Opnieuw relevant
De muurligger, het wapen tegen een slinks genomen vrije trap
Lionel Messi trok dinsdagavond de aandacht als zogeheten ‘muurligger’. Dit fenomeen waaide dit jaar vanuit Brazilië over naar Europa, als antwoord op de vrije trap die onder het opspringende muurtje wordt geschoten.
Een nieuw fenomeen heeft zijn intrede gedaan in het voetbal: de muurligger. Dat is de voetballer die bij een vrije trap van de tegenstander achter het eigen muurtje gaat liggen om te voorkomen dat een slinkse vrije trappennemer de bal onder de opspringende verdedigers kan schieten.
De muurligger is vaak klein van stuk, de lange mannen staan in de muur om te voorkomen dat de tegenstander makkelijk over de barrière heen schiet. Hij ligt doorgaans op zijn zij, weggedraaid van de schutter en de bal, zijn gezicht naar het eigen doel uit zelfbescherming. Hij weet hij niet wat er komen gaat.
Zijn armen houdt hij voor zijn lichaam, de handen bij het kruis. Dat laatste lijkt een Pavlovreactie, omdat hij zijn handen ook daar heeft als hij in het muurtje staat. ‘Maar je kunt je armen nergens anders kwijt, anders kun je hands maken’, stelt FC Utrecht-middenvelder Joris van Overeem.
Van Overeem was op 24 januari in het thuisduel tegen Sparta een van de eerste muurliggers in Nederland. ‘Ineens hoorde ik onze doelman roepen dat ik achter de muur moest gaan liggen. Dat heb ik toen gedaan.’
Toevallig
Het kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Kort daarvoor had FC Emmen-verdediger Miguel Araujo de bal over het muurtje van FC Utrecht in het doel getrapt. Van Overeem: ‘Toen was de afspraak om niet te springen. Na afloop hebben we erover gesproken. Maar er werd niet gezegd: ‘Joris, de volgende keer gaat de muur springen en jij gaat erachter liggen’. Het kwam toevallig zo uit.’
De onwennigheid spat er bij veel muurliggers van af. Vragende blikken. Hulpeloze armgebaren. Dan toch maar gaan liggen, iets wat een fitte voetballer nooit doet zonder een bal of tegenstander in de buurt. Hoe langer het duurt eer de vrije trap wordt genomen, hoe groter het zichtbare ongemak.
Soms worden ze uitgelachen door ploegmaten of lachen ze zelf beschaamd. Zoals de Braziliaanse international Douglas Costa die, koud terug bij broodheer Bayern München na een verhuurperiode, achter de muur moest neerzijgen. Ploegmaat Thomas Müller instrueerde hem dat hij zijn hoofd naar de doelman diende te draaien, maar Costa snapte het niet en legde zijn hoofd op de plek waar zijn voeten lagen en vice versa. Op zeker moment proestte hij het uit.
Gelachen werd er niet bij Manchester City, waar muurligger Oleksandr Zinchenko door ploegmaat Rúben Dias even serieus als rücksichtlos aan zijn kaken een half metertje werd versleept.
Dienende rol
Toch voelen sommige topspelers zich niet te groot voor de dienende rol. Tijdens PSV-Ajax, twee weken geleden, kroop Davy Klaassen op zijn zij achter de Ajax-muur. De gelouterde Klaassen was aanvoerder tijdens de laatste Europese finale van Ajax en is Oranje-international. Hij wil er niet al teveel over kwijt. ‘Het gebeurde redelijk spontaan. Ik maakte oorspronkelijk geen deel uit van de muur en de vrije trap was dichtbij.’
Bevreesd was hij niet. ‘Zeker als je met je rug naar de bal gaat liggen is het niet eng. Dan weet je ook zeker dat je niet wegdraait als de bal hard op je afkomt.’
