Hoe Kluivert in de greep raakte van gokcriminelen

In een grijs kantoorpand in het Gooise dorp Huizen gaan twee mannen van de FIOD er eens goed voor zitten. Het is 2 juli 2015, een tropische dag, en aan de andere kant van de tafel zit een van de beste spelers uit de Nederlandse voetbalgeschiedenis: Patrick Kluivert.

Urenlang leggen ze documenten voor zijn neus. Bankafschriften. Brieven. Getuigenverklaringen. Allemaal over hem. Kluivert probeert zich alles te herinneren, terug te denken aan de afgelopen vier jaar. Aan hoe hij in deze ellende verzeild is geraakt.

'Ik schaam me hier diep voor', stamelt hij. 'Ik vind het gewoon kut om hierover te praten en dat meen ik diep uit mijn hart.'

Het is bijna middernacht als hij zijn verklaring ondertekent. Veertien A4-tjes met zijn eigen woorden, die straks worden toegevoegd aan het strafrechtelijk dossier Feniks, een grootschalig onderzoek naar een wijdvertakt goksyndicaat. Nu het allemaal zwart op wit staat, kan hij zichzelf wel voor zijn hoofd slaan.

Grenzeloze ambities

Vier jaar eerder. Patrick Kluivert staat als hoofdtrainer langs de lijn van het beloftenteam van FC Twente en spreekt met journalisten over zijn grenzeloze ambities. Eindelijk gaat het hem weer voor de wind. Zijn elftal staat eerste, hij droomt van een toekomst bij AC Milan.

Kluivert heeft er, zacht gezegd, wel eens minder goed voorgestaan. Als voetballer werd hij achtervolgd door schandalen: onder meer een auto-ongeluk met dodelijke afloop en zijn weigering om banden met criminele jeugdvrienden uit Amsterdam-Noord te doorbreken.

Nu is de man die naar eigen zeggen vaak zijn verantwoordelijkheden ontliep, die zich als speler liet verleiden door vrouwen en drank, eindverantwoordelijk voor een heel team. En moet hij zijn jonge spelers behoeden voor de fouten die hij heeft gemaakt.

Aan het eind van zijn glorieuze carrière als voetballer is hij erachter gekomen dat er in hem een trainer schuilgaat. Tieners luisteren graag naar de spits die ze op tv de Champions League hebben zien winnen met Ajax, die negentig keer heeft gescoord in het shirt van Barcelona en die Oranje zo vaak bij de hand heeft genomen.

Voor het eerst sinds lange tijd heeft hij zicht op een succesvolle, zorgeloze toekomst. Maar een nieuwe bedreiging ligt op de loer.

Tijdens het uitgaan heeft Kluivert de 36-jarige Kees A. leren kennen, een joviale man met het voorkomen van een Britse hooligan. Ze delen een hobby: pokeren om geld. A. doet het geregeld tijdens grote toernooien.

Kees A. is een prominent figuur binnen een ondergronds goksyndicaat dat in het uitgaansleven en op internetfora mannen benadert die verslavingsgevoelig zijn en geld hebben. Mannen zoals Kluivert, die op een dag besluit een gokje bij hem te wagen.

Via formulieren, e-mails en sms'jes verstrekt het syndicaat - dat bestaat uit zeven mensen, aangevuld met tientallen ronselaars en geldlopers - zogenoemde quoteringen van voetbalwedstrijden aan zijn clientèle. Dat zijn de bedragen die gokkers kunnen winnen per ingezette euro. Hun honderden hoofdzakelijk Nederlandse klanten kunnen op de pof inzetten door een sms terug te sturen. Duizenden, soms tienduizenden euro's. Tussen 2011 en 2015 gaan klanten van het syndicaat voor minstens 30,3 miljoen euro aan weddenschappen aan.

Kluivert heeft er wel oren naar. Kees stuurt hem een rijtje wedstrijden met de bijbehorende uitbetalingen. De trainer van de Twentse beloften zet via sms'jes in op buitenlandse wedstrijden, vaak meerdere tegelijk. Een paar honderd euro in het begin, maar al snel speelt hij voor tienduizenden euro's per week.

