Ze weten het zeker in De Lier: de eerste natuurijsbaan komt hier
De thermometer wiebelt al meer dan een dag rond het vriespunt - tijd voor de oer-Hollandse wedstrijd om de eerste natuurijsbaan. Het Zuid-Hollandse De Lier komt beslist als winnaar uit de bus, weten ze in De Lier.
Het is dinsdagavond zeven uur 's avonds, de zon is onder en de thermometer geeft min 2 aan. Terwijl de grote lichten in de masten langs de ijsbaan nog op volle sterkte moeten komen, zet de sproeimachine van IJsclub Hard Gaat-ie zich alweer in beweging. Een tientallen meters lange stellage met sproeikoppen rolt tergend langzaam op kleine wieltjes over een grote vlakte tussen twee kassen in. Er ligt al een dun ijslaagje van vorige nacht. En dat wordt nu snel dikker.
Drie centimeter
Als 'de machien' de komende tien uur goed doorbeweegt zal er morgenochtend misschien wel drie centimeter zijn bijgekomen, voorspelt voorzitter Wim van den Berg (71) in het clubhuisje naast de baan. Secretaris Emiel Bruckner (72) knikt instemmend. Beide mannen zitten wat onderuitgezakt aan de ronde vergadertafel. Dikke rode jassen aan, mutsen op half zeven. Nee, ze zijn niet helemaal 'okselfris' meer, bekennen ze. Geslapen hebben ze de afgelopen 24 uur amper. 'Een half uurtje thuis op een stoel. Toen ben ik weer teruggegaan.'
De beloning is er dan ook naar. Samen met de ijsclubs van Ammerstol en Doorn, was Hard Gaat-ie uit tuindersdorp De Lier dinsdag wederom een van de winnaars in de oer-Hollandse strijd om de eerste natuurijsbaan die de hekken opent. En dat trekt de aandacht. Wim heeft zelfs Lucky TV gehaald. Hij laat het filmpje nog maar een zien. Emiel: 'Een oudere vriendin van me heeft het ook gezien. Ze begreep er niets van. Wat heeft Wim ineens een gekke stem, zei ze.'
Lachend kijken ze ook naar het item van Omroep West. Waarop een 'echte Lierse' op de schaats wordt geïnterviewd. Of ze verwacht had dat ze al na een nacht vorst zou kunnen schaatsen? 'Ja, eigenlijk wel. Hier kan dat altijd.'
Ingenieuze sproeiinstallatie
Ja, dankzij hun ingenieuze sproeiinstallatie zijn ze er in De Lier al jaren vroeg bij. Geen gedoe met tuinslangen of mestwagens zoals in de rest van het land. En ze hoeven ook niet te wachten tot een laagje van drie centimeter water is aangevroren. De machien, precies zo'n ding als ook in veel kassen rijdt om de plantjes water te geven, werkt superefficiënt. Vijftien minuten heen. En daarna vijftien minuten terug. Zevenduizend vierkante meter ijs in een nacht, het is een grote luxe in een land waar de koude nachten de laatste jaren zo schaars zijn.
De Lier is een echt schaatsdorp, zegt Emiel. Met Piet Keyzer als ultieme held - de man die in 1940 de Elfstedentocht won. De baan is naar hem vernoemd. Duizenden Lierenaars zijn lid van Hard Gaat-ie. De contributie is dan ook te overzien: 5 euro voor een gezin, 3,50 voor een alleenstaande. Zij schaatsen de komende dagen gratis.
Trots
Het hele dorp is trots als de mannen van Hard Gaat-ie het weer geflikt hebben, zegt Emiel. En hij doet geen moeite om te verbergen dat hij zelf ook een aandeel heeft in dit niet onaanzienlijke succes. Het was zijn idee om het beton onder het ijs wit te maken. Dan zou de zon het ijs overdag zo min mogelijk laten smelten. 'Op vakantie in Spanje verven die gasten hun huisjes toch ook allemaal wit?'
Toen de witte verf onder het ijs niet echt bleek te werken - 'die kwam los' - gaf hij niet op. Een experiment met wit plastic liep op niets uit. 'Daar begon het ijs weer van te bubbelen.' Toen kwam het idee van de kalk. Jarenlang spoot Emiel met zijn bedrijf kalk in de kassen van het Westland. Wat als we een dun laagje kalkwater tussen het ijs invriezen? 'Wim verklaarde me voor gek, maar het bleek gewoon te werken.' Het is zelfs wetenschappelijk bewezen, zegt Emiel. 'De eerste keer heb ik een hoekje niet wit gemaakt. Nou, dat werd een stuk eerder zacht.'
'Hoge heren van de KNSB'
Bij de KNSB hebben ze een beetje de pest in over het succes van Hard Gaat-ie, zegt Emiel. 'Wij zijn geen lid van ze.' De contributie voor de bond is de Lierenaars te hoog, en de tegenprestatie is nihil. De baan is toch niet geschikt voor grote wedstrijden. 'En we gaan niet al dat geld betalen om de hoge heren van de KNSB een dikke boterham te geven.'
Gul is hij wel met zijn kennis van het ijsmaken. 'Wij hebben geen geheimen, iedereen mag de kunst bij ons afkijken. De eerste zijn is leuk, mooier is nog om zo veel mogelijk mensen ijspret te bezorgen.' Deze woensdagmorgen om negen uur staan de scholieren van De Lier als eerste aan het hek. Alternatieve gymles. De kinderen die niet kunnen schaatsen trekt Emiel op sleetjes achter zijn veegmachine aan. 'En als je dan die gezichten ziet ... daar doe je het natuurlijk allemaal voor.'
