Kosovo naarstig op zoek naar internationals

Terwijl het Nederlandse voetbal zich druk maakte om het afhaken van de assistenten van Danny Blind, reisde bondscoach Albert Bunjaki van Kosovo kriskras door Europa. Zijn doel: een fatsoenlijk nationaal elftal bijeenbrengen dat er op 5 september staat. Dan speelt Kosovo de eerste officiële interland in zijn bestaan, een WK-kwalificatiewedstrijd tegen Finland.

In mei kreeg Kosovo eindelijk de bevestiging waarop het al jaren wachtte. De FIFA en de Europese voetbalbond UEFA beschouwen het land als een zelfstandige voetbalnatie. Daardoor mag Kosovo zich nu proberen te plaatsen voor EK's en WK's.

Bunjaki (45) fungeert deze zomer meer als technisch manager dan als bondscoach van Kosovo. Van een volledige selectie is nog geen sprake. Als de Volkskrant met hem belt, bereidt hij net een autorit voor vanuit zijn woonplaats Stockholm naar Duitsland en Zwitserland. Daar zal hij spreken met spelers met Kosovaarse roots. Hij lacht: 'Het is erg druk als coach van Kosovo.'

De inspanningen van de Kosovaar, die in 1991 naar Zweden vluchtte, werpen langzaam maar zeker zijn vruchten af. Gistermiddag presenteerde Bunjaki zijn 25-koppige selectie ten overstaan van de Kosovaarse en Albanese pers. Eén van hen is Milot Rashica van Vitesse. Hij debuteerde eind maart nog in het Albanese elftal en viel net buiten de EK-selectie, maar heeft toch gekozen voor het land waar hij opgroeide. Net als bijna alle Kosovaren heeft Rashica Albanese wortels.

Toch staat achter de naam van Rashica - en die van negen anderen op de lijst van Bunjaki - een sterretje. Zij speelden in het verleden officiële wedstrijden voor Albanië, Zwitserland, Noorwegen en Oostenrijk en zijn afhankelijk van wat de FIFA doet. Die beslist of een speler die eerder voor een ander land is uitgekomen, de overstap naar Kosovo mag maken.

'Alles hangt af van de FIFA', zegt Bunjaki. De wereldvoetbalbond weigert tot nu toe een duidelijk standpunt in te nemen en dat hindert de samenstelling van het elftal. In een brief beweerde Arsenal-speler Granit Xhaka gisteren dat de wereldvoetbalbond zijn overstap naar Kosovo verbiedt, omdat hij op het EK heeft gespeeld met Zwitserland.

Kosovo moet voor elke speler een apart verzoek bij de FIFA indienen. Een rechter van het Players' Status Committee doet vervolgens uitspraak.

Theo van Seggelen noemt de situatie van Kosovo uitzonderlijk. De Nederlander is secretaris-generaal van de internationale spelersvakbond FIFPro en lid van het Players' Status Committee. 'In de vijf jaar dat ik in deze commissie zit is dit nog nooit met een land gebeurd', zegt hij.

Hoewel Van Seggelen zich nooit heeft beziggehouden met zaken omtrent het veranderen van voetbalnationaliteit, denkt hij dat de FIFA in het geval van Kosovo soepeler zal oordelen dan normaal. 'Dat kan niet anders. Kosovo moet WK-wedstrijden spelen.' Maar hij weet dat een speler normaal gesproken alleen kan wisselen als hij nog geen officiële interland voor een ander land heeft gespeeld. Oefenduels en wedstrijden met nationale jeugdelftallen tellen niet mee.

De deadline om over te stappen, ligt volgens de voorzitter van de Kosovaarse bond Fadil Vokrri op 4 september. Bunjaki hoopt op clementie van de FIFA: 'Kosovo is nog maar net erkend als nieuw voetballand. Spelers hebben nooit de keuze gehad.' Het land mocht vanaf 2014 wel vriendschappelijke duels spelen zonder Kosovaarse vlaggen en volkslied. Kosovo riep in 2008 eenzijdig de onafhankelijkheid uit; de rechtmatigheid daarvan wordt door bijna de helft van alle landen betwist.

Ondertussen wacht de Kosovaarse bevolking in spanning af welke spelers nog meer de overstap naar de nationale ploeg maken. Pas geleden sprak Bunjaki in Londen met de Zwitserse internationals Xhaka, Xherdan Shaqiri, Valon Behrami en Shani Tarashaj.

Bunjaki: 'Voor die spelers is het erg moeilijk. Ze denken bij zichzelf: wat als het antwoord van de FIFA nee is? Wat gebeurt er dan? Kan ik dan nog voor het land uitkomen waar ik eerst voor voetbalde? Zelf denk ik van niet. Ze zijn bang. Het heeft ook effect op hun familie en op relaties met bedrijven die hen sponsoren.' Zo is Shaqiri in Zwitserland het gezicht van Coca-Cola en het horlogemerk Hublot.

Bij het EK in Frankrijk kwamen diverse spelers met een Kosovaarse achtergrond uit voor Zwitserland en Albanië - landen waar veel Kosovaren in de jaren tachtig en negentig heen vluchtten vanwege de overheersing van Servië. Of de FIFA Kosovo bewust in het ongewisse laat om conflicten met die landen te vermijden, durft Bunjaki niet te zeggen. 'Maar de situatie is niet eerlijk', vindt hij. 'We weten niet waar we aan toe zijn, maar landen als Zwitserland en Albanië weten dat nu ook niet. Het is dus niet alleen een groot probleem voor Kosovo.

'Als een speler wil overstappen: waarom niet? Ik zou als trainer geen speler in mijn team willen die eigenlijk droomt van een ander elftal. Het is het beste voor beide landen om de keuze van een speler te respecteren.'

Haast verontschuldigend: 'Ik probeer gewoon het beste team neer te zetten. Maar er is niet veel tijd meer.'