Oud-turnster Stephanie Tijmes: 'Ik ben focked op, mijn leven is kapot gemaakt’

Zij is het meisje dat tussen haar 6de en 16de bij de trainers Marc en Ilona de Wit en bij Frank Louter en Patrick Kiens werd afgebeuld, geïntimideerd, gemaltraiteerd, maar dat was toen. Ja, het was erg, heel erg zelfs, maar ex-turnster Stephanie Tijmes wil, na een eerder, wat bekort optreden bij Op1, nog wel eens vertellen wat nou echt zwaar was.

Dat waren de jaren, twaalf in totaal, waarin zij na het stoppen met turnen, na de deur van de turnzaal definitief gesloten te hebben, zichzelf kwijt bleek te zijn. ‘Mijn identiteit was me in die eerdere tien jaren afgenomen. Ik wist niet wie ik was, wat ik wilde, wat ik van iets vond. Ik had geen mening meer. Ik was die turnster, die robot die iets moest uitvoeren, maar ik was niet de mens Stephanie Tijmes.’

De tiener uit Bergen maakte in twee jaar op Luzac haar havo af, een wonder, want in Zoetermeer, bij Pro Patria waar ze in een gastgezin was ondergebracht, had ze op de Loot-topsportschool nauwelijks onderwijsuren gehad. ‘We gingen bijna niet naar school, twee dagen per week, soms voor één les. Ik kreeg geen cijfers. Dat konden ze niet geven bij zo weinig aanwezigheid.’

Daarna waren er drie tussenjaren, voor Tijmes aan haar opleiding fysiotherapie begon. Van de buitenkant lijkt het heel wat, een baan, een huis, een auto. Ze lacht ook best veel. ‘Maskeren, dat heb ik geleerd in de turnzaal. Zeggen dat het goed ging, terwijl het helemaal niet goed ging. Maar de binnenkant is niet zichtbaar. Wat ik voel. Ik kan geen blijdschap en geluk ervaren.’

Psychotherapie

Een jaar of vijf na haar stoppen werd Tijmes, EK-turnster in 2007, depressief. Werken ging niet, studeren was ook niet gemakkelijk. Ze stortte in, lag thuis futloos op de bank, kon alleen maar huilen. ‘Ik raakte in paniek. Ik snapte er niks van. Wat er met me was, hoe ik me voelde.’

Ze ging als zovele meisjes uit het turnen in psychotherapie. ‘Daar begreep ik wat er aan de hand was. Ik had ptss, post traumatische stress stoornis. Zoek de symptomen op en ik kan ze zo afvinken. Ik blokkeer of raak in paniek. Als er iets lijkt op de situatie van vroeger, dan kan ik heel erg blokkeren. Dat gebeurt er niets meer. Dan bevries ik. Ik kan dan niks meer zeggen. Je wordt met ptss vlak, moe, down, neerslachtig. Je gaat de deur niet uit als de zon schijnt. Geef je niks om. Je niet meer blij kunnen voelen, dat is pas erg.

‘Ik ging sporten, op de trampolinetopclub in Alkmaar, bij Triffis. Ik dacht: waar ben ik mee bezig? Ik vond één uur trainen per week al veel. Later werd het veel meer springen. Op een dag blokkeerde ik daar. Lichaam zei: nu kappen. Ik vind vliegen of over de kop niet vervelend, maar het lichaam weigerde dienst. Ik heb nu veel moeite met sporten, zelfs met het woord. Het is een rotwoord. Ik noem het daarom bewegen. Maar ik vind er niks meer aan. Met een vuilniszak naar de kliko is me al te veel. Dat is toch echt mentaal.’

Turnverleden

Ze komt met het persoonlijke verhaal, omdat ze zegt namens vele meisjes te spreken, die evenzeer verwond zijn geraakt door de zware turnjaren en die na de publiciteit over turnmisbruik in het Noordhollands Dagblad van twee weken geleden massaal (‘meer dan honderd’) op Instagram het bericht ‘Ik ben een van hen’ deelde.

‘We zijn erg bezig met het turnverleden, maar ik wijs op de periode erna. Die wordt vergeten. Ik heb een nare periode gehad, maar die heb ik nog steeds. Twaalf jaar na dato. Ik heb het gevoel dat dat niet helemaal duidelijk is. Bij niemand. Ach, je bent gestopt meid. Het was niet leuk, maar je hebt het overleefd. En dat is het dan. Maar ik ben twaalf jaar verder en nog steeds bezig met verwerken. Om alles in mijn leven op een rijtje te krijgen en te functioneren in de maatschappij. Dat wordt niet benoemd, en vergeten. En het is net zo zwaar. Vriendschappen aangaan, een geliefde hebben, net zo moeilijk.

‘Nog steeds is alles wazig. Dat wazige gebruikte ik vroeger om het negatieve niet te voelen. Je werd altijd beoordeeld. Altijd maar afgemaakt omdat je het niet goed deed. Hoe zeer je ook je best deed, op brug of vloer, het was nooit goed. Je kunt op een dag echt niet meer bedenken dat iets best goed was, echt onmogelijk, uit je systeem, weg.

Zwart gat

‘Met dat wegen ook. Als ik nu vroegere beelden terugkijk, ik zag er fysiek toch goed uit. Maar terugdenkend was ik altijd te dik, te zwaar. Als ik vroeg: wat kan ik doen, dan zei-ie, Frank Louter ja, afvallen en minder eten. Je kop staat me niet aan. Donder op uit de zaal. Met je dikke kop en je snotlijf. Maar bij Marc de Wit was dat ook zo. Ik was 12 en groeide van 29,8 naar 30 kilo. Ik werd afgemaakt, ten overstaan van anderen. Body shaming. Ik heb nu de woorden voor wat mij overkomen is, hoe ik in mijn ontwikkeling gebrainwasht ben. Maar ik ben er nog steeds niet. Ik weet van een zwart gat, maar dat is over maatschappelijk actief worden als topsporter. Ik ben focked op, mijn leven is kapot gemaakt.’

De woede woedt nog steeds diep in haar. Ze zal naar de onderzoekscommissie-Olfers toestappen. Het zal de vierde keer worden dat ze vertelt over wat haar en andere turnsters in de jaren 2000-2010 is overkomen. Ze zal het A4’tje meebrengen waarmee ze in 2012 naar bondsvoorzitter Jos Geukers stapte. Het hing op zekere dag op de deur in turncentrum Noordwest te Zoetermeer.

Ze liet het op tv zien, de tekst is vrijwel zeker van Louter. ‘Welkom in het revalidatiecentrum van Pro Patria. Linksaf: fysieke revalidatie. (…) Rechtsaf: voor mentaal gestoorden. Heb een goed gesprek of lees een boek. Rechtdoor: voor diegene die een technische aanwijzing wil.’

Stephanie Tijmes (28) baalt ervan dat de turnsters via de publiciteit het onderzoek over turnmisbruik hebben moeten afdwingen. ‘Wij hebben ons bloot moeten geven om dit voor elkaar te krijgen. Dat is toch te gek voor woorden. Waarom zijn die honderd meldingen bij de gymnastiekunie niet genoeg geweest?’