Vreugdefeest onder het oog van de vijand

Van onze verslaggeefster

Tynke Landsmeer

LIESHOUT

Het is de ontlading van wat een zinderende thriller in de basketbal play-offs had moeten zijn. Maar niets is minder waar. De vrouwen van Den Helder walsen onbarmhartig over Lieshout heen, winnen met ruime cijfers de vierde wedstrijd in de finale van de play-offs (70-103), en heroveren met groots gemak de landstitel op de opponent. Als er al van hevige strijd sprake is geweest, dan toch vooral buiten de lijnen.

Verbaal hebben de afgelopen weken wel degelijk bombardementen op Den Helder en Lieshout plaats gevonden. Lieshout beticht de concurrent ervan dikke vriendjes met de 'amateuristische' bond en de scheidsrechters te zijn en andersom laakt Den Helder de vijandige sfeer in sporthal De Klumper.

Het begint allemaal met een artikel in het Lieshoutse programmaboekje voorafgaande aan de tweede finalewedstrijd. De teksten liegen er niet om. Allereerst krijgen de scheidsrechters en coach Meindert van Veen ervan langs. Volgens de schrijver komt Van Veen in zijn eigen hal meer dan dertig keer de coachbox uit, maar wordt er door de leiding niet tegen opgetreden. 'Het is vanavond afwachten hoeveel de scheidsrechters dit keer pikken (..). Anders wordt het een beetje moeilijk: twee scheidsrechters, één coach en vijf speelsters tegen vijf van ons.'

Maar vooral de bond moet het ontgelden. Op aandringen van Den Helder wordt de tweede wedstrijd in de play-off finale maar liefst twee keer verzet. De tweede keer tekent Den Helder pas één week van tevoren bezwaar aan tegen de speeldatum: de finale van de junioren zou erdoor in gevaar komen. Na lang beraad wordt het duel verschoven naar 2 mei, veertien dagen na de eerste wedstrijd uit de best of five serie. 'Zoiets kan alleen in Nederland, waar het basketbal wordt gerund door amateurs', meldt de tekst in het programmaboekje. 'De hele zaak stinkt.' De teksten geven volgens de Helderse coach Van Veen voeding aan de vijandige sfeer in sporthal De Klumper.

Het publiek scandeert 'Meindert, in je hok, tra, la la, la la', telkens als Van Veen zijn plaats op de bank verlaat. Na afloop van de verloren partij wordt hij bovendien het mikpunt van een gefrustreerde Brabantse supporter, die de coach een forse duw geeft.

De sportieve revanche zaterdag is daarom zoet. Van Veen: 'Ik kan niet zeggen dat die teksten me niks doen, maar het heeft gelukkig geen effect op mijn coachen gehad. Ik weet niet waarom ik altijd een roei voor mijn harses moet krijgen.' Dat zijn wijze van coachen - met scheldkannonades, die gepaard gaan met wilde armgebaren, ageert hij gedurende de wedstrijd tegen speelsters en scheidsrechters - zulke reacties uitlokt, kan hij zich maar moeilijk voorstellen. 'Misschien lok ik het daarmee uit, maar waarom dan alleen hier. De manier waarop het publiek reageert is niet normaal. Dat zijn voetbalpraktijken.

'Wij behandelen elkaar met respect, maar hier zijn we in ene vijanden. Dat is jammer. Vrouwenbasketbal is al zo'n klein wereldje, waarom moet het spel dan worden overschaduwd door ruzies. Tijdens de play-offs stellen we eindelijk heel even wat voor, is de aandacht op ons gericht, doe dan normaal met elkaar', aldus Van Veen.

Tijdens de vierde finalewedstrijd is sporthal De Klumper, ondanks de eerste zonnige lentedag, goed gevuld. Een groot verschil met de wedstrijden uit de reguliere competitie die alleen voor de notoire fans de moeite van het bekijken waard zijn. Den Helder en Lieshout zijn de enige ploegen van redelijk niveau en daarna komt er heel lang niets. De spanning is er dan al snel af.

Maar ook de finalereeks is verre van aantrekkelijk. Lieshout kan het Helderse tempo nauwelijks bijbenen. Aan de hand van Wendy Boon, die het honderdste punt mag maken, en Sonia Raaijmakers stoomt de ploeg zaterdag in de tweede helft snel door naar een ruime voorsprong. Lieshout mist vrije scoringskansen en legt het hoofd al vroeg in de schoot. Verlies van de titel is onafwendbaar.

