Na het zilver met gouden rand weet Tom Dumoulin het zeker: hij gaat door

Hij probeert ze manmoedig weg te slikken, maar in de omhelzing met verzorger Ton de Vaan komen de tranen dan toch. Op de Fuji Speedway, op de verre uitlopers van Mount Fuji, heeft Tom Dumoulin woensdag aan het eind van de middag na een maanden- zo niet jarenlange worsteling met zijn vak, met zichzelf, met zijn toekomst, dan toch olympisch zilver bemachtigd.

Zulke emoties zien zijn begeleiders niet vaak, zelfs niet toen hij in 2017 de Giro d’Italia won en intens juichen volstond. Zijn verklaring: ‘Ik kom uit een hele rare periode. Ik kom van heel ver. Dit is zilver met een gouden rand. Hier ben ik heel trots op. Hier ben ik heel blij mee. De afgelopen tijd heb ik alleen maar naar deze dag toegeleefd.’

Hij heeft net een meer dan opzienbarende prestatie geleverd. Nadat hij eind januari een zelfgekozen pauze had ingelast om zich te bezinnen op de vraag of hij nog wel wielrenner wilde zijn, besloot hij in mei de draad weer op te pikken. Het werd een project: de tijdrit, 44 kilometer over golvend terrein, een terreinsoort waarop hij al vaker excelleerde, tijdens de Spelen in Japan. Het blijkt zowaar voldoende om op één na de elite van de grote kleppers in ritten tegen de klok erop te leggen.

Hij blijft tweevoudig wereldkampioen Rohan Dennis uit Australië en de Zwitserse specialist Stefan Küng drie seconden voor, regerend wereldkampioen Filippo Ganna uit Italië vijf en de winnaar van de laatste tijdrit in de Tour de France, de Belg Wout van Aert, zelfs 40 seconden. Waar het vandaan kwam? ‘Tja, ik ben een goede wielrenner. Ik voelde me goed en kan gewoon iets heel goed. Daar heb ik vertrouwen uit geput. Aan mijn talent heb ik nooit getwijfeld.’ Met zijn zilveren medaille evenaart Dumoulin zijn vorige olympische optreden. In Rio de Janeiro werd hij met een pijnlijke pols tweede achter Fabian Cancellara, toen met een marge van 46 seconden.

Van een andere planeet

Ploegmaat bij Jumbo-Visma Primoz Roglic blijkt woensdag van eenzame klasse. Hij wint in 55.04, 1.01 sneller dan Dumoulin. ‘Primoz is van een andere planeet’, stelt de Nederlander vol ontzag vast. Meermalen omarmen ze elkaar in een tentje na de streep. ‘Als ik het iemand gun, is het Primoz, na al die tegenslag.’ Als een topfavoriet voor de gele trui in Parijs moest de Sloveen vorige maand de Tour de France verlaten na een ongelukkige valpartij in het peloton.

Betekent het zilver de wederopstanding van een toprenner, is een vraag aan Dumoulin. ‘Een mooie kop’, glimlacht hij. ‘Maar nee, maak er maar zelf wat leuks van.’ Vergezocht blijkt de kwalificatie niet: een week voordat hij op het circuit het startpodium verlaat, heeft hij zijn ploeg al laten weten dat hij zijn carrière op de fiets voortzet, ja, ook als klassementsrenner in grote ronden. De precieze invulling van het programma staat nog niet vast, maar op het WK in België dit najaar zal hij van de partij zijn.

Het besluit wortelt in de voorbije maanden. Terugblikkend constateert hij dat hij heeft genoten van het traject. De retraite heeft hem goed gedaan, maar hij heeft net zoveel veel plezier beleefd aan de weg terug, naar de deelname aan de Spelen, waarin hij van zijn ploeg wat meer vrijheid kreeg zelf zijn route te bepalen. Er is de toezegging dat het voortaan ook wat ‘losser’ blijft. ‘Ik voelde de afgelopen tijd dat ik weer de regie over mijn doel had. Dat is heel leerzaam en nuttig geweest.’ Zeker, er waren momenten van twijfel, zoals tijdens de eerste dagen in de Ronde van Zwitserland, waarin hij ondermaats reed in een tijdrit. ‘Dat was even slikken. Ik moest me wel even herinneren aan de afspraak die ik met mezelf had gemaakt.’

Op de Fuji Speedway en de heuvelachtige omgeving geven de favorieten achter Roglic elkaar geen duimbreed toe. Bij elk meetpunt zijn de verschillen minder dan een handvol seconden, het is vanaf de tweede tot de vijfde plek stuivertje wisselen. Vintage Dumoulin is weer zichtbaar, de stilist op de fiets. Het bovenlichaam nagenoeg stil, een enkele langstrekkende welving daargelaten. Pas later kerft de inspanning sporen op het gezicht, de mond gaat open, het eerste slijm druipt van de kin. Tussentijden hoort hij liever niet.

Achter hem rijdt bondscoach Koos Moerenhout. Hij ziet overtuiging. ‘Het aansnijden van de bocht, het schakelen, het perfecte sturen in een lastige afdaling, het juiste beenritme. Hij was op geen fout te betrappen.’ Hij kan zich niet meer bedwingen. ‘Ik heb toch maar laten weten dat hij meedoet voor de medailles.’

De power was weer terug

Volgens Dumoulin zelf was hij niet op zijn allerbest. In de eerste van twee ronden voelt hij zich sterk, hij levert het gewenste vermogen. In het vervolg voelt hij de energie geleidelijk wegsijpelen, vooral op een lange en geleidelijke – Dumoulin: ‘gluiperige’ – klim omhoog. ‘Daar kwam ik niet meer vooruit. Maar in de laatste kilometers op het parcours was de power weer terug. Dat heeft me denk ik mijn medaille opgeleverd.’ Moerenhout: ‘Hij heeft gevochten als een leeuw. Ik denk niet dat er iemand is die met zo’n voorbereiding zoiets klaarspeelt.’ Dumoulin: ‘Een medaille was het doel, ik had geen idee of het mogelijk was. Om het zo af te sluiten, is geweldig.’

Een groepje Japanners neemt alvast een voorschot op het vervolg. Ze hebben zich verzameld achter een hek, als hij de cameraploegen langsloopt. Ze houden een geseald velletje papier omhoog. In kleurige letters: ‘Hup, hup, Tom.’