Terug naar kantoor of blijven thuiswerken? Hiervoor moet je waken als werkende ouder

‘Werknemers noemen in ons onderzoek de vermindering van de reistijd als een van de grootste voordelen van thuiswerken’, zegt Stéfanie André, universitair docent bestuurskunde aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Ze doet onderzoek naar de taakverdeling en werkdruk van ouders in coronatijd. Voor werkende ouders heeft deze tijdwinst een grote impact op het dagelijks leven: meer tijd met de kinderen en minder gehaast. ‘Juist de transfermomenten aan de randen van de dag bezorgen ouders veel stress’, zegt Joyce Knappe, directeur van Pro Parents en expert op het gebied van werk en ouderschap. ‘Je staat in de file, maar om 6 uur sluit de buitenschoolse opvang. Zeker als je kinderen op verschillende scholen zitten, is dat een logistieke nachtmerrie. En er zijn knorrende magen terwijl je het eten nog op tafel moet toveren.’

Héérlijk dus, om niet meer in een volle trein te zitten of een file te trotseren. Toch waarschuwt Knappe thuiswerkende ouders voor het gebrek aan overgangsmomenten tussen werk en privé: ‘Reistijd is ook het moment om je hoofd leeg te maken. Je reflecteert op de dag en die ene opmerking van een collega. Die omschakeltijd is belangrijk om de dag te kunnen loslaten. Veel thuiswerkers lopen vanuit een belangrijke call direct naar beneden om de tekening van hun dochter te bewonderen.’

Haar advies: ouders moeten zichzelf wat tijd gunnen om de overgang naar het gezinsleven te maken. ‘Ga eerst even naar de wc of loop eerst voor een glas water langs de badkamer. Veel stellen met jonge kinderen hanteren de regel: niet bellend de woonkamer in lopen.’

Meer flexibiliteit

‘We weten uit onderzoek dat ouders onderaan bungelen als het gaat om de tevredenheid over de werk-privébalans. Ze moeten de ‘eerste shift’, hun baan, combineren met de ‘tweede shift’ thuis, zegt André. Bij thuiswerken lopen die twee werelden in elkaar over. ‘Tijdens de lunch maak je een wandeling en koop je direct even brood en appels voor de volgende dag’, geeft de wetenschapper als voorbeeld. Op kantoor is zoiets niet mogelijk. ‘Dan kom je er ’s avonds pas achter: we hebben geen fruit voor de kinderen om morgen mee naar school te nemen.’

Socioloog Tanja van der Lippe maakt in haar boek Waar blijft mijn tijd? onderscheid tussen twee menstypen: segmenteerders en integreerders. Segmenteerders raken gestrest als werk en privé elkaar raken. Integreerders vinden het juist heerlijk als de rollen van vader, werknemer en huisman door elkaar lopen. Ze nemen met plezier hun kind onder werktijd mee naar de tandarts om vervolgens ’s avonds de werklaptop open te klappen.

Daar schuilt ook direct het gevaar. Uit onderzoek van de universiteiten van Utrecht, Amsterdam en Nijmegen blijkt dat bijna 40 procent van de ouders tijdens de coronacrisis minder op hun normale werkdagen is gaan werken en meer in de avonden en weekenden. ‘Het werk schuift op omdat er overdag iets tussen komt met de kinderen’, zegt Knappe. ‘De bejubelde flexibiliteit leidt tot extra werkdruk en een gevoel van deliver anytime, anywhere.

‘Maak ’s avonds alleen de taken af die je je had voorgenomen en begin niet aan nieuwe opdrachten die binnenkomen’, adviseert André. Het kan helpen om een timer in te stellen, zodat mails pas de volgende ochtend worden verstuurd. ‘Hierdoor geef je collega’s niet het signaal dat je altijd beschikbaar moet zijn.’

Hybride werken

Uit onderzoek onder thuiswerkende ambtenaren blijkt dat de meeste werkende ouders de voorkeur geven aan een vorm van hybride werken: bijvoorbeeld twee of drie dagen op kantoor en de rest thuis. ‘Wanneer er grootouders oppassen, is het vaak rustiger om als ouder weg te gaan, zodat je niet tóch bij een huilend kind gaat kijken’, zegt André. Bijkomend voordeel: op die dagen heb je niet te maken met de opvang die om 6 uur ’s avonds de poorten sluit.

‘Werknemers hebben vastgeroeste ideeën over wat er van hen wordt verwacht op het werk. Terwijl die verwachtingen bij de baas niet altijd leven’, zegt André. Bijvoorbeeld dat je altijd binnen een uur op mail moet reageren om te laten zien dat je aan het werk bent. ‘Bespreek je wensen met je werkgever. Er blijkt vaak meer mogelijk dan je denkt.’ Als voorbeeld noemt ze het opnemen van twee vrije middagen op een thuiswerkdag, in plaats van de klassieke papa- of mamadag. ‘Dan kun je tot kwart over 2 werken en daarna op tijd op het schoolplein staan.’