Zoals Kluivert, zijn er velen. De bekende zakenman Won Yip bijvoorbeeld, eigenaar van het grootste penthouse van Amsterdam, die wekelijks gokt via het syndicaat en andere gokkers met de bende in contact brengt. Het is illegaal, maar dat deert niemand. In de boekhouding van het syndicaat worden schuilnamen gebruikt, zodat niet gemakkelijk te achterhalen is wie deelnemen. Enkele spelers komen uit het criminele circuit.

Het syndicaat brengt de weddenschappen onder bij gokbedrijven in Europa en Azië. Leden van de bende hebben bij die bedrijven een speciale status waardoor ze kunnen inzetten zonder vooraf te betalen. Ze staan garant voor hun klanten. Soms worden grote weddenschappen opgedeeld onder meerdere tussenpersonen, om de risico's te spreiden, zoals in de bancaire sector gebeurt met hypotheken. Voor hun diensten ontvangen ze commissie.

Omdat bijna alles op de pof gaat, houdt het syndicaat het saldo van de klanten minutieus bij. Als er wordt getwijfeld aan de kredietwaardigheid van een gokker, moet hij zijn schuld inlossen voor hij opnieuw kan inzetten. Dat geldt niet voor Kluivert, die vele miljoenen euro's verdiende als voetballer. Hij krijgt carte blanche.

Vraag verbalisanten: Waarom liet Kees u zo hoog op de pof spelen?

Kluivert: Ik denk dat Kees kon inschatten dat ik het me kon veroorloven. Soms dacht ik bij mezelf: Jezus, dat is wel heel erg opgelopen. Ik had wel het idee dat ik uiteindelijk moest betalen. (...)

Kluivert: Dat ik gokte bij Kees heb ik alleen voor mezelf gehouden. Ik vertelde het aan niemand (...) Ik was destijds trainer van Twente en wilde zeker niet dat het daar ook bekend werd.

Gokken wordt routine voor Kluivert. Elke week zet hij in, vaak op zogenoemde rijtjes: een combinatieweddenschap van drie wedstrijden. Alleen als hij de uitkomst van alle drie duels goed heeft, maakt hij winst, maar die is dan ook flink. Zit hij er bij minimaal één wedstrijd naast, dan is hij zijn inzet kwijt. Het is alles of niets, gokken als een spits.

6.500 euro verlies

23 oktober 2011, Vitesse-PSV, 2.000 euro verlies. Vijf dagen later, NAC-VVV, 6.500 euro verlies. 18 november, Veendam-Zwolle, 11.805 euro winst.

De weddenschappen volgen elkaar in steeds hoger tempo op. Het syndicaat kijkt met genoegen toe, Kluivert is een van de beste klanten. Op elke weddenschap pakken ze een paar procent. En betalen zal hij toch wel, denken ze.

Kluivert vertelt niemand over zijn nieuwe hobby. Ergens voelt hij dat het niet goed is, dat hij dit in zijn positie niet kan maken. Maar hij stopt niet.

Op 10 december 2011 gaat hij een nieuwe grens over als hij inzet op een wedstrijd van Twente, zijn werkgever. Gokken op je eigen club is in allerlei landen verboden, om tal van redenen: het risico op matchfixing, belangenverstrengeling, voorkennis. In Nederland staat zo'n verbod op dat moment nog niet expliciet in de KNVB-regels

Voor Kluivert, die dicht op het eerste elftal zit, biedt het mogelijkheden: hij kan beter dan de bookmaker inschatten wat de winstkansen van Twente zijn.

Het blijft niet bij één keer. 19 februari 2012, Vitesse-Twente, 11.731 euro winst. 23 februari, Twente-Steaua Boekarest, 3.500 euro verlies. 8 maart, Twente-Schalke, 8.198 euro winst.

