Baanbrekend: bloedzakken dokter Fuentes mogen nader worden geïdentificeerd
De ruim 200 bloedzakken die de bewijslast vormen in het Spaanse dopingonderzoek Operación Puerto mogen worden vrijgegeven voor nadere identificatie. Die baanbrekende uitspraak van het Spaanse gerechtshof maakt het mogelijk om sporters die de afgelopen tien jaar hun onschuld predikten, alsnog aan te merken als schuldigen.
Het gerechtshof in Madrid oordeelde dinsdag dat de zakken bloed en bloedplasma overgedragen moeten worden aan de Spaanse wielerbond, het wereldantidopingagentschap WADA, de internationale wielrenunie UCI en het Italiaans olympisch comité. Die organisaties kunnen de inhoud van de zakken dan vergelijken met de gegevens die ze zelf van sporters hebben verzameld.
Illegale transfusies
Nog onduidelijk is wat ze daarmee precies opschieten. Sporters die alsnog gelinkt kunnen worden aan een of meerdere bloedzakken, lijken vrijuit te gaan. De verjaringstermijn van het WADA bedraagt tien jaar en is in het geval van Operación Puerto enkele weken geleden verstreken. Al hield WADA-voorzitter Craig Reedie een slag om de arm: 'We moeten zien wat voor gevolgen de verjaringstermijn precies heeft', zei hij tegen het persbureau AP.
Ruim tien jaar geleden, op 23 mei 2006, arresteerde de Spaanse politie ploegleider Manolo Saiz van het wielerteam Liberty Seguros en vier anderen, onder wie de Spaanse gynaecoloog Eufemiano Fuentes. In een kliniek van Fuentes werden 211 zakken met bloed en bloedplasma gevonden, duizenden anabole steroïden en machines om bloed te manipuleren en te transfuseren.
Daarmee werd het deksel gelicht van een dopingschandaal met tal van vertakkingen in sporten en landen. Het leidde, nog voor de Tour de France van 2006 begon, tot het vertrek van onder meer kanshebbers als Jan Ullrich en Ivan Basso.
Trots van de dopingarts
Fuentes is als gynaecoloog afgestudeerd met indrukwekkende cijfers, maar kiest al snel voor de sport als specialisme. Zijn echtgenote, hordenloopster Cristina Pérez, wordt in 1988 betrapt op doping, maar door een vormfout verdwijnt de zaak van tafel. Niet geheel toevallig is Fuentes arts van de Spaanse atletiekfederatie.
In latere interviews zal Fuentes vertellen dat die federatie hem in de jaren tachtig naar het Oostblok heeft gestuurd 'om te leren'. En leren wil hij. Hij is gefascineerd door het rendement van zijn atleten en blijft maar studeren en studeren. In 2003 schrijft Fuentes een scriptie met de titel 'Indicaties van spierschade bij profrenners tijdens grote ronden'. Over de rechtszaak tegen Fuentes uit 2013.
Codenamen
De jaren daarop werden, vooral dankzij Spaanse media, steeds meer sporters gelinkt aan de codenamen waarmee Fuentes hun bloedzakken labelde. Zo had Thomas Dekker als alter ego 'Clasicómano Luigi', omdat hij uitblonk in de wielerklassiekers en trainde bij de Italiaanse sportarts Luigi Cecchini. De Spanjaard Alejandro Valverde dankte zijn schuilnaam aan zijn hond Piti en de bloedzakken van Ullrich kregen het etiket 'Jan' of 'Hijo Rudicio', 'zoon van Rudy'. Rudy Pevenage was zijn Belgische vertrouwenspersoon.
Hoewel sindsdien vooral wielrenners en atleten zijn ontmaskerd, was Fuentes niet zo selectief met zijn cliëntèle. Hij begeleidde bijvoorbeeld ook voetballers en tennissers, maar toen hij hun namen in 2013 onder ede wilde openbaren, greep rechter Julia Santamaria in. Daardoor is de anonimiteit van veel van de klanten tot de dag van vandaag bewaard gebleven.
Santamaria legde Fuentes vanwege het in gevaar brengen van de publieke gezondheid een jaar voorwaardelijke celstraf op, al draaide het hof dat besluit dinsdag terug. Tegelijk beval ze de bloedzakken te vernietigen, tot woede van instanties als het WADA en de UCI.
Ethische waarden
Zij tekenden beroep aan tegen het vonnis. Met succes, zo bleek dinsdag. Hoewel Spanje ervan wordt beschuldigd dat het weinig heeft gedaan om door te pakken in de Puerto-zaak en zijn eigen atleten zou willen beschermen, sprak het hof gisteren duidelijke taal: 'Het doel is om te vechten tegen doping. Doping druist in tegen alle ethische waarden in de sport.'
Alejandro Blanco, hoofd van het Spaans olympisch comité, toonde zich dinsdag opgelucht nu de zaak aan haar juridische einde lijkt te zijn gekomen: 'Operación Puerto heeft een verschrikkelijk effect gehad op onze sport en het imago van ons land. We zijn hier al tien jaar mee bezig en het voelt alsof het er nog eens twintig meer hadden kunnen worden.'
