Een nieuwe stijlicoon: de paddestoel duikt ook binnenshuis op

Zoals het een echte trendvoorspeller betaamt, had Lidewij Edelkoort de paddestoel al in 2008 in het vizier. Haar trendlezing in het Parijse hoofdkwartier van Trend Union stond begin dat jaar geheel in het teken van de paddestoel in al zijn glorie. Met de geribbelde plaatjes aan de onderkant als inspiratiebron voor geplisseerde stoffen en schimmelpatronen in alle kleuren van de regenboog. Zelfs in de wachtruimte waar ik – toen nog kunstacademiestudent – met smart zat te wachten op de presentatie, kon de honger gestild worden met borrelplankjes voorzien van een divers assortiment aan bospaddestoelen. Dit tafereel op mijn eerste trendlezing ben ik nooit vergeten. Ook Edelkoort is de zwam door de jaren heen trouw blijven benoemen en gebruiken als inspiratiebron voor vormen en kleuren in haar presentaties. Niet verrassend dus dat het tijdperk van de paddestoel inmiddels is aangebroken. Maar hij dook nog niet eerder zo vaak op in letterlijke vorm; hij is nu in woonwinkels te aanschouwen als vaasje, kapstok en zelfs peper-en-zoutstel, dat is nieuw.

Van de klassieke rood-met-witte-stippen paddestoel waar de kabouters van Rien Poortvliet doorgaans op zitten tot kleurrijke zwammen met geometrische vormen. Trendvoorspeller Jan Agelink wijt de hernieuwde aandacht voor de paddestoel als interieurobject aan een groeiende behoefte aan plattelandsromantiek die voortkomt uit twee fascinerende trends: het zogeheten ‘cottagecore’ en ‘goblincore’. Waar de eerste vooral een modestijl is die zich uit in bloemige, elfjes- en kabouterachtige plattelandskleding, verwijst ‘goblincore’ naar een subcultuur die is gefascineerd door kabouters en levende elementen uit de natuur die niet per se als ‘mooi’ worden beschouwd. Denk aan modder, kikkers, slakken, schimmels, mos en dus ook paddestoelen. Deze escapistische kabouterfolklore is in de afgelopen jaren aangezwengeld door onlineplatforms als TikTok en Tumblr, waar zogenoemde goblins elkaar inspireren om even aan de realiteit te ontsnappen.

Kitscherige woonobjecten in de vorm van een paddestoel, dat klinkt niet per se duurzaam?

Dat klopt. Maar er is ook een alternatief. Binnen- en buitenshuis wordt steeds vaker geëxperimenteerd met mycelium: het vanaf de oppervlakte onzichtbare netwerk aan schimmeldraden waarop de paddestoelen zich ontwikkelen. De documentaire Fantastic Funghi (te zien op Netflix) brengt in beeld hoe de schimmeldraden levende organismen afbreken in de natuur, om ze vervolgens om te zetten in vruchtbare grond. Dat maakt dat paddestoelen staan voor verjonging, wedergeboorte en regeneratie.

Zo pioniert modeontwerper Stella McCartney al met ‘Mylo Mushroom Leather’ van het bedrijf Bolt Threads. In het interieur blijkt het lichte, zelfgroeiende en natuurlijke wortelnetwerk ideaal als milieuvriendelijk en biologisch afbreekbaar materiaal om mee te bouwen en te isoleren. Tijdens de Dutch Design Week van 2020 stond op het Ketelhuisplein een paddestoelpaviljoen, dat rondom was opgebouwd uit ‘MycoComposite’-panelen. Het ‘Exploded View Beyond Building’, dat een jaar later op dezelfde plek werd tentoongesteld, toonde akoestische wandpanelen en hanglampen van mycelium. Dat het materiaal de conceptfase inmiddels al voorbij is, bewijst bouwmarkt Karwei, die onlangs decoratieve ‘Funghi’-panelen voor boven de bank opnam in het woonassortiment.

Schimmel in huis dus?

Ja! En nee, dat is niet vies, want na een droogperiode is de schimmel dood en groeit-ie niet verder. ‘Grow on demand’, kunnen we dat ook wel noemen. Zo maakt het Italiaanse Mogu – dat uitgaat van de natuur als architect – composiet-achtige panelen door mycelium te laten fermenteren op gesteriliseerde, natuurlijke textielresten zoals katoenvezel en hennep. In mallen groeit het materiaal tot het zijn gewenste 3D-vorm heeft bereikt. Het resultaat? Zachte, schuimachtige akoestische wandpanelen met verschillende patronen, die doen wat ze moeten doen: geluid absorberen. En vooruit, voor wie graag aan trends wil blijven voldoen: ze halen uiteraard ook een beetje de natuur naar binnen.

Paddestoelen voor in huis

Objecten van mycelium