De werklessen van Will Koopman: ‘Zeg ook ja op dingen die je nog niet kunt’

Zeg gewoon ‘ja’, ook als je het nog niet kunt

‘Mijn eerste regieklus was de politieserie Bureau Kruislaan en daarna volgde Baantjer. Ik heb lang boven de lijken gestaan. Toen ik werd gevraagd voor de tv-serie Gooische Vrouwen zei ik: ‘Ik doe alleen drama, komedie kan ik niet’. Actrice Tjitske Reidinga vond dat ik het tóch moest proberen. Zo ben ik de komediekant in mezelf gaan ontdekken. Mijn advies luidt: zeg gewoon ‘ja’. Durf te springen, wees niet bang. Want je moet één ding onthouden: het wordt altijd donker. Dan kun je toch geen dagscènes meer filmen en moet je naar huis. Het gaat voorbij. Ook van dingen die niet goed gaan, leer je. Je moet niet hebben dat alles altijd maar meezit in het leven.’

Werk kan troost bieden

‘Na de dood van mijn man is werk een prettige afleiding gebleken. Ik kan maniakaal doorgaan. Om negen uur ’s avonds kom ik thuis na een draaidag en ga ik op de bank scripts lezen en met mensen bellen om de volgende dag voor te bereiden. Daarna kijk ik Nieuwsuur en Op1. Het zijn lange dagen, maar ik vind het leuk. Toch denk ik soms dat ik meer tijd voor mezelf moet nemen, gewoon een boek lezen of wandelen.’

Inspiratie begint met een beeld

‘De nieuwe tv-serie Diepe Gronden met Linda de Mol speelt zich af in De Weerribben in Overijssel. Ik was er nog nooit geweest, maar toen ik daar met de boot doorheen voer, wist ik meteen dat dit gebied zich goed leende voor een lugubere thriller. Inspiratie begint bij mij vaak met een bepaald beeld: een donker naargeestig bos waar je langs rijdt of een fabriek die leeg staat. Dan denk ik direct: als hier nou een lijk wordt gevonden…’

Weet wat er speelt in de maatschappij

‘De tv-serie Oogappels is ontstaan toen ik een krantenartikel las over ‘helikopterouders’. Dat zijn ouders die hun kind constant in de gaten houden, via WhatsApp en Magister. Hun kinderen hebben geen privacy of geheimen meer. Ik kon nog tegen mijn moeder zeggen dat het strafwerk een grapje was van de meester. Na het lezen van dat artikel wist ik: hier moet ik een serie over maken. Goed weten wat er leeft in de maatschappij leidt tot nieuwe ideeën.’

Durf te kiezen

‘Tijdens mijn eerste dag op de set van Gooische Vrouwen heb ik niet één close-up gedraaid. Als je alleen een hoofd in beeld hebt, zie je niet hoe de rest van het lichaam reageert. Mijn editor belde met de mededeling dat zij die close-ups miste. O god, dacht ik, dit wordt helemaal niets, want dat is precies wat ik níét heb gedraaid. Maar toen ik het terugkeek in de montagekamer moest ik erg lachen. Ik lach nooit om mijn eigen werk dus ik wist: dit is goed. Het was een kwestie van durven kiezen. In Gooische Vrouwen zit geen enkele close-up.’

Doseer zelfkritiek

‘Als maker ben je altijd als de dood dat je werk mislukt en dat de mensen die je wilt vermaken, affikken wat je hebt gemaakt. Die angst blijft, ook na zoveel jaar. Ik kijk nooit naar een uitzending van een serie en zit nooit in de zaal bij première van mijn films. Dat kan ik niet aan. Ik zie direct wat er anders moet. Het is goed om kritisch te zijn op jezelf, maar het houdt een keer op.’

Een eenvoudige komaf kan je ver brengen

‘Mijn vader was vuilnisman. Vroeger schaamde ik me hiervoor, maar nu niet meer. Mijn moeder wilde bakker worden, iets wat behoorlijk vrijgevochten was voor een meisje in de jaren dertig. Het kwam er niet van, mede door de oorlog. Ik denk dat mijn afkomst en de drang van mijn moeder me ontzettend nieuwsgierig hebben gemaakt. Ik ben altijd op zoek naar verhalen. Luister graag naar mensen in de tram. En ik wil altijd de beste zijn.’

Met een goede voorbereiding creëer je vrijheid

‘Ik bereid alles heel goed voor. Als ik een script binnen krijg, denk ik onmiddellijk alle shots uit. Decouperen noemen we dat. Die basis neem ik mee naar de set voor de cameraman of -vrouw. Zonder die voorbereiding word ik onrustig. Grappig genoeg geeft die controledrang vooraf juist vrijheid tijdens het filmen. Als een acteur iets bedenkt wat beter werkt dan wat ik thuis heb bedacht, dan kan ik daarop inspelen.’