Heimwee in Afrika naar Feyenoord

Op het veld voelt het Afrikaanse voetbal zich al jaren volwassen. De meeste spelers zijn technisch vaardig en tactisch is het geschuif tijdens het Afrikaanse landenkampioenschap in Ghana en Nigeria af en toe saaier dan het angstvoetbal in Europa.

De ware amateurs in Afrika zijn de bestuurders. 'De gebrekkige organisatie blijft het probleem voor het Afrikaanse voetbal', zegt de Oude Leeuw Roger Milla, een icoon van het continent die in het kielzog van de Kameroenese ploeg is meegereisd. Met Kameroen, jarenlang verscheurd door intriges, gaat het deze keer goed en dat is vooral te danken aan spelers, die hebben besloten alleen aan sportief succes te denken.

Bernard Tchoutang, die minzaam glimlacht als de uitslag van Roda JC (zijn club) tegen Ajax (1-0) ter sprake komt: 'Ook deze keer zijn er problemen, vooral over geld, maar we hebben ze redelijk onder controle.'

In het kamp van favoriet Nigeria ontstond na de uitmuntende start tegen Tunesië weer gebakkelei over de hoogte van de winstpremies, hetgeen mogelijk mede de oorzaak was van de belabberde prestatie tegen Congo (0-0) en de volksopstand daarna. De politie gebruikte traangas om de woedende fans te verdrijven. De spelers waren doodsbang.

Het vreemdste verhaal komt uit het kamp van Togo. Opeens was de Duitse trainer Gotlieb Göller verdwenen, vlak voor de tweede groepswedstrijd tegen Ghana. Een aanval van malaria was de oorzaak, schreef een krant. Maar getuigen hadden gezien hoe hij het in het spelershotel aan de stok had gekregen met het bestuur.

Tchangai is er nog beduusd van. Terug in de Togolese hoofdstad Lomé gaf de Göller een verklaring uit. Bondsvoorzitter Gnassingbe had hem de toegang tot de spelersbus ontzegd, vlak voordat die naar het stadion zou rijden.

Ivoorkust heeft, ondanks het gelijke spel tegen Togo en de kansloze nederlaag tegen Kameroen, nog wél een trainer. Maar wat Bonaventure Kalou betreft mag Martin Tia Gbonké, zo heet de bondscoach, meteen ophoepelen. De vraag stellen is het antwoord geven en dus barst de sublieme aanvaller van Feyenoord in lachen uit: 'Na het toernooi wordt hij ontslagen, daarvan kun je zeker zijn.'

Het is waar dat de voorbereiding enigszins werd verstoord door een militaire coup in Ivoorkust. 'Maar dat is geen excuus voor ons verschrikkelijke voetbal', zegt Kalou.

Kalou en andere vedetten uit Europese competities tonen weinig respect voor de bondscoach. 'Deze trainer heeft geen autoriteit. Ik zeg niet dat we per se een Europese bondscoach nodig hebben, maar het moet wel iemand zijn met gezag, iemand die recht door zee is.'

Kalou hangt teleurgesteld onderuit op het terras van het spelershotel in de Ghanese hoofdstad Accra. In de voorbeschouwingen was de aanvaller, die met Feyenoord in de Champions League zoveel indruk maakte, aangemerkt als een van de nieuwe sterren van het toernooi. Vrijwel niets is daarvan terechtgekomen.

'Ze denken dat ik de bal ergens op het middenveld oppik, een aantal tegenstanders passeer en scoor. Zo is het natuurlijk niet.'

Tegen Kameroen zat Kalou zelfs op de bank, om een half uurtje voor tijd in te vallen. 'Waarom ik reserve was? Ik weet het echt niet.'

Bij hun Europese werkgevers is alles doorgaans keurig geregeld en dat verwent de spelers, die in eigen land grote armoede hebben gekend. 'Het kost grote opofferingsgezindheid om voor de nationale ploeg te voetballen', zegt Kalou. 'Het wordt tijd dat onze officials professioneel leren denken en handelen. Telkens als wij terugkeren naar ons land, blijkt dat er geen vooruitgang is geboekt.'

Toch spelen de internationals in hun hart graag voor hun land, zelfs al valt het toernooi in een periode dat ook hun werkgevers gewoon voetballen. Zij die twijfelen aan voortzetting van hun interlandloopbaan, zullen zich eerst twee keer bedenken, want wie stopt kan zich maar moeilijk in zijn land vertonen.

Komi Tchangai had juist een basisplaats veroverd bij De Graafschap en had besloten de voorbereiding met Togo te laten schieten. Hem werd van bondswege dringend verzocht meteen naar Lomé af te reizen, want anders zou zijn familie weleens problemen kunnen krijgen. 'Als je wegblijft, ben je een verrader', zegt Kalou.

En nu staat zijn collega Tchangai hier. Vrijwel zeker uitgeschakeld. Hoofdschuddend: 'Ik verlang naar De Graafschap', zegt hij. 'In Doetinchem ben ik vrij, daar hoef ik alleen maar aan voetballen te denken. Hier voel ik me als in een gevangenis.'

Kalou speelt vandaag tegen Ghana en is dan eveneens uitgeschakeld, tenzij er een sportief wonder gebeurt. 'Ik wil terug naar Rotterdam. Naar mijn zoon, mijn vriendin en naar Feyenoord.'