Eindelijk schiet schaker Giri raak in Wijk aan Zee, met dank aan Van Foreest

Het voelt als een teamprestatie in een toch volstrekt individuele sport, zegt grootmeester Anish Giri (28) uit Den Haag zondagmiddag in sporthal De Moriaan in Wijk aan Zee. Hij heeft in elk geval zijn uiterste best gedaan, hij heeft zojuist de Roemeen Richard Rapport verslagen en staat nu op de laatste dag van het Tata Steel Schaaktoernooi aan de leiding.

Of het slechts tijdelijk is en hem straks wederom de eindzege uit handen glipt, is nu in handen van zijn landgenoot Jorden van Foreest (23). Ze zaten beiden rug aan rug op het podium, ze namen geregeld poolshoogte van de ontwikkeling op elkaars borden. De tegenstander van Foreest is de Oezbeek Nodirbek Abdoesattorov, debutant, nog maar 18 jaar, en al dagenlang de trotse leider in het klassement. Als de Nederlander hem op remise houdt, volgt een ontknoping in een barrage tussen Giri en Abdoesattorov.

Zover komt het niet eens. Van Foreest verslaat gewoon de Oezbeek, die op 8 punten uit 13 partijen blijft steken. Anish eindigt op 8,5 punten. Eindelijk is het raak. Vijf keer in twaalf deelnames aan de masters was er een tweede plek geweest in Wijk aan Zee. Twee daarvan moesten ook nog eens worden beslist in een tiebreak, in 2018 tegen wereldkampioen Magnus Carlsen, in 2021 tegen Van Foreest, en beide keren ging het mis.

Echte ontlading ontbreekt

Een echte ontlading ontbreekt. Als Van Foreest zich na zijn zege in de spelersruimte meldt, is er een ferme handdruk en een hand op de schouder - goed gedaan, prima gespeeld. Hij zou ‘opluchting moeten voelen’, verklaart hij later, gelet op het aantal keren dat hij zo dichtbij was. Maar zo werkt het niet bij hem, hij is vooral bezig geweest met het toernooi, dit jaar zo sterk bezet met vijf spelers uit de top-10 en veel jong aanstormend talent. ‘Je concentreert je vooral op je eigen spel.’ Maar hij noemt het dan toch bijzonder dat hij een toernooi wint waarin achtvoudig winnaar Carlsen ook van de partij is - de Noor deelt in de einduitslag de tweede plaats met Abdoesattorov.

Geen misverstand dan ook, Giri is tevreden over zijn spel. Hij klopte zowel Carlsen als de nummer twee op de wereldranglijst, de Chinees Ding Liren. Zelf hecht hij het meest aan zijn zege op de 16-jarige Indiase grootmeester Dommaraju Gukesh, daarin had hij zijn beste spel laten zien. ‘Maar eerlijk gezegd was het op het laatst in het toernooi wel aanklampen. Ik speelde niet zo dominant als ik wilde, het einde was nerveus, ik heb ook wel geluk gehad.’

Op de eindzege had hij zondag nog nauwelijks durven hopen. ‘Nodirbek oogde zeer solide, Richard ook. Ik voelde dat ik weinig kans had om te winnen. Maar soms moet je het dan toch maar doen.’ Hij wierp voortdurend een blik op de partij achter hem, maar kon er geen chocola van maken. Wel kon hij zien dat Van Foreest bereid was er vol voor te gaan, hij is hem er dankbaar voor. Zelf voelde hij niet al te veel druk – hij had niet veel keus dan agressief te spelen. Alleen winst telde.

Het nagelbijten begint

Eenmaal na de opgave van Rapport begint achter de coulissen het nagelbijten. Zijn gezin komt binnen, zijn vrouw, de Georgische schaker Sopiko Guramishvili, heeft de kleine Michael (1) op de arm, zijn oudste zoontje, Daniel van 6, stevent op hem af, er volgt alvast een high five. Ze waren te laat voor zijn winst, ze zijn misschien nog op tijd voor de ontknoping.

Giri laat weten dat hij het maar niks vindt als de beslissing in een tiebreak zou vallen. Hij had zichzelf voorgenomen het toernooi nooit meer te beëindigen met een partij snelschaak. ‘Het slaat nergens op zo’n grote wedstrijd op die manier af te sluiten.’ Maar na een half uur komt de geruststelling. Er klinkt applaus als Abdoesattorov na 49 zetten berust in zijn verlies.

Er zijn meer doelen dan de zege in De Moriaan: Giri kijkt al naar het kandidatentoernooi volgend jaar voor het wereldkampioenschap. De punten die hij hier haalde tellen mee, al is het eerst aan anderen Carlsen op te volgen, nadat de Noor aankondigde de titel niet meer te verdedigen. De Rus Jan Nepomnjasjtsjii en de Chinees Ding Liren ontmoeten elkaar in april voor een tweekamp in Astana, Kazachstan.

Maar ook het verder opschroeven van de rating is voor Giri een mikpunt. Met een schuin oog kijkt hij naar het slechten van de barrière van 2800 - hij staat nu op 2764, goed voor de zevende plek op de wereldranglijst. ‘Schaaktechnisch is dat iets heel groots. Het laat zien hoe goed je bent als schaker. Voor mij is die stabiliteit ook belangrijk. Een mooie carrière telt misschien wel meer dan een keer Wijk aan Zee winnen. Maar ik moet ook zeggen: als kind las ik boeken die over wereldkampioenen gingen. Die status blijft toch wel iets magisch.’