VdH verlegt in Dublin weer grens

Met zevenhonderdste van een seconde een begeerd en als onhaalbaar beschouwd wereldrecord missen, het is als bij het EK voetbal een penalty op de paal schieten.

Maar snel maakte het gemor over dat ene tekortschietende handje - met 46,81 bleef Popovs soevereine 46,74 uit 1994 juist buiten bereik - plaats voor vreugde en opluchting. Eindelijk was op de 100 vrij in een voor hem bepaald niet favoriete enthourage, het 25-meterbad met zijn vele keerpunten, de magische grens van 47 seconden geslecht.

Het viel te vergelijken met het doorbreken van de 48-secondengrens in het 50-meterbad. Dat deed Van den Hoogenband in 2000, in het olympische bad van Sydney. En niemand deed hem dat sindsdien na. Er is, in het grote bad, maar één 47 seconden-zwemmer in de wereld; Pieter van den Hoogenband. Op de kortebaan moet hij de 46-status delen met de Russische tsaar van de borstcrawl, Alexander Popov, de Zweed Frolander, de Amerikaan Walker en de Australiër Callus.

Er was meer dan vreugde over die ene grensverleggende doorbraak van VdH, een dag later bevestigd met een Europees record op de 200 vrij (1.41,89) en een aflossingswereldrecord op de weinig courante 4x50 vrij (1.25,55). Zeket zoveel jubel was er over de herbevestiging van zijn bijzondere mogelijkheden.

Hij kan het nog en hij heeft het nog, was de vaststelling aan het eind van een jaar dat hem in Barcelona, bij de WK langebaan, behoorlijk aan het twijfelen had gebracht. Van den Hoogenband verloor daar de 100 en 200-finale. En vooral de nederlaag op het koningsnummer tegen de 'oude' Popov deed pijn.

Al die twijfels werden weggepoetst, met name zaterdag op de daarvoor uitgezochte 100 vrij. Van den Hoogenband, met zijn breedste lach: 'Dit is het bewijs: ik kan heel hard zwemmen.'

De zwemmer ('ik, keerpuntwonder uit Eindhoven') en zijn coach Jacco Verhaeren zijn van mening dat in het olympisch jaar een aanmerkelijke snelheidsverhoging nagestreefd moet worden, omdat de hele wereld zich extra inspant voor Athene. De snelle tijden van twee onbekende Italianen (Magnini en Galenda) in Dublin waren daar indicaties van.

'Ik zwem om me te verbeteren', zo sprak de zwemmer. 'Er zit nog wat in het vat', aldus de coach. De 47,84, het wereldrecord van Sydney, zal komende zomer met enkele tienden aangescherpt moeten worden.

Er zullen in 2004 lessen uit het voorbije jaar in de praktijk worden gebracht. Als de meeste Nederlandse zwemmers ziet de Philips-kopman af van een trainingskamp op hoogte. Het effect wordt als verwaarloosbaar aangemerkt. Er staan slechts stages op zeeniveau op het programma. Er zullen niet te veel wedstrijden worden afgewerkt. Die energie wenst Van den Hoogenband voor de Spelen te bewaren.

Er zal volgens Verhaeren 'niet langer gebalanceerd worden op het randje, want voor je het weet val je eroverheen'. Van den Hoogenband is nu drie kilo zwaarder dan zijn streefgewicht. De voorbije zomer was hij dermate afgetraind dat een voedselvergiftiging bij een trainingskamp in Montpellier hem totaal uit vorm deed geraken.

De voorbije jaren leek hij bekneld in een corset van begeleiding. Beschermer Aad van Groningen, de man die de tas droeg en de handdoek aanreikte, is in de coulissen verdwenen. De familie, op afstand gehouden in Barcelona, mag weer dichtbij komen.

Hij roept doelen ook iets minder hard van de daken. 'Stiekem ging hij hier voor het wereldrecord', vertelde vader Cees-Rein. Zelf had Van den Hoogenband het slechts gehad over het doorbreken van de 47-grens. Hij was er vol voor gegaan, 'de eerste slag was al raak en daarna ging het maar niet stuk'.

Halfweg lag hij 0,34 seconden onder het wereldrecordschema. Na het minder geslaagde derde keerpunt, op 75 meter, brak het ritme lichtjes. Hij kwam piepend boven. Dat kostte hem het wereldrecord. De dag erna knalde hij er nog in tijdens een paar races die hij van minder belang achtte. Hij veroverde de achttiende Europese titel uit zijn loopbaan op de 200 vrij en de negentiende op de 4x50 vrij. De 200-race leverde een doorbraak van de 1.42 grens op.

Hij heeft nu, net als de Australiër Ian Thorpe, een 1.41'er achter de naam. In de 4x50 estafette, 'onze TGV', zwom Van den Hoogenband, op gang gebracht door Mark Veens, Johan Kenkhuis en Gijs Damen, zelfs de snelste split uit de geschiedenis: 20,73. 'Het was wel een lekker toernooitje', concludeerde hij zelf.