Aan bijna in Nature heb je niets

Voor aardwetenschapper Tjalling de Haas, Universiteit Utrecht, heeft zijn laatste jaar geslagen. Tot 31 december heeft hij nog een aanstelling als promovendus. Wat daarna gebeurt, is ongewis. 'Het handigste is toch om dit jaar gewoon mijn boekje af te maken en te promoveren en tegelijk op zoek te gaan naar een vervolg. Liefst in de wetenschap, maar anders vergaat de wereld ook niet hoor', zegt hij. Hij werkte al eerder in de advieswereld.

Puinstromen

De Haas (27) is net terug van de grote aardwetenschappersconventie AGU in San Francisco, waar hij zijn onderzoek van zogeheten puinstromen presenteerde. In zijn lab in Utrecht doet hij experimenten met in geulen en waaiers uitvloeiende mengsels van zand, grind en water. Die geven inzicht in het gedrag van zulke steenlawines, die in het veld zo zeldzaam zijn, dat er eigenlijk alleen achteraf onderzoek aan te doen is.

Die kennis is van belang voor bergstreken. En heeft ook De Haas' aandacht omdat er op Mars talloze van zulke waaiers liggen. Begrijpen hoe die daar komen, zegt veel over de geschiedenis van de Rode Planeet.

In de loop van zijn promotie publiceerde hij een aantal artikelen in tijdschriften die nu hoofdstukken in zijn proefschrift zullen worden. Daaronder een paper waarin hij liet zien dat puinstromen op Mars veel vaker voorkomen dan doorgaans wordt aangenomen. Maar ook over zijn veldwerk op Spitsbergen, vorig jaar zomer. En de proeven in de kelder, jaren werk voor hemzelf en een reeks studenten. In San Francisco hadden heel wat collega's interesse in zijn simulaties. Of hij niet als post-doc naar de VS wilde komen, was zelfs de vraag.

Vooralsnog niet, denkt De Haas. Hij is bepaald niet vies van reizen of veldwerk, maar er zijn ook sociale redenen om niet zomaar naar een buitenland te vertrekken. En dus is hij, vooralsnog vooral in zijn hoofd, bezig met een voorstel voor een NWO-project over de simulaties op schaal van puinstromen. Hij is wel wat meer nadruk op aardse puinstromen gaan leggen. 'Zeker als NWO meer maatschappelijke relevantie wil, moet je het meer zoeken in het gedrag van puinlawines in bewoonde berggebieden en dergelijke dan op Mars.'

Wat bij dat alles een beetje knaagt, is dat hij een aantal van zijn artikelen in prestigieuze bladen als Science en Nature had willen publiceren. Dat is niet gelukt, maar niet omdat het niet goed was. 'Mijn stukken werden wel in behandeling genomen en gereviewd. Daarna leek het vooral een kwestie van een andere smaak bij de reviewers.'

undefined

Mikken op spektakelbladen

Bijna Nature gehaald, daar koop je niks voor op je cv, weet De Haas. Maar spijt heeft hij niet. De stukken zijn of worden elders gepubliceerd. Hij heeft aanbiedingen. En met zijn proefschrift komt het echt wel goed. Alleen heeft mikken op de spektakelbladen hem per saldo wel meer tijd gekost dan nodig was geweest als hij het had ingediend bij gewonere tijdschriften. Nu moest het materiaal alsnog naar hun maatstaven en eisen worden omgeschreven.

Anderzijds, als je alles van tevoren zou weten, zegt hij, kon je in een jaar tijd promoveren. 'Dit moet je als jonge onderzoeker ook allemaal een keer meemaken. Het zijn gewoon vier leerzame jaren.'

Tips?
warewetenschap@volkskrant.nl