Ondanks alles: Dwars door Vlaanderen

Er zijn renners. Er is publiek. Er staat een podium. Maar één essentieel ding ontbreekt, woensdagochtend in het centrum van Roeselare, bij de start van de wielerklassieker Dwars door Vlaanderen. Herrie.

Normaal schalt de stem van spreekstalmeester Michel Wuyts bij wielerwedstrijden over de Vlaamse pleinen, en vraagt hij renners of ze vandaag over goeie benen beschikken. Nu voltrekt zich het startceremonieel in een serene stilte. Zwijgzaam zetten renners hun handtekening op de startlijst.

De gevolgen van de terreuraanslagen in Brussel laten zich op die manier voelen in Roeselare. Maar verder? Koers is heilig in België. Heiliger dan voetbal in elk geval, want terwijl de interland van de Rode Duivels in Brussel wordt afgelast, gaat Dwars door Vlaanderen gewoon door.

'Zowel de stad Roeselare als de stad Waregem heeft verklaard dat de veiligheid, zowel bij de start als de aankomst gegarandeerd kan worden. Ook de veiligheid van de wedstrijdkaravaan en de toeschouwers is verzekerd. De koers gaat door', verklaart organisator Guy Delesie.

Is dat gepast of niet, op deze nationale dag van rouw? Dat is de vraag die boven de Grote Markt in Roeselare hangt.

De meeste renners vinden van wel. 'Nu kunnen we de mensen tenminste een beetje entertainen', zegt Greg Van Avermaet. Een dag eerder heeft Jelle Wallays, winnaar van vorig jaar, al vastberaden aangekondigd: 'We zullen rijden als één peloton tegen het terrorisme.'

Kai Reus, debuterend voor Roompot Oranje Peloton, geeft eerlijk toe dat het moeilijk was om de knop om te zetten. 'Op een gegeven moment zei ik tegen mijn kamergenoot: zullen we de tv maar uitzetten? Hoeveel ellende kan een mens aan?'

Fietstas

In de Nonnenstraat, tussen het startpodium en de plek waar de teambussen staan geparkeerd, onderzoeken politieagenten een fietstas van een mevrouw. Ook een scholier moet zijn rugtas openen.

'Terroristen kunnen hun tactiek hebben gewijzigd', licht een agent toe. 'Alle rugzakken willen we inzien. We nemen geen enkel risico.'

Toch is het niet zo dat het blauw ziet van de politie. 'We willen de mensen geen schrik aanjagen', zegt hij. 'Roeselare moet geen belegerde stad worden. Het is hier geen Brussel.'

Op het startpodium krijgen de renners een rouwband overhandigd. Voor de start wordt een minuut stilte gehouden. Niet alle ploegen zijn compleet. Sommige renners zijn gestrand, nadat hun vluchten naar Zaventem waren geannuleerd. Om die reden heeft Giant-Alpecin zelfs maar helemaal afgezegd voor de wedstrijd. Ze zouden vandaag maar met twee renners kunnen verschijnen.

Veel renners zijn extra geschrokken omdat Zaventem een plek is die ze goed kennen. Op de plek waar een terrorist zichzelf dinsdagmorgen opblies, verzamelen de meeste ploegen zich voor buitenlandse reizen. Volgens Etixx-Quick Step-ploegleider Wilfried Peeters zou Tony Martin normaal gesproken op dinsdagmorgen half negen zijn aangekomen. 'Maar hij besloot op het laatste moment om toch maandagavond al te komen. Ik denk dat hij aan een ramp is ontsnapt.'

Bij Roompot Oranje Peloton waren ze er zelfs al van uitgegaan dat de wedstrijd zou worden afgelast. Sponsoren die zouden meerijden met de volgwagens waren dinsdag al afgebeld. 'We vonden het sowieso ongepast om op een dag van rouw met een oranje sjaal om de nek en een prosecco in de hand langs het parcours te staan', zegt persman Léon Boele.

Gewoon koers

Hij heeft die ochtend via Twitter een statement geschreven, dat aardig de sfeer weergeeft in Roeselare. 'België is in rouw, maar de koers geeft verlichting.' Al voegt hij er wel, mondeling, aan toe: 'Verlichting is dus wat anders dan gezellig een wedstrijd fietsen.'

Onderweg, precies om twaalf uur, is er opnieuw een minuut stilte, zoals die in het hele land wordt gehouden. Renners knijpen in hun remmen, hun zonnebrillen en helmen gaan af. Aan de antenne van een Belgische volgwagen hangt een Belgisch vlaggetje halfstok.

Maar daarna is het toch gewoon koers. Een reclamewagen van Brugge Kaas toetert zich, over de lange, brede wegen van West-Vlaanderen, een weg langs het publiek. Er vormt zich al snel een kopgroep, met twee Nederlanders: Jesper Asselman van Roompot Oranje Peloton en Mike Teunissen van Lotto-Jumbo. Maar die kopgroep houdt geen stand.

België krijgt uiteindelijk wat het wil: een landgenoot als winnaar. Dat lijkt in eerste instantie Greg Van Avermaet te worden. Maar op 200 meter voor het einde wordt hij ingerekend. In een massasprint drukt Jens Debusschere zijn wiel als eerste over de streep.

Zo bedrukt als de stemming 's ochtends in Roeselare nog was, zo uitbundig is die in Waregem. Tijdens de huldiging krijgt Debusschere een pluchen paard cadeau. Het 'kusmeisje' ontbreekt niet, de bloemen evenmin. Alleen het traditionele champagne-spuiten blijft dit keer achterwege.

Na afloop, op de persconferentie, beschrijft winnaar Debusschere zijn worsteling. Na maanden van hard werken wint hij een belangrijke koers. Maar uitbundigheid is niet op zijn plaats, beseft hij. 'Echt diepe vreugde voel ik niet.'

'Leven in het klein'

De conclusie na 200 kilometer koersen tussen Roeselare en Waregem? Floris Gerts, de Nederlandse renner van BMC, zucht na de finish eens diep. 'Wielrennen is het leven in het klein', zegt hij. 'Je valt, je staat op en je gaat weer door. Je móét wel. Wíj allemaal moeten wel. Sámen. Dus hopelijk gaan we niet de verkeerde mensen steunen die voor nog meer verdeeldheid zorgen.' Op wie hij doelt? 'Onder anderen op Geert Wilders.'

Dan duwt een verslaggever van PowNed hem een roze microfoon onder zijn neus. Of Gerts bang is dat er een aanslag wordt gepleegd bij de Ronde van Vlaanderen, over anderhalve week. 'Dat vraag je echt aan de verkeerde', reageert Gerts. 'En trouwens: ik ben die dag reserve.'