Blessures bij de zusjes Maas en Marie Jose Allers en een trainerswisseling, oud-coach van Den Bosch Jos Wolfs neemt een week voor het einde van de reguliere competitie de plaats in van Leo Holleman, hebben het seizoen verstoord. De komst van de boomlange Senegalese Fatou Kine N'Diaye werpt evenmin de gewenste vruchten af. De communicatie met de Franssprekende Kine verloopt moeizaam, waardoor aanvalslijnen worden verstoord.

Toch weet de ploeg één wedstrijd van het conditioneel veel fittere Den Helder te winnen. Dat de laatste wedstrijd met meer dan dertig punten verloren gaat, wijt Carla Maas aan het arbitrale duo. 'Den Helder is beter en ze hebben verdiend gewonnen, maar ze wordt wel geholpen door de scheidsrechters. Die meiden mogen alles, terwijl ze veel fysieker spelen dan wij.'

De rol van coach Van Veen is volgens Maas, die zelf jarenlang bij Den Helder speelde, bepalend. 'Meindert staat altijd bij de jurytafel, heeft altijd commentaar op de leiding en daar zijn ze blijkbaar gevoelig voor. Toen ik zelf in dat team speelde, vond ik het natuurlijk allemaal best, maar nu stoor ik me daar behoorlijk aan.'

Voordat Lieshout twee seizoenen geleden de eredivisie kwam versterken en direct het eerste jaar de landstitel greep, was Den Helder jarenlang dé club en Meindert van Veen dé coach. Die status aparte leverde de hofleverancier van het nationaal team een nauwe relatie met de basketbalbond op. Plannen om de competitie te versterken waren er nauwelijks en zo reeg Den Helder onbedreigd de landstitels aaneen.

Manager en oud-coach van Lieshout, Toon van Moorsel, ziet daar dan ook de problemen. Als betrekkelijke nieuwkomer in de eredivisie voelt hij zich niet serieus genomen door de bond. 'Den Helder weet nog eerder wat er aan de hand is bij de bond, dan de bond zelf. Ik geef Den Helder groot gelijk dat ze om uitstel van de wedstrijd vragen, dat zou ik zelf in zo'n geval ook gedaan hebben, maar het is belachelijk dat de bond daarin toestemt.'

Lieshout diende protest in tegen de gang van zaken en haalde bij de commissie van beroep haar gelijk. Daarop diende ze bij de bond een schadeclaim in van 50 duizend gulden, voor onder meer langer doorlopende spelerscontracten, extra zaalhuur, annulering vliegticket van de Senegalese international Kine N'Diaye en een schadeclaim van de Senegalese bond.

Het amateurisme bij de basketbalbond is de manager een doorn in het oog. Tot zijn opluchting wordt de damescommissie van de bond dit jaar opgeheven. 'Waarom staan bij ons de sponsors in de rij en bij de bond niet. Omdat het een starre van-negen-tot-vijf organisatie is. Als je belt, word je rustig zes minuten in de wacht gezet. Moet er net een sponsor aan de telefoon hangen, die ben je dan wel kwijt. Basketbal is de zestiende sport in Nederland, dan doe je iets niet goed. Maar als je over elk kwartje blijft vallen, dan zal het ook niet beter gaan.'

Van Moorsel denkt in termen van groot en veel en buiten de landsgrenzen. Vrouwenbasketbal in Nederland is volgens hem te klein voor Lieshout. Samen met Den Helder 'en misschien de Sneekhout Lions', wil hij richting België om een gezamenlijke competitie, 'buiten de amateuristische bond om', op te zetten.

Het lijken onrealistische idealen, maar de manager bouwt nog veel verder aan zijn luchtkastelen. Over twee á drie jaar wil hij met een budget van één miljoen gulden aan de slag, veel meer dan de meeste mannenploegen te besteden hebben. Op dit moment heeft de club een budget van een ton. Dat betekent het tienvoudige in drie jaar. 'Als je het doet, moet je het goed doen. Wil je Europees spelen dan zul je wel moeten.

'Als je lekker aan wilt blijven modderen, moet je gewoon zo door gaan, maar als je topsport wilt bedrijven zul je verder moeten kijken. In de Nederlandse competitie hebben we niks meer te zoeken, maar Europees ook niet. Die kant moeten we wel op. Want op deze manier is het niks.'