Mag Rusland naar de Olympische Spelen van 2016?
Het antidoping-agentschap WADA vindt dat Russische atleten voorlopig niet meer mogen meedoen aan atletiekwedstrijden. Volgens een dik rapport van WADA dat maandag verscheen gebruiken zij namelijk doping. Wat betekent dat voor hun medailles? En blijven hun wereldrecords eigenlijk geldig? Zes vragen over het Russische dopingschandaal.
Doen de Russische atleten mee aan de Zomerspelen van 2016?
Die beslissing is aan atletiekfederatie IAAF, niet aan antidopingorganisatie WADA. De kans is groot dat de geplaagde bond met een duidelijke maatregel wil komen, gezien de verdenking van omkoping tegen voormalig IAAF-voorzitter Lamine Diack en de kritiek op het lakse handhavingsbeleid van de bond. Vrijdag neemt de IAAF naar verwachting een beslissing.
Voor Dick Pound, de voorzitter van de WADA-commissie, lijkt uitsluiting vooral bedoeld als dreigement. Hij hoopt dat Russen snel een grote schoonmaak houden onder de coaches en bestuurders die verboden Sovjet-methoden hanteren. Van een langdurige schorsing van Rusland, bij wijze van straf voor het vastgestelde bedrog, wilde hij niets weten.
In de Russische atletiek leeft de werk- en denkwijze uit de sportieve hoogtijdagen van de Sovjet-Unie voort. Met medeweten van de staat wordt op grote schaal georganiseerd bedrog gepleegd. Lees alles over het Russische dopingschandaal. (+)
Gaat de IAAF ook andere landen uitsluiten van Rio de Janeiro?
Een maatregel tegen Rusland kan ook Turkije en Kenia onder druk zetten. Beide landen doen volgens de IAAF en het WADA te weinig tegen doping. Vorige week is al gedreigd met het uitsluiten van Kenia voor vier jaar, wegens de aanhoudende weigering serieus werk te maken van de jacht op doping. Het aantal controles dat Kenia uitvoert is minimaal. De controles worden vooral verricht door de IAAF.
Wat gebeurt er met de medailles van de Russische atleten?
Voor vijf atletes bepleit het WADA-rapport een levenslange schorsing. Slechts twee van deze vrouwen hebben medailles veroverd bij internationale wedstrijden: Ekaterina Poistogova (brons op de olympisch 800 meter van 2012) en Mariya Savinova, die tussen 2009 en 2012 maar liefst vijf titels veroverde op de 800 meter. Zij hield bij de EK atletiek van 2010 de Nederlandse Yvonne Hak af van de gouden medaille.
Als de levenslange schorsingen met terugwerkende kracht worden uitgesproken, is de kans groot dat de medailles opnieuw worden verdeeld. Dat is in het verleden al vaker gebeurd, zoals op Europees als mondiaal niveau. De complicatie is dat de twee Russische atleten niet op doping zijn betrapt of verdachte bloedwaarden hebben. Ze hebben op geheime geluidsopnamen van de ARD doping toegegeven. Dat is juridisch wellicht onvoldoende voor een schorsing.
Worden Russische wereldrecords geschrapt?
Hoewel WADA-onderzoeker Pound hardop speculeerde over langdurige misstanden in Rusland, teruggaande tot de hoogtijdagen van de Sovjettijd, is de kans klein dat records worden herzien. Dat is ook niet gebeurd na eerdere onthullingen over doping in de Sovjet-Unie, Amerika en vele voormalige Oostbloklanden.
Bovendien hebben de Russen recentelijk weinig wereldrecords gelopen, ondanks de staatsdoping. Deze eeuw is dat slechts viermaal gelukt, voor het laatst bij het polsstokhoogspringen voor vrouwen in 2009. Er zijn nog altijd meer Sovjet-records dan Russische.
Hoe succesvol is de Russische staatsdoping eigenlijk?
Geen ander land heeft zoveel geschorste atleten als de Russen. Volgens de IAAF zijn het er op dit moment 35. Een garantie voor succes is het dus niet.
In de atletiek behoorde Rusland bijna altijd tot de topdrie van het medailleklassement, tot de afgelopen WK in Peking (negende met vier medailles). Maar op de meeste onderdelen deden ze niet mee om de prijzen. Bij de mannen blonken de Russen vooral uit in snelwandelen en enkele technische nummers, zoals hoogspringen en werpen. De vrouwen waren ook goed in middellange en lange loopnummers.
Bij de Winterspelen van Sotsji won Rusland het medailleklassement. Maar de meeste prijzen werden gewonnen niet gepakt in sporten waarin doping aantoonbaar voordeel heeft: 12 van de 33 plakken kwamen uit het langlaufen, biatlon of schaatsen. Verder werd de toppositie in het klassement bereikt door een Koreaanse, Oekraïense en Amerikaanse sportmigranten, in materiaalsporten als bobsleeën en rodelen, en in het kunstrijden.
Wat beoogt het WADA met dit rapport?
Volgens Russische politici heeft het WADA een politiek rapport gepubliceerd. Dat is voor een deel waar. Het WADA is altijd uit op meer bevoegdheden en meer geld voor de dopingbestrijding. De jacht op doping is een industrie die chronisch geld tekort komt, zelfs in Nederland. Het liefst brengt het WADA de dopingjacht volledig onder in onafhankelijke handen, omdat veel landen en sportbonden moeite hebben hun sporthelden kritisch te bejegenen. Maar de miljoenen euro's die dat vereist, moeten wel worden opgebracht door die landen.
