Kan Nadal elf jaar na de epische Wimbledon-finale Federer opnieuw verslaan?

De speelstijlen van de halve finalisten Roger Federer en Rafael Nadal worden weerspiegeld in hun rackets. Daarbij letten de spelers nauwgezet op zaken als bespanning, gewicht en oppervlakte.

Voor de vierde keer staan de aartsrivalen Roger Federer en Rafael Nadal tegenover elkaar op Wimbledon, voor het eerst sinds hun epische finale in 2008. Kan Nadal elf jaar later Federer opnieuw verslaan op gras? En hoe bepalend is het materiaal? De analyse van hun rackets met bespanner Timo van Driel en Richard Krajicek, Wimbledonkampioen in 1996. ‘Je zoekt met elk racket altijd naar de balans tussen kracht en controle.’

Het racket

Federer (37) speelt sinds 2015 met een groter racketblad, de Wilson Pro Staff RF97. Hij moest zich aanpassen om het krachttennis van zijn grootste concurrenten Novak Djokovic en Nadal te neutraliseren. Het effect was zichtbaar bij zijn prachtige comeback in 2017. Federer behaalde nog eens drie grandslamtitels en werd in 2018 in Rotterdam de oudste nummer 1 van de wereld ooit.

De Nederlandse racketbespanner Van Driel, vorige week nog actief op Wimbledon, noemt het nieuwe racket van Federer zelfs de bepalende factor bij zijn wederopstanding. ‘Federer is van 90 naar 97 inch gegaan, dat was een enorme sprong. Daarvoor speelde Roger zelfs 85 inch, het kleine racket van zijn vroegere idool Pete Sampras.’

Nadal hanteert nog steeds een groter racket, zijn Babolat Pure Aero 2019 is 100 inch. Zou Federer nog een keer van racket moeten wisselen om de rivaliteit met zijn voornaamste tegenstander, die 24-15 voorstaat, te keren? ‘Lijkt me niet verstandig’, zei Federer, op Wimbledon. ‘Ik ben blij met de huidige aanpassingen.

‘Wisselen van rackets is behoorlijk ingrijpend, dat doe je niet meerdere keren. En zoveel tijd heb ik niet meer in mijn carrière om weer iets nieuws te proberen. Ik kan niet anders dan tevreden zijn met mijn huidige racket.’

Van Driel, instemmend: ‘Zijn bespanning is drie tot vier kilo zwaarder dan in zijn oude racket, hij heeft met 26 kilo een grens bereikt. Bij een nog groter blad verlies je de speelsheid in de bespanning.’

Het grotere racketblad stelde Federer in staat zichzelf opnieuw uit te vinden en aanvallender te spelen. Hij leverde ook iets in, constateerde Krajicek. ‘In vergelijking met Nadal slaat Fededer veel vlakker. Toen Roger jonger en explosiever was, speelde hij met een kleiner blad. Ik merkte het zelf ook als speler, ik was alleen op zoek naar controle.

‘Ik vind het knap hoe Federer met een groter racketblad zo succesvol is geweest. Je ziet wel dat zijn forehand iets minder is. Met een nog groter racket zou zijn forehand nog onbetrouwbaarder worden. Hij heeft soms mega afzwaaiers. Zijn backhand, de service en de volley lopen prima met dat racket.

‘Maar de forehand blijft toch het wapen van Roger, hij moet de controle houden. De forehand is leidend, tenzij hij aan acceleratie inboet en die slag daardoor minder dwingend wordt. Dan zou hij kunnen overwegen om voor een nog groter racketblad te kiezen.’

De snelle arm is de kracht van Federer, aldus Krajicek. ‘Hij blijft accelereren en tegelijkertijd ontspannen. Het klinkt zo simpel, maar hij zal niet inhouden. De meeste spelers gaan de bal sturen als het spannend wordt, Federer blijft hem vol nemen. En dat kan prima met zijn huidige racket.’

De verschillende speelstijlen van Federer en Nadal worden weerspiegeld in hun rackets. ‘Het grootste verschil is dat het racket van Nadal niet alleen groter is, maar ook ronder en dikker’, legt Van Driel uit. ‘Zijn racket is wat stijver en daarom ook krachtiger. Met dat grotere blad en een aerodynamisch frame kan hij gemakkelijker spinnen.

‘Het racket van Nadal is ook minder handzaam dan het racket van Federer. De laatste aanpassing bij Rafa is het plaatsen van twee gram lood bovenin het frame om het ‘swinggewicht’ nog hoger te maken. En hem nog meer power te geven.

‘Je ziet het aan de forehand van Nadal. Dominic Thiem heeft zelfs een nog hogere spinrotatie, maar bij Nadal komen de ballen sneller van zijn racket. Thiem slaat een banaanbal, Rafa lijkt soms met een honkbalknuppel te spinnen.’

De snaar

Federer had aanvankelijk voor de kracht in zijn slagen alleen een darmsnaar in zijn racket, in de Pro Staff 97 combineert hij darm met een polyestersnaar in de breedte. ‘Voor meer controle’, zegt Van Driel. ‘Met de nadruk op power omdat de darm in de lengte van het racket zit. Nadal speelt met een dikke polyestersnaar, want een darmsnaar slaat hij meteen kapot. De rackets van Federer en Nadal zijn met 26 en 25 kilo wel ongeveer even hard bespannen.’

Van Driel heeft van beide spelers de rackets bespannen, ze wisselen altijd van racket als er met nieuwe ballen wordt gespeeld. Hij berekent dat voor een vijfsetter tien, elf rackets moeten worden bespand. ‘Vaak is het ook een mentale kwestie. Je zag Nishikori tegen Federer zelfs halverwege een game van racket veranderen. Hij wisselt voortdurend van spankracht, terwijl ik niet geloof in het effect van 0,4 kilo meer of minder.’

Het gras

Het gras werd steeds trager, het onderscheid met andere baansoorten is vervaagd. Wint de power in het racket van Nadal het van de souplesse die Federer kan genereren? Verslaat Babolat indirect Wilson op Roland Garros en Wimbledon? Van Driel ziet Nadal ‘in vier of vijf sets’ winnen van Federer. ‘Ik moest meteen denken aan 2008, toen Federer op Roland een enorm pak slaag had gekregen van Nadal dat mentaal doorwerkte in de finale op Wimbledon.

‘Dit keer was de afstraffing minder erg, maar toch was Nadal superieur. En Rafa heeft nu een completer spel op gras dan elf jaar geleden. In de kwartfinale tegen Sam Querrey won hij zowel punten met een slice backhand als met zijn forehand. Hij legde bovendien meer druk in zijn slagen dan Querrey.’

Voor Krajicek is Federer nog altijd favoriet op gras. ‘Al wordt het close. Toch doet die spinbal van Nadal relatief minder op gras dan op gravel.’ Krajicek, terwijl hij het verschil aanwijst: ‘Op gravel krijgt Federer de bal van Nadal op schouderhoogte naar zijn backhand gespeeld, op gras op heuphoogte.

‘Maar Federer zal Nadal ook met zijn grotere racket niet de baan afserveren, zoals hij in 2014 in de halve finales op Wimbledon met Andy Murray deed. En dat ligt puur aan het gras. Normaal schoot de bal door na een rustige slice, nu wordt hij afgeremd. De bal blijft bijna liggen. In die zin is Wimbledon op sommige ballen een supertraag hardcourttoernooi geworden.’