Wat de muurligger bewonderenswaardig maakt, constateerde columnist Frank Heinen op VI.nl, is dat hij nooit daadwerkelijk de bal zal blokken. ‘Geen mens zal een bal onder een muur schieten als daar iemand ligt.’
Internazionale-speler Marcelo Brozovic had daar waarschijnlijk over nagedacht toen hij tijdens het treffen met FC Barcelona in 2018 pas ging liggen toen vrije trapnemer Luis Suarez de bal naderde. Hij blokte het lage schot met zijn billen, tot vreugde van Lionel Messi, die op de tribune toekeek.
Specialisten
Messi voerde de onder-de-muur-vrije-trap meermaals perfect uit. Hij leerde de kunst van oud-ploegmaat Ronaldinho. In Brazilië zijn meerdere specialisten. Daar werd in 2013 ook het effectiefste bestrijdingsmiddel ontwikkeld door Figuerense-middenvelder Ricardinho.
Die zag dat Palmeiras-speler Valdivivias vaak onder de muur schoot en scoorde. ‘Ik besloot tijdens de wedstrijd om achter de muur te gaan liggen en niets te zeggen tegen ploeggenoten’, vertelde Ricardinho aan ESPN. ‘Het was belangrijk om niet te dicht op de muur te liggen zodat mijn ploeggenoten niet op me zouden springen.’
Via Brazilianen maakte de muurligger de oversteek naar Europa. Al ging het aanvankelijk nog om een ‘muurzitter’; Philippe Coutinho ging niet liggen, maar knielde op een knie achter de hoogste springers van de Liverpool-muur.
Het is onduidelijk hoe noodzakelijk een muurligger is: cijferbureau Opta houdt niet bij hoe vaak de bal onder de muur doorgaat, of hoe vaak een speler gaat liggen. Maar de lage vrije trap kan beslissend zijn. Tijdens Juventus-Porto, afgelopen week, vloog een vrije trap van Porto-speler Sergio Oliveiro onder de muur van Juventus. Die club werd prompt uitgeschakeld.
Minder hulpeloos
De muurligger is niet de enige noviteit om vrije trappen te neutraliseren. AZ-aanvoerder Teun Koopmeiners sprintte een keer vlak voordat een vrije trap werd genomen terug naar zijn doel om in de hoek te gaan staan die zijn doelman Marco Bizot vrij liet. Staand en met zicht op de bal ziet dat er minder hulpeloos uit dan een muurligger.
Van Overeem verwacht dat het een kwestie van wennen is. ‘Je ziet het steeds vaker. Ik voelde me niet voor gek staan of zo, dacht er gewoon niet over na.’ Overigens lag Van Overeem voor niets op de grond tijdens FC Utrecht-Sparta, blijkt uit navraag bij vrijetrapnemer Sven Mijnans. ‘Ik zag wel dat er iemand ging liggen,’ vertelt de Spartaan. ‘Maar ik had alleen maar oog voor de bovenhoek. Daar train ik op. Ik heb in Nederland nog niemand gezien die onder de muur door probeerde te schieten.’
Vitesse-specialist Oussama Tannane heeft ook geen snode plannen. ‘Als het misgaat ziet het er lelijk uit. Dat risico wil ik niet nemen.’ Het kan dus nog wel even duren voordat de eerste effectieve muurligger in Nederland te zien is. Van Overeem gaat weer liggen als hem dat gevraagd wordt. ‘Dat doe je voor de ploeg.’
DRIE STRATEGIEEN VOOR MUURLIGGEN
Op de knieën
Jack Grealish (Aston Villa) knielt achter de muur en gaat op het laatste moment liggen om het schot te blokkeren.
Op de zij (1)
Davy Klaassen (Ajax) ligt in de muur met zijn rug naar de schutter, om te voorkomen dat hij de bal in zijn gezicht krijgt.
Op de zij (2)
Harrison Reed (Fullham) ligt achter de muur met zijn gezicht naar de bal toe, zodat hij zien wat de schutter van plan is.
