F1-droom van Circuit Zandvoort is nog altijd springlevend

Sinds het debuut van Verstappen in de bekendste autosportklasse wordt er gefluisterd over het terughalen van de Formule 1 naar Nederland. Het is hardop praten geworden nu de gemeente Zandvoort met het circuit een onderzoek is gestart naar de mogelijkheden rond het organiseren van een F1-race. De resultaten worden na de zomer verwacht.

Niet alleen Zandvoort droomt van de Formule 1. De directie van het TT-circuit in Assen 'is unaniem' als het gaat om de ambitie in de toekomst een Formule 1-race te organiseren, zei directeur Arjan Bos vorig maand. De tienduizenden fans die zaterdag en zondag afreizen naar Zandvoort om Verstappen een paar rondjes te zien rijden, tonen aan dat de raceklasse in Nederland populairder is dan ooit.

De Formule 1-wens leeft. In werkelijkheid is een Grote Prijs in Zandvoort of Assen nog ver weg. De Brit Martin Brundle heeft de Formule 1 zien veranderen in de afgelopen decennia. Eerst als coureur (158 races). Daarna als analist. In 1985 werd hij zevende in de laatste F1-race op Zandvoort. Begin deze maand was hij voor het eerst sinds die wedstrijd weer op het circuit.

Zijn idee over een terugkeer van de Formule 1 op Zandvoort? 'Ik houd van het circuit. Maar de Formule 1 heeft zich ontwikkeld', zei hij afgelopen weekeinde in Barcelona. 'Alles is groter geworden. Op Zandvoort is dat niet het geval als je kijkt naar de pitstraat, de uitloopstroken, paddock of de toegang tot het circuit. Er moet wel wat gebeuren.'

Dat weten ze in Zandvoort ook. Twee jaar geleden, toen het idee begon te sluimeren na het Verstappens debuut in de Formule 1, schatte toenmalig circuitdirecteur Erik Weijers 30 tot 40 miljoen euro nodig te hebben voor het verbouwen van het circuit om in aanmerking te komen voor de hoogste circuitlicentie van autosportfederatie FIA.

36 F1-circuits

Zowel Zandvoort als Assen beschikken nu over de op een na hoogste licentie op een schaal die zes gradaties telt. Alleen op een circuit met de hoogste licentie mogen Formule 1-races plaatsvinden. Slechts 36 circuits over de gehele wereld beschikken over dat certificaat. Om de status te behouden, moet het circuit geregeld worden aangepast om te voldoen aan de nieuwste eisen op gebied van bijvoorbeeld veiligheid en accommodaties.

Voor de race zelf moet een contract worden afgesloten met de Formule 1. Zo betaalt Azerbeidzjan naar verluidt 45 miljoen euro per jaar voor de GP in de steenrijke oliestaat. In F1-bakermat Europa liggen de bedragen lager, maar zijn circuits ook tientallen miljoenen euro's per jaar kwijt aan organisatiegelden.

Contracten hebben een looptijd van gemiddeld zeven seizoenen en de prijs voor een race stijgt nog elk jaar. Vanwege de hoge kosten zijn er geen circuits die winst maken. Sterker: in Europa zijn traditionele circuits als Spa (België) of Silverstone (Engeland) de afgelopen jaren met overheidsgeld overeind gehouden.

Economisch effect

Ruud Koning, hoogleraar sporteconomie aan de Rijksuniversiteit Groningen, is om die reden sceptisch als het gaat om het halen van de Formule 1 naar Nederland. Zeker als daar belastinggeld voor moet worden neergelegd. Hij ziet wezenlijke verschillen tussen investeren in de Formule 1 of in een ander groot mondiaal sportevenement, zoals de Olympische Spelen.

Koning: 'De Spelen gaan over veel meer dan alleen sport. Je verbetert de sportinfrastructuur van een land. Uiteindelijk hoop je dat meer mensen gaan bewegen. Het effect van de Formule 1 op de breedtesport is beperkt. Misschien dat meer mensen 140 gaan rijden op de snelweg.'

Daarnaast vindt hij het succes van één coureur 'niet echt een brede basis' om de Formule 1 naar Nederland te halen. Koning: 'Als er naast Verstappen bijvoorbeeld nog een Nederlands team was, zou het anders zijn.'

De Formule 1-fan is wispelturig, bewijst de GP van Duitsland. De Duitsers Sebastian Vettel, Nico Rosberg en recordkampioen Michael Schumacher waren in de afgelopen kwart eeuw goed voor twaalf wereldtitels. Mercedes is momenteel het succesvolste team in de Formule 1. Toch lukt het Duitsland niet een levensvatbare Grote Prijs op poten te zetten.

Fans blijven weg. Er ging een streep door de editie van 2015 wegens financiële malheur. Dit jaar is er opnieuw geen F1-race in Duitsland. Volgens Koning kan Zandvoort het beter houden bij evenementen als de racedagen. Oftewel: wel de lusten en niet de lasten van de Formule 1.

Walt Disney

Circuitdirecteur Roland Kleve van Zandvoort kan alle argumenten voor en tegen de Formule 1 wel dromen. 'Ik heb bij Disney gewerkt. En als Walt Disney had geluisterd naar de mensen om zich heen, was het ook nooit wat geworden.' De eerste investering is al gedaan. Vorige maand is het circuit voor het eerst in vijftien jaar opnieuw geasfalteerd.

Hij benadrukt dat de F1 aan het veranderen is. Sinds dit seizoen is het Amerikaanse consortium Liberty Media de baas in de sport. Het bedrijf beschouwt de traditionele Europese circuits als belangrijk voor de toekomst van de raceklasse.

Kleve: 'Is het eenvoudig om de Formule 1 naar Zandvoort te halen? Nee. We hebben een breed draagvlak nodig met steun van de provincie, gemeente en het bedrijfsleven. Het zou ontzettend gaaf zijn als we het voor elkaar krijgen. Maar de focus gaat eerst op dit weekeinde, hopelijk met veel zon en enthousiaste fans.'