ANALYSE
Tenniswereld is veel te laks met verdachte partijen
Zes mensen moeten jaarlijks 120 duizend tennispartijen controleren. Dat is niet te doen.
De reacties vanuit de tenniswereld op de rapporten over grootschalige matchfixing door 16 spelers uit de top-50 over de afgelopen tien jaar waren bijna identiek. Geen hard bewijs, geen namen en dus zwak onderbouwd. Wegkijken en pappen en nathoudenis een bekende reflex.
Tennis, de makkelijkste sport om een wedstrijd te 'fixen'
Het is een mondiale sport, er valt wereldwijd op te gokken en er vinden honderden profwedstrijden per dag plaats: tennis is een aantrekkelijke prooi voor matchfixers. Toch reageerde de tenniswereld maandag met ontkenningen na de onthulling van de BBC.(+)
Het ging bij het verkopen van partijen toch alleen om de kruimeldieven in het circuit, die niet van het tennis kunnen leven? Uit de door de BBC en BuzzFeed gepubliceerde documenten zou het tegendeel blijken. Er bevindt zich volgens de klokkenluiders zelfs een grandslamwinnaar onder de spelers, die in ruil voor geld opzettelijk partijen hebben verloren.
Acht zondaars doen mee aan de Australian Open. Goksyndicaten in Rusland en Italië hebben honderden partijen gemanipuleerd. De omerta in de tennissport moet worden doorbroken, ondanks de dreiging van juridische claims. Topspelers als Federer en Djokovic willen dat de namen van de matchfixers worden onthuld.
Transparantie
Murray pleitte voor transparantie, omdat nu een deken van wantrouwen over de gehele sport hangt. Hoewel ATP-voorzitter Chris Kermode in Melbourne benadrukte dat de spelersvakbond de strijd tegen het bedrog heeft geïntensiveerd, is de Tennis Integrity Unit (TIU) vooralsnog een papieren tijger.
Sinds de oprichting in 2008 heeft die organisatie slechts 13 spelers geschorst, veelal kleine vissen als de Nederlander Ebbenhaus, die gokte op andere wedstrijden dan van hem zelf. In 2011 werd de Oostenrijker Köllerer voor het leven uitgesloten, omdat hij stelselmatig partijen had verkocht.
De TIU was het antwoord op de in 2008 aangetroffen fraude. TIU-leider Willerton erkende tegenover de BBC dat de ATP en de Internationale Tennis Federatie (ITF) de verdachten uit het onderzoek van 2008 hebben laten lopen. Volgens juristen konden ze niet met terugwerkende kracht worden aangepakt door de Integrity Unit. Toch zouden zeker negen spelers uit het bewuste onderzoek nog steeds ongehinderd partijen 'fixen'.
Complexe bewijsvoering
Hoewel TIU een budget heeft 2 miljoen dollar per jaar is zowel de financiering als de bezetting van die anti-fraude eenheid onvoldoende. Zes medewerkers moeten jaarlijks 120 duizend tennispartijen controleren. Volgens onderzoeker Mark Phillips heeft de TIU slechts cosmetische veranderingen doorgevoerd. De bewijsvoering voor matchfixing is complex. Gokpatronen zijn een indicatie, geen vangnet. Bewijs maar dat een speler op breakpoint opzettelijk een dubbele fout sloeg om de gokkers te behagen en zijn bankrekening te spekken.
Toch heeft de TIU de macht om telefoons, computers en bankrekeningen van tennisprofs te checken. Ondanks die bevoegdheden is de uitkomst van onderzoeken nagenoeg nihil.
Alarmbellen
In augustus 2014 gingen tijdens de partij tussen de Nederlandse tennissers Boy Westerhof en Antal van der Duim in het Duitse Meerbusch alle alarmbellen af. Hoewel Westerhof een set en een break voorstond, werd hardnekkig ingezet op een zege voor Van der Duim. De biedingen werden gestaakt bij het absurde bedrag van een half miljoen Britse pond.
Westerhof verloor alsnog en gokexperts bezwoeren dat ze een klassiek staaltje matchfixing hadden aanschouwd. De KNLTB heeft de partij meteen als 'verdacht' aangemerkt bij TIU. Het is niet te rechtvaardigen dat die organisatie na anderhalf jaar nog geen uitspraak heeft gedaan. De spelers zitten wellicht ten onrechte in de beklaagdenbank of komen weg met hun bedrog.
De Tennis Integrity Unit is bovendien de slager, die zijn eigen vlees keurt en daarmee zijn geloofwaardigheid verliest. De tennisbonden moeten het dossier matchfixing overhandigen aan onafhankelijke experts. De Amerikaanse politie (FBI) gaf ook een beslissend duwtje bij de val van wielrenner Lance Armstrong en FIFA-voorzitter Sepp Blatter.
