EK voorbereiding
Dag van duidelijkheid bij Oranje: geen Cillessen en 5-3-2 op proef
Geen doelman Jasper Cillessen op het EK en 5-3-2 als voorlopig uitgangspunt. Het was een verhelderende dag bij Oranje in Lagos.
Opeens was het geduld van de bondscoach met het herstel van de door corona gevelde doelman Jasper Cillessen blijkbaar op. Terwijl Frank de Boer zondag nog opgetogen praatte over hoe zijn eerste doelman zich op een balkon in Groesbeek fit fietste, acht hij nu de tijd te kort voor een gedegen voorbereiding. Mogelijk raakte Cillessen besmet tijdens het promotiefeest van NEC op 23 mei, waar hij bij was.
Geen EK dus voor 60-voudig international Cillessen, doelman tijdens het laatste toernooi van Oranje, het WK van 2014 in Brazilië. De definitieve selectie voor het EK moest naar de UEFA. Een deel van de voorbereiding is voorbij en wachten op Cillessen schept onzekerheid. ‘We weten niet hoelang het nog duurt. Het is ontzettend triest voor Jasper, maar de keuze is gerechtvaardigd’, aldus De Boer op de dag dat ook bekend werd dat 16 duizend in plaats van 12.500 toeschouwers welkom zijn bij de groepsduels in Amsterdam.
Geen Justin Bijlow ook als vervanger in de selectie, ondanks diens rol als uitblinker bij Jong Oranje, maandag tegen Frankrijk. Nee, Marco Bizot mag blijven. De doelman van AZ was al mee als voorlopige vervanger van Cillessen, al had hij dan een wisselvallig seizoen. De onlangs tegen Turkije zeer matige Tim Krul en Maarten Stekelenburg zullen uitmaken wie in het doel staat. Zo kan het dus lopen. Stekelenburg is 38 jaar. Hij was onder meer keeper tijdens de laatste gewonnen wedstrijd op een EK, in 2008 tegen Roemenië. Hij was dit seizoen reserve bij Ajax, totdat Onana een schorsing kreeg vanwege doping.
Niet de doelman, doch het spelsysteem roept herinneringen aan 2014; 5-3-2, dat woensdag wordt geoefend tegen Schotland in Almancil, met de gerede kans dat het op 13 juni tegen Oekraïne ook zo zal zijn bij de ouverture van het EK. Ook Schotland bedient zich van 5-3-2, een speelwijze die internationaal gezien aan populariteit wint, al is het maar omdat tegenhouden belangrijk is en beweging van achteruit modern, in tegenstelling tot stilstand voorin.
De Boer keert daarmee terug naar zijn beste interland, in Bergamo tegen Italië voor de Nations League (1-1), met kansen op winst. Het systeem geeft ogenschijnlijk meer zekerheid en maskeert het gebrek aan topaanvallers. Destijds, in 2014, sprak Louis van Gaal na een kansloze nederlaag in Frankrijk over de beoogde, gewijzigde speelwijze met belangrijke spelers als Van Persie en Robben. Hij zag hoe het Feyenoord van toenmalige trainer Koeman met die tactiek toesloeg in Eindhoven tegen PSV. Van Gaal wapende zich vooral voor de openingswedstrijd op het WK tegen wereldkampioen Spanje en schakelde geregeld naar op papier veel aanvallender speelwijzen (4-3-3) als de ploeg in problemen kwam.
Het is voetbal van ‘ergens komen’. Ruimtes bespelen met opkomende vleugelverdedigers. Trainers spreken graag van 3-5-2, om de aanvallende intenties te benadrukken. Van Gaals opvolger Guus Hiddink oordeelde dat centrale verdedigers ‘lui’ werden als ze met een mannetje meer zijn. Zo van: ach, mijn collega lost het wel op. Al gebruikte ook hij het systeem in zijn eerste belangrijke wedstrijd in Tsjechië.
De Boer had dinsdag middenvelder Marten de Roon meegenomen naar de persconferentie, als ervaringsdeskundige bij Atalanta Bergamo en basisspeler tegen de Schotten. Ook Stefan de Vrij speelt 3-5-2 (of 5-3-2), bij Inter. De Roon: ‘Voor een middenvelder is er meer dekking. Meer zekerheid in de rug. Het is iets meer solide, het is moeilijker doorkomen.’ En in aanvallend opzicht zullen er ruimtes komen. De Boer: ‘Ook met 3-5-2 kun je dominant zijn.’ De vleugelspelers zijn soms halve aanvallers, wat bijvoorbeeld ook perspectief biedt voor Quincy Promes. De Boer: ‘En 4-3-3 hebben we heel vaak gespeeld.’ In het tweede oefenduel tegen Georgië zal Nederland ongetwijfeld zo spelen, waarna De Boer de definitieve keuze zal maken voor het EK.
