Kunstrijdsters van 1936 - deel 1
Toen in februari 2003 de kunstschaatsster/actrice Vera Hruba op 83-jarige leeftijd overleed, kwam in het In Memoriam van een bekende landelijke Engelse krant de volgende zin voor: 'Tijdens de Olympische Spelen van Berlijn van 1937, waar zij als tweede eindigde, beledigde zij Hitler'....
Deze laatste correctie doet vermoeden dat de zin nog een vierdecorrectie had moeten hebben, namelijk die over de belediging van Hitler.Volgens Hruba had Hitler tijdens de prijsuitreiking aan haar gevraagd ofzij niet liever onder de vlag van het hakenkruis wilde schaatsen in plaatsvan onder die van Tsjecho-Slowakije, waarop ze geantwoord had dat zijhoogstens over het hakenkruis heen wilde schaatsen.
Hierop was de Führer kwaad weggebeend. Dat Hitler met de topdrie vande kunstrijdsters gesproken heeft, staat vast - Hitler overhandigdepersoonlijk de prijzen tijdens het kunstschaatsen - maar of hij ook met deandere deelneemsters gesproken heeft, is onzeker.
Vera Hruba werd op 12 juli 1920 geboren in Praag. Later, toen zijactrice was, gaf zij als geboortejaar altijd 1923 op, zichzelf daarmee driejaar jonger makend. Ze leerde vrij laat, op 11-jarige leeftijd, schaatsen,maar bleek een talent te zijn. In 1935 won zij in Londen haar eerste grotewedstrijd. Na de Olympische Winterspelen van 1936 werd zij in 1937professional. Zij trad in diverse ijsrevues in Amerika op.
In 1938 bood de filmmaatschappij RKO haar een screentest aan, maar zekeerde vanwege haar voorgenomen huwelijk met een halfjoodse Tsjechischejongen terug naar Europa. Het huwelijk ging niet door. Zijn ouders verbodenhem te trouwen met een katholiek meisje, dat - sinds haar 12de - openlijkrookte.
Op 15 maart 1939 vielen de Duitsers Praag binnen. Met het laatstevliegtuig dat vanuit Praag kon vertrekken, vluchtte Hruba. Ze ging naarAmerika en sloot zich weer bij de ijsrevues aan. In januari 1941 verliephaar visum. Zij dreigde teruggestuurd te worden naar het bezetteTsjecho-Slowakije en in een interview met een krant in Chicago vertelde zijhoe zij Hitler had beledigd.
Het interview leverde haar 2400 huwelijksaanzoeken van lezers op, diehaar op zo'n manier aan een verblijfsvergunning wilden helpen. Deze kreegze ook - zonder overigens te hoeven trouwen met één van de trouwlustigeAmerikanen.
In de zomer van 1941 bood Herbert Yates, oprichter en president vanRepublic Pictures haar een filmcontract aan. Ze deed onder de naam VeraRalston mee in ijsdansfilms, maar deze haalden nooit het succes die deconcurrerende ijsdansfilms met Sonja Henie - winnares van het Olympischgoud van 1936 - wel hadden.
Toch bood Yates haar in 1943 een langjarig filmcontract aan. Hij was -veertig jaar ouder en getrouwd - smoorverliefd op haar. Ze kregen eenverhouding. Yates liet haar ook in niet-ijsdansfilms optreden. Zo was zein 1945 in de film Dakota de tegenspeelster van John Wayne, de grote stervan Republic Pictures. Wayne vond haar de slechtste actrice waarmee hijooit had samengespeeld.
Na het overlijden van zijn vrouw trouwden Yates en Hruba in 1952. In1956 dienden twee aandeelhouders een klacht tegen Yates in met debeschuldiging dat hij miljoenen had verspeeld met kostbare flops met zijnvrouw. In 1959 stopte Republic Pictures met het produceren van films entrad Yates af. Het betekende het einde van de filmcarrière van Vera Hruba.
Martin van Neck
