Fransen dansen dankzij Zidane

Van onze verslaggever

Paul Onkenhout

SAINT-DENIS

Met twee doelpunten kreeg een immigrantenkind uit Marseille het land aan zijn voeten. Op de treffers van Zinedine Zidane volgde een uitbarsting van nationalisme in een land dat voor de eerste maal beslag legde op de wereldtitel.

Zizou spoorde Frankrijk van noord tot zuid en van kust tot kust aan tot uitzinnige dansen, tot groot genoegen van president Chirac die de ploeg op de tribune steunde met een blauw sjaaltje en naderhand als een der eersten verliezend coach Zagallo troostte.

Het was verheugend dat de 64ste en laatste wedstrijd van France'98 een levendig karakter had, met een half dozijn kansen, een rode kaart (Desailly) en een hoog speeltempo. Teleurstellend was het spel van Brazilië dat te angstig en te behoudend speelde om te zegevieren en bovendien al voor de wedstrijd tegen de grond was gewerkt.

De ploeg werd hard getroffen door een blessure van Ronaldo, de aanvaller die koning zou worden van het WK, maar met de rol van prinsje genoegen moest nemen. Pas 45 minuten voor de wedstrijd kreeg Ronaldo, na een ziekenhuisbezoek, van doktoren permissie om te spelen.

Ontsnappingskansen werden hem op het veld echter nauwelijks geboden. Daarvoor was Ronaldo niet fit genoeg en de bewaking van Desailly en Leboeuf, de vervanger van de geschorste Blanc, te streng. De Fransen toonden aan hoezeer Brazilië afhankelijk is van Ronaldo, en hoezeer coach Zagallo de speelwijze op hem heeft afgestemd.

Ronaldo trof het bovendien niet dat zijn adjudanten Bebeto en Rivaldo zich evenmin konden losmaken van hun bewakers. In bijna alle opzichten was Frankrijk de meerdere van Brazilië dat, geïnspireerd door invaller Denilson, pas in het laatste halfuur de schroom van zich afwierp.

Zidane trad met ferme pas uit de schaduw van een andere nummer tien, Michel Platini, de huidige (tweede) voorzitter van het organisatiecomité die er in zijn loopbaan niet in slaagde wereldkampioen te worden. Als geen ander symboliseert Zidane (26) het kleurrijke elftal van de Fransen, een samensmelting van spelers uit alle delen van de wereld.

Zidane, de zoon van Algerijnse immigranten, groeide op in een arme wijk, Castellane, in Marseille, en werkte zich via Cannes en Bordeaux omhoog tot Juventus. Tijdens het WK werd hij voor de vijfde maal in zijn loopbaan uit het veld gestuurd, tegen Saudi-Arabië na een onbezonnen overtreding.

In de kwartfinale tegen Italië keerde hij terug in het elftal, onopvallend en sober spelend. Hij bewaarde het beste voor het laatst, twee doeltreffende kopballen in de eerste helft, na hoekschoppen van achtereenvolgens Petit en Djorkaeff. Petit trok in de 27ste minuut de bal vanaf de rechterkant voor, Zidane won een duel van Leonardo en passeerde doelman Taffarel. In de 46ste minuut werd de Braziliaanse defensie opnieuw verrast, door een hoekschop van Djorkaeff vanaf de linkerkant. Ditmaal was Dunga, de versleten spelbepaler van de Brazilianen, niet opgewassen tegen Zidane.

Zidane is de vijfde speler die erin slaagt in een finale van een wereldkampioenschap twee maal te scoren. Kempes was in 1978 de laatste die zo'n belangrijke rol speelde in de eindstrijd. Niet één andere speler sprak gisteren zo tot de verbeelding als Zidane.

Frankrijk zal als wereldkampioen vooral worden herinnerd als een ploeg die zich als een onverslaanbaar collectief manifesteerde, leunend op een verdediging van staal. Slechts twee doelpunten incasseerde Frankrijk in zeven wedstrijden, tegen Denemarken en Kroatië.

Juist daarin kan de hand van de trainer worden herkend. Aimé Jacquet bouwde vanaf 1993 aan een elftal waarin alle spelers zich ondergeschikt dienden te maken aan het collectief. Nóg een ander opvallend kenmerk heeft de nieuwe wereldkampioen.

Frankrijk bewees de afgelopen weken dat ook zonder doeltreffende aanvallers de wereldtitel kan worden bemachtigd. Na de eerste ronde scoorden nog slechts verdedigers (Blanc en Thuram) en middenvelders (Zidane en Petit).

Gisteravond miste de enige spits, Guivarc'h, drie uitgelezen kansen. In de slotfase sloeg opnieuw een middenvelder toe: Petit bracht met een laag schot de viervoudige wereldkampioen tot bezinning.

Beschroomd tekenden de Brazilianen de overgave, na een wedstrijd waarin het gastland heer en meester was. Slechts over het optreden van Desailly viel een schaduw. In de 68ste minuut gaf de Marokkaanse scheidsrechter Belqola hem een (tweede) gele kaart.

Vergeleken bij de zware nederlaag die de Brazilianen gisteravond in Saint-Denis incasseerden, was het echter een onbeduidend incident.