De chemie van het volleybalteam
Dinsdag begint in Oostenrijk het Europees kampioenschap volleybal voor mannenteams. Het is het eerste echte examen van de 'nieuwe oude' ploeg, met Peter Blangé weer aan het roer....
TWEE JAAR geleden werd het Nederlands volleybalteam in eigen land glorieus Europees kampioen. Vijfzesde deel van die ploeg treedt komende week in Wiener Neustadt en Wenen aan om de titel te verdedigen. Alleen al daarom zou de ploeg, denkt de argeloze, tot de favorieten behoren.
Zo logisch staan de zaken er met het nationale topvolleybal allang niet meer voor. Het vertrek van de ware ploegspeler en stille kracht Henk-Jan Held is maar één van de deuken die het zestal van bondscoach Gerbrands het laatste jaar opliep. De gezichten zijn grotendeels dezelfde, maar de geest van het team is veranderd; en bepaald niet in zijn voordeel.
In 1997 was Nederland onverslaanbaar. Van de olympische kampioensploeg zaten in Eindhoven Zwerver, Posthuma, Grabert en Rodenburg als hooggeëerde vips op de tribune toe te kijken en stond Olof van der Meulen als reserve in de trappelzone, maar de make-up van het team was dat van onoverwinnelijkheid.
Vooral de geest was vrij. 'We stonden er met het gevoel: wat kan er nou misgaan', zo schetste Peter Blangé deze week nog eens de atmosfeer van het EK. De belangrijkste titel was een jaar eerder in Atlanta al gewonnen en de rest van de wereld, Italië incluis, mocht proberen Nederland een nieuwe trofee uit de handen te slaan.
Blangé acteerde groots als spelverdeler. Görtzen was de toernooiuitblinker en nieuweling Nummerdor blonk uit in de passing. Aanvaller Schuil zag de Italiaanse scouts aantekeningen maken en de middenmuur Held en Bas van de Goor leek met prikkeldraad en dieptebommen uitgerust.
De zelfverzekerde houding van het gouden team veranderde het jaar daarna, toen Blangé na de World-Leaguefinale uit het team werd gezet en de routiniers Held en Van der Meulen voor de eer bedankten om op het WK in Japan de laatst ontbrekende praal binnen te halen. Nederland was zijn straatvechters kwijt en begon, na midzomer nog eventjes nummer één van de wereld te zijn geweest, te verliezen.
De klappen waren niet zacht. Tegen Joegoslavië (15-9, 4 en 13), Rusland (tweemaal 0-3) en Italië (12, 7 en 1) werden pijnlijke nederlagen geleden. De ploeg die mikte op een plaats in de finale, bleef steken op de zesde plaats.
Het excuus was de kapotte enkel van hoofdaanvaller Schuil, maar het land kende geen pardon en brandde de eerder zo geprezen 'lange mannen' af. Dit voorjaar had Gerbrands helemaal veel uit te leggen aan de benzinepomp, zoals de welbespraakte coach de stem van het volk zo fraai betitelt.
In zestien wedstrijden werden liefst dertien nederlagen geleden, waarvan tien in de World League. 'De Nederlanders zijn de grootste teleurstelling van het seizoen', schreef de X-Press van de internationale volleybalfederatie FIVB. 'De regerende olympische kampioenen schijnen aan het einde van een cyclus te zijn gekomen.'
De terugkeer van Blangé kon niet uitblijven. De rentree was in de winter in Italië in alle stilte voorbereid. Het doel heiligt in de sport immers alle middelen, zo hadden aanvoerder Van de Goor en coach Gerbrands samen vastgesteld. Op de laatste dag van juni, kort voor de laatste twee wedstrijden in de World League, werd Blangé ingehuldigd.
De ongekroonde koning van het Nederlands volleybal ging een groot risico aan. Hij moet, te beginnen bij het EK, de chemie van het team weer op orde brengen, opdat in het najaar, bij de World Cup in Japan, en anders in januari, bij het olympisch kwalificatietoernooi in Polen, de kwalificatie voor Sydney 2000 kan worden bewerkstelligd.
De eerste effecten van de come-back van Peter-met-de-losse-polsen zijn bemoedigend. Nederland won in augustus zeven keer op rij. Dat geschiedde niet tegen de allersterksten, maar het ging om het zoet van de overwinning. Het bitter van de nederlaag had de laatste maanden te zeer geprikkeld.
Het nationale team mag op het EK de underdog spelen. Italië, Joegoslavië en Rusland worden geacht het podium te halen. Nederland is na dat trio het vierde Europese land op de wereldranglijst: zesde. De titelverdediger moet de laatste vier halen en zal dan - volgens verwachting - met een wild-card tot het eerste olympische kwalificatietoernooi, de World Cup in Japan, worden toegelaten.
Als de nationale ploeg in Oostenrijk faalt, zal coach Gerbrands de rekening gepresenteerd krijgen. Hij heeft gezegd dat hij dit najaar op twee dagen, 12 september en 2 december, mag worden afgerekend. De vraag is of hij daarbij een optelsom heeft bedoeld.