Terwijl hij hevig verlies maakt met bijna al zijn weddenschappen, houdt hij aan zijn gokjes op Twente geld over: 15.669 euro.

In de wekelijkse sms'jes die Kluivert van het syndicaat krijgt, ziet hij zijn schuld oplopen. Maar omdat hij nog nooit een cent heeft betaald of ontvangen, doet het hem geen pijn. Zoals een drugsdealer die zijn handelswaar gratis weggeeft om zijn klanten verslaafd te maken, zo geslepen manipuleert het syndicaat zijn gokkers. Kluivert gaat meer inzetten. Hij schaamt zich en hoopt zijn verlies goed te maken.

Tussen oktober 2011 en mei 2012 gaat Kluivert 1.084 weddenschappen aan voor meer dan 2,4 miljoen euro. Hij verliest 5 ton. Als hij later dat jaar meer dan 1 miljoen euro bij de criminelen in het rood staat, komt de klap. Hij is weer zoals vroeger, de voetballer Patrick Kluivert die geen weerstand kan bieden aan verleidingen, terwijl hij in interviews juist heeft gezegd dat hij anders is als trainer. Hij móét stoppen.

Vraag verbalisanten: Bent u ooit op enigerlei wijze betrokken geweest bij het manipuleren van voetbalwedstrijden of heeft u van het manipuleren van wedstrijden kennis gedragen?

Kluivert: Nee. Hier kan ik heel duidelijk in zijn. 100.000 procent. Ik heb hier niets mee te maken. Verre van.

De gokschuld vliegt Kluivert naar de keel. Zijn nog overgebleven vermogen, zijn trainerscarrière, zijn huwelijk: alles staat op het spel. Hij heeft hulp nodig, iemand die hij kan vertrouwen. De aardige mannen die hem lieten gokken zijn niet meer zo aardig. Ze benaderen hem steeds agressiever. Ze willen geld, en snel ook.

Kluivert nodigt vriend en zakenman Frans van Engelenhoven, die in het vastgoed en de verzekeringen zit, uit voor een etentje. Pas na een lange avond tafelen heeft hij genoeg moed verzameld om zijn hart te luchten: hij heeft een gokschuld van een miljoen euro en geen geld om die te betalen. Hij zegt dat hij wordt bedreigd en dat er mensen achter hem aan zitten.

Kluivert en Van Engelenhoven zijn bevriend sinds 2005. De oud-voetballer regelt soms kaartjes voor voetbalwedstrijden voor de zakenman, die hem op zijn beurt financieel advies geeft. Van Engelenhoven besluit te helpen. Hij zal een buffer vormen tussen Kluivert en het syndicaat. Hij vraagt Kluivert de mannen naar zijn kantoor te sturen, zodat hij een betalingsregeling met ze kan treffen. Alle overboekingen kunnen via zijn bedrijf lopen, zodat er geen directe verbanden zijn tussen Kluivert en de criminelen.

Tot opluchting van Kluivert gaan zijn schuldeisers akkoord. Ze willen gewoon geld, het maakt niet uit hoe. Kluivert kan uit de wind blijven en zich richten op zijn trainerscarrière. In de zomer van 2012 gaat hij in op een aanbod van Louis van Gaal: hij wordt assistent-bondscoach van het Nederlands elftal.

In de problemen

Maar al snel raakt hij weer in de problemen. Het afbetalen gaat het syndicaat te langzaam. Tijdens een ontmoeting bij restaurant La Place in Laren duikt de 38-jarige Daniël van 't H. op, een studentikoos ogende, blonde man die wordt beschouwd als het brein van het syndicaat. Een man bovendien die volgens de Duitse justitie betrokken was bij het manipuleren van zeven voetbalwedstrijden in Duitsland in 2008. Hij zou, met anderen, spelers in de val hebben gelokt door hun gokschuld zo hoog te laten oplopen dat ze zich genoodzaakt voelden een tegenprestatie te leveren: expres wedstrijden verliezen.

