat blijkt uit (ander) onderzoek van de producent met voedsel waaraan radioactief indiummetaal is toegevoegd.

Uit Engels onderzoek met (zieke) baby’s van nog geen jaar blijkt dat alginaten het aantal oprispingen drastisch reduceren. Een gelerend alginaatmiddel werkt bovendien veel langer dan een zuurneutraliserend maagzuurproduct.

Gaviscon is een oud middel. Producent Reckitt-Benckiser heeft een nieuw recept ontwikkeld. Een intensieve reclamecampagne moet het succes in moederland Engeland evenaren. Daar is Gaviscon het best verkochte maagzuurmiddel.

Er zijn vier gerandomiseerde studies – met totaal een kleine tweehonderd maagzuurgevallen – waaruit de werking van Gaviscon (in vergelijking met een nepmiddel) blijkt, meldt een recent Amerikaanse overzichtsartikel. Drie van die studies zijn meer dan twintig jaar oud.

Alginaatmiddelen zijn bedoeld voor mensen die af en toe last hebben van een flinke maagzuuraanval. Zo luidt het advies van een gastro-enteroloog van een veteranenziekenhuis in Houston, auteur van het overzichtsartikel.

Neutraliserende producten, gebaseerd op een base, zoals de klassieke Rennie, werken goed als onderhoudsmiddel, niet om plotselinge aanvallen te pareren.Broer Scholtens