De Hyperloop moet de vijfde manier van transport worden

De Hyperloop One, een dichte capsule met lage luchtdruk, wist over een speciaal hiervoor aangelegd spoor binnen 1,1 seconde een snelheid van 187 kilometer per uur te bereiken. Nog dit jaar moet het systeem worden getest in een netwerk van afgesloten stalen buizen. De bedoeling is dat de Hyperloop dan een topsnelheid van 1000 kilometer per uur gaat halen.

Consumenten sneller én verder laten reizen dan ooit, dat is de grote droom van Elon Musk. De eigenaar van autofabrikant Tesla is niet alleen de oprichter van het Hyperloop One-project, maar ook van ruimtevaartbedrijf SpaceX, dat streeft naar de oprichting van een nederzetting op Mars. Over twee jaar wil SpaceX een onbemande capsule naar de Rode Planeet sturen.

Magneten

De plannen van Hyperloop One zijn aardser, maar niet minder revolutionair. In augustus 2013 zette Musk zijn ideeën over een compleet nieuw en extreem snel transportsysteem op papier. In meer dan vijftig A4'tjes zette hij uiteen wat volgens hem de vijfde manier van transporteren (na de trein, de auto, het vliegtuig en de boot) moet gaan worden: de Hyperloop.

Het is een lange buis waarin de luchtdruk zeer laag is, tegen vacuüm aan. De voertuigen zijn kleine wagonnetjes waarin mensen plaats kunnen nemen. Ze worden voortgestuwd door middel van een lineaire elektromotor: magneten die zowel in deze pods als in de buis zijn geplaatst. Doordat er in de buis zelf nagenoeg geen luchtdruk is, en dus ook geen wrijving, kunnen extreem hoge snelheden worden gehaald. In 2020 moet de eerste functionele Hyperloop een feit zijn.

De test in Nevada werd nog niet in een buis, maar in de openlucht uitgevoerd. Aanvankelijk werd gedacht dat daarbij een maximumsnelheid van 500 kilometer per uur gehaald zou kunnen worden. Dat uitendelijk nog niet eens de 200 werd aangetikt, is volgens het bedrijf geen nederlaag. Het doel was namelijk om het aandrijfsysteem te testen. Een snelheid van 187 kilometer per uur in net iets meer dan een seconde wordt gezien als een succesvolle eerste test. Omdat er nog geen remsysteem is, kwam de bemanningsloze capsule tot stilstand met behulp van een berg zand.

_{(Tekst gaat verder onder de video)}

Forse uitdagingen

Carlo van de Weijer van de TU Eindhoven ziet nog wel 'forse uitdagingen'. 'Het is een systeem dat je vrijwel niet kunt aansluiten op andere, bestaande systemen. Dat maakt het dus minder aantrekkelijk als openbaar vervoersmiddel.' Ook planologisch zijn er flinke hordes te nemen. 'Bij zo'n hoge snelheid kun je alleen maar flauwe bochten maken. Dat legt natuurlijk ernstige beperkingen op aan de infrastructuur. In de praktijk zul je vrijwel alleen maar rechte trajecten kunnen maken. Het zal dus al snel ondergronds of door de zee moeten.'

Daarnaast heb je tijdens zo'n snelle reis te maken met de zijdelingse versnelling. 'Om comfortabel door een bocht te gaan zonder tegen de zijkant van de capsule te worden gekwakt moet je een bochtstraal van zestien kilometer hebben.'

Er zijn ook beperkingen aan wat de passagiers aankunnen. Een te hoge versnelling zal een mens niet overleven. 'Binnen een halve minuut tot een minuut zul je tot de maximumsnelheid van duizend kilometer per uur kunnen worden gebracht', aldus Van de Weijer. 'Sneller moet het niet gaan.'

Capaciteit

De vraag is ook hoeveel mensen je kunt vervoeren als iedereen in een capsule moet plaatsnemen. De capaciteit is vermoedelijk kleiner dan bij een trein of metro, maar dat hangt er vanaf hoe snel de capsules achter elkaar 'afgeschoten' kunnen worden. Daarnaast is het een kwetsbaar systeem. Van de Weijer: 'Bij een treinstoring kun je nog eens wat sleutelen aan een leiding of wissel, maar bij een gesloten buis wordt dat een stuk lastiger. En hoe evacueer je mensen bij een calamiteit uit een vacuüm-trekkende tunnel? Dat zijn allemaal vraagstukken die nog moeten worden opgelost.'

En dan zijn er natuurlijk nog de kosten. Musk schat dat de aanleg van een Hyperloop van San Francisco naar Los Angeles ongeveer 6 miljard dollar zal gaan kosten. Spoorwegmaatschappij Amtrak denkt eerder aan 150 miljard. Wie er gelijk heeft, durft Van de Weijer niet te zeggen. 'Maar het klinkt inderdaad als een nogal prijzig project.'

Hyperloop One wist deze week 80 miljoen dollar (70 miljoen euro) aan financiering binnen te slepen. De Franse spoormaatschappij SNCF is één van de geldschieters. Het Hyperloop-concept wordt ook toegepast door een ander Amerikaans bedrijf. Hyperloop Transportation Technologies (HTT) werkt aan een vergelijkbaar project en hoopt daarnaast Hyperloop-trajecten te kunnen gaan realiseren tussen wijken van grote steden, waarbij op een lagere snelheid wordt gereisd.

De techniek is op zichzelf niet compleet nieuw, weet Van de Weijer: 'Het is een elektromotor waarmee je met behulp van een elektrisch veld iets wegschiet. De kern van de techniek wordt hier vanuit Eindhoven geleverd. Er zijn al tal van toepassingen, zoals de zweeftrein van Siemens die nu al rijdt in Shanghai. Daar wordt de trein als het ware opgetild door een speciale luchtlaag. Hoe ze dat bij Hyperloop gaan doen, daar zijn ze nog niet helemaal uit. Maar een dergelijke techniek toepassen op zo'n hoge snelheid, dat is wel nieuw.'

Enthousiast

Ondanks alle obstakels die nog genomen moeten worden, is Van de Weijer enthousiast over de Hyperloop. 'Voor dit soort problemen gaan ze vanzelf oplossingen zoeken. En ook als die niet zo goed blijken te werken voor dit project, zijn ze wel met iets innovatiefs bezig. De ideeën kunnen wel elders toegepast worden. Dat is het mooie van dit soort projecten. Bovendien: ook bij Tesla en SpaceX waren er aanvankelijk veel bezwaren, maar Musk heeft inmiddels het ongelijk van velen bewezen.'

De Hyperloop klinkt misschien vreemd en futuristisch, maar volgens Van de Weijer valt dat eigenlijk wel mee. 'Het lijkt misschien een hele vreemde manier van reizen: in een stalen, vacuümtrekkende constructie. Maar als we in een vliegtuig stappen, doen we in feite precies hetzelfde.'

Bovendien kan de Hyperloop voorzien in de toenemende behoefte van de mens om in hetzelfde tijdsbestek steeds verder te reizen, aldus Van de Weijer. 'We reizen gemiddeld ongeveer een uur per dag, en dat is altijd vrij constant gebleven. Maar we gaan ondertussen wel steeds verder van huis. Dit zou een vrij ecologisch verantwoord systeem kunnen zijn om in de toekomst aan die behoefte te voldoen. Als je die lijn verder door gaat trekken moeten we op een gegeven moment zelfs naar Mars kunnen reizen.'

Snel en ver reizen: Elon Musk is hard op weg naar de verwezenlijking van zijn grote droom.