Outsider Twan van Gendt wint tegen alle verwachtingen in de WK BMX: ‘Dit is voor mij de bevestiging dat ik de juiste keuzes heb gemaakt’

Weer helemaal opgeladen na blessure- en relatieleed wist Twan van Gendt zaterdag onverwacht beslag te leggen op de wereldtitel BMX. Het meest verbaasd was de winnaar zelf: ‘Ik heb nog geen wedstrijd gewonnen dit jaar.’

Iets meer dan een maand geleden vroeg Twan van Gendt zich af waarom hij nog fietste. In een seizoen dat werd gekenmerkt door tegenslagen, brak de BMX’er mentaal na weer een teleurstellend resultaat tijdens de wereldbekerwedstrijd van Parijs. Wanhopig belde hij een vriend op. Waar deed hij het nog voor?

Des te verrassender was het dat de 27-jarige Brabander zich zaterdag op de WK in het Belgische Zolder tot wereldkampioen fietscross kroonde. In de finale rekende hij onder anderen af met zijn landgenoot Niek Kimmann, die het zilver greep. Een uur nadat Van Gendt als eerst de finish was gepasseerd, kon hij nog steeds niet geloven wat er was gebeurd. ‘Ik had nog geen wedstrijd gewonnen dit jaar’, zei hij met betraande ogen.

De mooiste zege uit zijn carrière volgde na een periode waarin zijn leven op zijn kop werd gezet. Na acht jaar besloot Van Gendt eind 2018 de nationale BMX-selectie te verlaten. De breedgeschouderde fietscrosser brak als talent al vroeg door en werd vijfde op de Spelen van Londen in 2012. Maar in de jaren die volgden, stokte zijn ontwikkeling.

Aan het begin van dit seizoen besloot hij het over een andere boeg te gooien. Hij sloot zich aan bij het commerciële team Oegema TVE van trainer Martijn Jaspers. ‘De nationale selectie voelde altijd als een veilig nest. Alleen was alles erop gericht om het maximale uit het team te halen. Ik was op zoek naar begeleiding die het ­beste uit mij kon halen. BMX is en blijft een individuele sport’, zei Van Gendt met de regenboogtrui om zijn schouders.

Enorme klap

Wat niet hielp was dat hij in dezelfde periode privé een enorme klap te verwerken kreeg. Zijn vriendin en hij hadden net drie dagen de sleutel van hun nieuwe huis toen zij besloot een punt achter de relatie te zetten. Ze hadden de dozen nog niet uitgepakt of hij stond al bij zijn ouders op de stoep.

Omdat hij net was geopereerd aan een enkelblessure waarmee hij al langer kampte, was hij aan de bank gekluisterd. Van Gendt, met een brok in zijn keel: ‘Normaal was ik gaan trainen om de frustratie uit mijn lijf te fietsen. Maar nu kon ik niks. Ik wist niet wat ik met mezelf aanmoest.’

Zo kreeg Jaspers, die zelf één jaar voor de nationale selectie fietste, een soort wrak in zijn schoot geworpen. Zijn chaotische pupil was er met zijn gedachten niet bij. Omdat Van Gendt thuis niet meer kon aarden, was hij meer bezig met het kopen en opknappen van zijn eigen huisje dan met de trainingen.

Jaspers besloot Van Gendt ruimte te geven: hij mocht af en toe een training verzetten of overslaan om in zijn huis te klussen. Op voorwaarde dat hij halverwege april klaar zou zijn. Jaspers: ‘Ik wist dat we het anders niet zouden redden om de boel nog recht te trekken richting de NK, EK en WK. Maar eerst moest hij weer fris worden in zijn hoofd.’

Met behulp van zijn vrienden lukte het hem om het huis op tijd af te krijgen. Diezelfde 22 vrienden zagen in Zolder vanaf de tribunes hoe Van Gendt naar de wereldtitel fietste. ‘Zij waren er ook op de WK van 2014. Toen vloog ik er na een rondje uit. ‘We zullen nog eens komen kijken’, kreeg ik vier jaar lang te horen. Begin dit jaar heb ik daarom gezegd: ik regel een grote bus en kaartjes voor jullie.’

Na het behalen van de gouden plak wist Van Gendt niet hoe snel hij zich in de armen van zijn uitzinnige vrienden moest laten vallen. Even daarvoor hadden zij hun kameraad als een speer zien vertrekken vanaf de 9 meter hoge startbult. Juist op de start hadden Jaspers en hij de voorbij periode extra getraind, bekende Van Gendt na afloop tevreden.

Zwaarder verzet

‘Ik ben met een zwaarder verzet gaan fietsen. Daardoor kan ik met één pedaalomwenteling meer afstand overbruggen. De meesten halen gemiddeld 4.40 meter, ik leg ongeveer tien centimeter meer af.’ Het zwaardere verzet vraagt tegelijk om meer vermogen en precisiewerk van de crosser. ‘Als je verkeerd timet, val je stil bij de start. Het risico dat je een fout maakt is groter.’

Jaspers had tijd nodig om de juiste balans te vinden bij Van Gendt. Het hele seizoen was als het ware een lange ontdekkingsfase. De resultaten in de wereldbekerwedstrijden vielen tegen. Het talent dat ooit was voorbestemd voor medailles op WK’s en de Spelen moest zich in de kwartfinales vaak al gewonnen geven. Met als dieptepunt de mentale ineenstorting in Parijs halverwege juni. Van Gendt: ‘Ik wist het echt even niet meer.’

Toch zette hij de knop om. Na het mislukte seizoen wilde hij alles zetten op het WK. Twee tot drie keer per week stuurde hij zijn auto de afgelopen weken richting Zolder om de baan tot in het kleinste detail te verkennen. Hij was ervan overtuigd dat er meer in zat dan hij tot dan toe had laten zien.

De eerste tekenen van herstel volgden op de NK en EK begin deze maand. Hij eindigde twee keer als tweede achter de ongenaakbaar geachte Kimmann. De ultieme beloning volgde op de WK. ‘Dit is voor mij de bevestiging dat ik de juiste keuzes heb gemaakt. Dat ik hier nu in de regenboogtrui sta... Ja, dat is waarvoor je het allemaal doet.’