In La Place is Van 't H. ongeduldig. Kluivert vraagt om begrip voor zijn situatie. Zijn geld is 'niet vrij', omdat het is geïnvesteerd in vastgoed. Hij kán niet sneller betalen. Wel heeft hij een lening van 2 ton geregeld bij de bank, dus meer geld is in aantocht.

Kluivert moet sowieso alle zeilen bijzetten om zich staande te houden. In april 2013 wordt bij zijn vrouw Rossana lymfeklierkanker geconstateerd. Een maand later arresteert de politie zijn ex-vrouw Angela, de moeder van drie van zijn vier zoons, in verband met een groot onderzoek naar georganiseerde misdaad. Ze heeft een relatie met een topcrimineel en wordt verdacht van witwassen.

Gelukkig heeft Kluivert zijn vriend Van Engelenhoven nog, die langzamerhand spijt krijgt dat hij als buffer fungeert tussen Kluivert en het syndicaat. Meermaals melden de criminelen zich in het kantoorpand van de zakenman. Om hem extra onder druk te zetten nemen ze op een dag de gespierde Ab E. mee, in de wandelgangen bekend als Kung Fu Ab. Niet iemand om mee te sollen, beseft Van Engelenhoven.

Ab E. vertelt over de Firm Fight League, een vechtsportgala voor voetbalhooligans dat hij aan het opzetten is. Hij wil dat Kluivert wat voor hem doet. Hij is op zoek naar sponsors voor het gala en dringt erop aan dat de oud-topvoetballer bemiddelt met Adidas en Nike. Van Engelenhoven houdt het af, omdat hij Kluivert wil beschermen.

Het WK voetbal 2014 in Brazilië is een welkome afleiding voor Kluivert. In Van Gaals schaduw doet hij belangrijk werk, omdat hij dichter bij de selectie staat dan de bondscoach. Als Klaas-Jan Huntelaar baalt van zijn reserverol, wandelt assistent-trainer Kluivert met hem over de boulevard van Ipanema, een arm over zijn schouder.

In het hotel legt hij een kaartje met de spelers van Oranje, een populair tijdverdrijf tijdens voetbaltoernooien. Om de spanning te verhogen wordt gespeeld om geld. Met poker, bijvoorbeeld. Kluivert verliest 20 duizend euro, zelfs voor de voetbalmiljonairs een flink bedrag. Het gonst door de spelersgroep en bereikt zo bondscoach Van Gaal, die met de situatie in zijn maag zit.

Wij tonen de gehoorde een brief van Daniel van 't H. aan mevrouw R. Kluivert van 30 oktober 2014. (...)

Vraag verbalisanten: Wat kunt u vertellen over deze brief?

Kluivert: Dit is de reden geweest dat Rossana achter mijn gokschulden is gekomen. (...) Toen brak de pleuris uit en zij was erg teleurgesteld en erg woest op mij. Dit was terecht. Ik [had] dit nooit aan haar verteld in verband met schaamte.

De problemen van Kluivert worden met de dag groter. De criminelen dreigen zijn reputatie in het openbaar te besmeuren. Met zijn verleden is dat funest, weet Kluivert. Enkele weken na het WK meldt Daniël van 't H. zich bij hem via Whatsapp: 'Patrick, ben al voor de world cup bezig om je te spreken. Ben het nu echt zat aan het worden! Maandag even afspreken!'

'Luister Danny', appt Kluivert terug, 'de situatie is niet veranderd t.o.v. de keer ik jullie heb gezien, dus het heeft helemaal geen zin om af te spreken. Als er wat verandert horen jullie het wel.'

Van 't H: 'Dit kan zo niet langer en je toon staat me al helemaal niet aan!'

Via Kluiverts vertrouwenspersoon Van Engelenhoven voert de gokbaas de druk verder op. Hij appt hem drie foto's: een logo van Shownieuws, een afbeelding van Winston Gerschtanowitz van RTL Boulevard en een advertentie van Evert Santegoeds. 'De keuze ligt bij jou', schrijft Van 't H.

