Thuiswerken en meer naar elkaar omkijken: het kantoorleven is blijvend veranderd

Thuiswerken blijft deels

Onderzoeks- en adviesbureau Gartner deed uitgebreid onderzoek naar wat we op werkgebied meenemen naar 2021. De eerste is een inkoppertje: thuiswerken is gemeengoed geworden. Gartner voorspelt dat 48 procent van de werknemers wereldwijd in het post-coronatijdperk enkele dagen of volledig remote zal werken.

Nederland was al kampioen thuiswerken en de coronacrisis heeft bewezen dat dit voor de meeste kantoorbanen geen problemen oplevert. Zowel vanuit de kant van werkgevers als werknemers zijn de ervaringen grotendeels positief: veel mensen willen ook na corona niet fulltime terug naar kantoor, blijkt uit onderzoek van Nationale Vacaturebank en Intermediair. 68 procent werkt graag vanuit het thuiskantoor. Ook is bij 14 procent de mate waarin we ons thuisvoelen in het team gestegen.

Dit artikel verscheen eerder op Intermediair.nl

Minder zakelijke reizen

Het gevolg van al het thuiswerken is dat kantoorruimtes deels worden opgeheven, sommige bedrijven hebben dit al gedaan. Ook zal er meer gebruik worden gemaakt van hubs, waar projectmatig gewerkt kan worden, en hebben bedrijven – doordat we minder gebonden zijn aan een locatie – een wereldwijde talentenpool tot hun beschikking.

Ook het vliegtuig pakken voor een conferentie of zakelijke deal gaat minder vaak voorkomen. Meetings verlopen over het algemeen prima op afstand en het scheelt voor bedrijven flink in de kosten en is nog beter voor het klimaat ook.

Meer naar elkaar omzien

Maar de grootste verandering is volgens Lidewey van der Sluis, hoogleraar Strategisch Talentmanagement aan de Nyenrode Business Universiteit, misschien wel dat we sinds corona meer naar elkaar omkijken. ‘Door deze hele toestand zijn we erachter gekomen dat we mensen van vlees en bloed zijn en geen productiefactor die je aan en uit kunt zetten. Mensen zijn nietig van zichzelf, we kunnen ziek worden en weten inmiddels dat ons geluk niet zo maakbaar is.’

Van het egodenken zijn we naar het ecodenken gegaan, vervolgt de hoogleraar. ‘Er is een besef: de mens is broos en afhankelijk van de natuur, maar tegelijkertijd zijn we met z’n allen ook machtig. Het adagium tijdens corona was: samen krijgen we corona onder controle. Dat is heel sterk.’

Bij organisaties is het besef dat we afhankelijk zijn van elkaar ook groeiende, ziet Van der Sluis. Ze haalt het bedrijf Netflix aan, waar wordt gewerkt vanuit het ‘keeper test-principe’. Daarbij draait het om medemenselijkheid en nadenken: wat heeft mijn collega nodig om optimaal te functioneren? ‘Dat principe krijgt nu een vlucht bij organisaties en vraagt van managers om relationeel leiderschap: je functioneert in relatie tot anderen. In je eentje lukt het niet.’

‘Er zijn mensen die door het thuiswerken disconnect raken’, ziet Kim van Petegem, hr-deskundige bij Fujitsu. ‘Deze tijd vraagt een andere manier van leidinggeven. Wij trainen managers daar ook in en geven tips voor wat voor vragen ze kunnen stellen aan hun team. We hebben ook erg ingezet op informele samenkomsten online. Virtuele koffiemomenten, waarbij er niet over werk wordt gesproken en er tijd is om te bespreken hoe het gaat.’

Data over werknemers

Om in kaart te brengen wat de behoeften van werknemers zijn, zal er ook meer gebruik worden gemaakt van zogenaamde people analytics, blijkt uit het rapport van Capterra, oftewel het meten van gegevens van werknemers over bijvoorbeeld verlof, verzuim en verloop. 70 procent van de organisaties brengt al gegevens over tevredenheid en betrokkenheid van werknemers in kaart.

Bij Fujitsu zijn ze daar in 2017 mee gestart, zegt Van Petegem. ‘Waar je als bedrijf vaak mee wordt geconfronteerd, is dat de data niet toereikend zijn. Wij kampten daar ook lang mee, maar inmiddels zitten we op een goudmijn. We kunnen zien: welke competenties hebben we in huis, hoe kunnen we die over de verschillende landen verdelen, welke hebben we nog nodig en wat hebben werknemers nodig om bij een bepaalde positie te komen? Daardoor kunnen we proactief werken.’

Bij het gebruik van data is het belangrijk dat er niet puur naar de data wordt gekeken, maar dat het begint met een vraag, vult Van der Sluis aan. ‘Data spreken nooit voor zich, het is geen wijsheid. Het is ruw materiaal waarmee je vervolgens in de weer moet om er echt iets uit te halen. Als je data wil gebruiken, heb je een beeld nodig van waar de organisatie naartoe wil gaan. Die grote droom, die purpose, moet als een paal boven water staan. Het analyseren van de data kan vervolgens een middel zijn om dat doel te bereiken.’

Maatschappelijke rol bedrijven wordt belangrijker

Het hebben van een droom wordt voor organisaties dé uitdaging van de toekomst, vinden beide deskundigen. ‘Juist nu er veel op afstand wordt gewerkt, is zinvol werken belangrijk’, zegt Van Petegem. ‘Zinvol werken creëert een band met het bedrijf. Toen Fujitsu bijvoorbeeld een fabriek in Spanje omtoverde om mondmaskers te produceren, was ik trots en dacht: ik ben blij dat ik voor dit bedrijf werk.’

Van der Sluis: ‘De behoefte om te werken voor een bedrijf dat een doel voor ogen heeft, komt deels door corona, maar ook door de generatie die nu de arbeidsmarkt betreedt. Die heeft andere eisen. Verbeeldingskracht, daar gaat het in de toekomst meer en meer om. Iemand als Elon Musk heeft dat bijvoorbeeld. Het mooie is: verbeeldingskracht raakt nooit op en is niet te koop. Daarom heeft die een ongekende waarde. Voor de toekomst van organisaties, maar ook in het groot voor de toekomst van de mensheid.’