Eind oktober 2014 stuurt hij een aangetekende brief aan Kluiverts vrouw Rossana. 'Allereerst erg vervelend dat wij u moeten contacten', staat er, 'helaas is er na twee en een half jaar geen andere uitweg meer.' Haar man heeft een gokschuld van 865 duizend euro, leest ze. Hij zou diverse toezeggingen niet zijn nagekomen.

De criminelen hebben een gesprek met Patrick bij La Place stiekem opgenomen. 'De media hebben wij tot nu toe niet benaderd uit respect naar uw toe', schrijven ze aan Rossana. 'Hopelijk kunt u naar aanleiding van deze brief telefonisch contact opnemen, zodat wij er uit kunnen komen.'

De brief heeft het gewenste effect. Rossana Kluivert wist niets van het gokgedrag of de schulden van haar man en wordt woedend op hem. Ze schakelt haar vertrouwenspersoon Marc van Toren in, de baas van een bedrijf dat handelt in luxe haarproducten, en neemt de touwtjes in handen. Vanaf december wordt via de bankrekening van dit bedrijf maandelijks 20 duizend euro overgeboekt naar het syndicaat.

Verbalisanten: Hoe heeft u deze periode ervaren?

Kluivert: Ik heb er heel veel moeite mee om hiermee geconfronteerd te worden door u. Het is mijn eigen domme schuld dat het zover is gekomen om mijn familie hierin te betrekken en te benadelen. Honderd procent dat het niet weer gebeurt.

Kluivert krijgt weer lucht als hij op 18 februari 2015 via de media hoort dat zijn volhardende schuldeisers zijn opgepakt. Hij is werkloos en kan zijn geld goed gebruiken, dus zet hij de betalingen aan het syndicaat stop.

Wat hij niet weet, is dat in de woningen van Kees A. en Daniël van 't H., die door de FIOD zijn doorzocht, brieven liggen waarop zijn naam staat. Dat hij een paar maanden later gehoord zal worden over zijn rol in de grootste gokzaak ooit in Nederland.

Kluivert is bijvangst in een onderzoek dat begon na een tip van de Duitse opsporingsinstanties over Daniël van 't H., die wordt verdacht van matchfixing. Van 't H. blijkt al vele jaren illegale gokactiviteiten te ontplooien, net als Kees A.

Na enkele maanden mogen ze hun cel verlaten, om de rechtszaak in vrijheid afwachten. Het geeft ze tijd openstaande schulden te innen, al moeten ze voorzichtig zijn omdat opsporingsdiensten hen in de gaten houden. A. belt met de baas van het haarproductenbedrijf dat Kluivert gebruikte om zijn schuld te betalen. Kluivert, net benoemd tot adviseur/bondscoach van het nationale elftal van Curaçao, wil niet meer aflossen, krijgt hij te horen.

Om A. tegemoet te komen, biedt de man van het haarproductenbedrijf hem een gratis behandeling voor zijn vriendin aan. De crimineel hapt toe. Hij geeft haar naam en telefoonnummer door. Zijn vriendin maakt kort erna van het aanbod gebruik. Maar de schuld blijft.

Op 19 januari 2016 publiceert De Telegraaf een artikel over een niet bij naam genoemde oud-voetballer met een gokschuld van 750 duizend euro. De krant is gebeld door een mysterieuze man, volgens de politie vermoedelijk een syndicaat-lid. De beller zei over een geluidsopname te beschikken waarop deze oud-international een betalingsregeling treft, en dat de schuld wordt verkocht binnen het criminele circuit als incasso-opdracht. Zijn laatste woorden zijn onheilspellend: 'Sommige criminelen kunnen heel gek gaan doen om zo'n grote schuld te innen.'

Vraag verbalisanten: Heeft u verder nog wat toe te voegen?

Kluivert: Ik vind het gewoon heel kut dat dit gebeurd is en hoop dat hiermee de kous af is.