Stadsgids
Glühwein, techno en film in gemoedelijk Straatsburg
Waar moet je wezen? Wat moet je zien en waarom? Beeldend kunstenaar en filmmaker Tim Leyendekker gidst ons buiten de gebaande paden in Straatsburg, waar hij de helft van de tijd woont.
Tim Leyendekker (48) is beeldend kunstenaar, filmprogrammeur bij Worm in Rotterdam en filmmaker. Zijn jongste film Feast, een eigenzinnig onderzoek naar de ‘Groninger hiv-zaak’, komt uit op 27 januari. Leyendekker woont in Rotterdam én in Straatsburg, de hoofdstad van de Elzas in het noordoosten van Frankrijk. ‘Mijn man is Frans. Hij is landschapsarchitect en geeft sinds vier jaar les aan de Academie van Bouwkunst in Straatsburg. Sindsdien verdelen we onze tijd tussen Rotterdam en Straatsburg. Het mooiste vind ik dat hier alle aardlagen van de geschiedenis zo duidelijk zichtbaar zijn. De middeleeuwse stadskern, maar ook 18de- en 19de-eeuwse wijken en het vrij nieuwe gebouw van het Europees parlement, alles loopt door elkaar. Straatsburg is in de geschiedenis afwisselend Frans en Duits geweest – aan de overkant van de Rijn begint Duitsland – en verenigt moeiteloos die twee identiteiten. De stad is gemoedelijk en hartelijk, met een rijke keuken. Straatsburg is de stad van spek en room.’
De geur van glühwein
Tim Leyendekker: ‘Straatsburg voert de titel Capitale de Noël met trots. De kerstmarkt is al heel oud en speelt zich af in het historische centrum met de vakwerkhuizen. Niet echt aan mij besteed, de kerstmarkt, maar ik hou wel van de geur van glühwein die dan dag en nacht in de lucht hangt. Het leukst vind ik de kraam op de Place Kléber, waar elk jaar een club bekende koks soep kookt voor een goed doel, soupe étoilée, superlekkere sterrensoep om ter plaatse heet op te slurpen of per liter mee naar huis te nemen.’
Theo’s danszaal
‘Ook op de Place Kléber: Aubette 1928. Een 18de-eeuws gebouw dat in 1928 is gerestaureerd en is ingericht als een cinema annex danszaal door De Stijl-kunstenaars Theo van Doesburg, Hans/Jean Arp en Sophie Taeuber. De ‘cine-dancing’ is eigenlijk een geweldig totaalkunstwerk. Ik heb er in 2019 voor de Association Theo van Doesburg een evenement georganiseerd met werk van de Nederlandse videokunstenaar Melanie Bonajo.’
Aubette 1928, 31 Place Kléber
Filmzalen
‘Straatsburg heeft goede bioscopen. Er zijn drie cinémas d’art et d’essai, zeg maar filmhuizen, met een breed aanbod, ook op het gebied van de meer kunstzinnige film. Odyssée is een cinémathèque, die vooral klassiekers vertoont. Het aanbod zou wat spannender kunnen, maar de grote zaal van Odyssée is heel mooi.’
Cinéma Odyssée, 3 Rue des Francs-Bourgeois
Die andere kerk
‘Het interieur van de beroemde Kathedraal van Straatsburg vind ik altijd wat tegenvallen ten opzichte van de indrukwekkende buitenkant, daarom noem ik liever de protestantse Saint Pierre le Jeune. Die kerk is juist van buiten nogal sober, maar van binnen verrassend mooi en rustgevend, met gotische fresco’s en een kloosteromgang. Lang niet alles in het interieur is (al) gerestaureerd, dit is een kerk met rafelranden.’
Église Saint Pierre le Jeune, Place Saint Pierre le Jeune
Waterwandeling
‘Het historische centrum van Straatsburg is een eiland omhelsd door twee armen van de rivier de Ill. Je kunt rondom het hele eiland langs het water wandelen. Langs bomen en groen, via trappen en bruggen en over de lage kades aan het water, waar je soms een nederzettinkje van daklozen passeert. De beste manier om het centrum van een andere, minder toeristische kant te bekijken.’
Vis en techno
‘Wij wonen in de wijk Krutenau, een drukke mix van studenten, toeristen en Straatsburgers die behoorlijk hip is geworden de laatste jaren. Aan de Place d’Austerlitz, het middelpunt van de wijk, ligt Café Bâle, waar we op vrijdag vaak gaan lunchen met vis; alle restaurants serveren traditioneel vis op vrijdag. Borrelen met riesling en flammkuchen, of zoals het hier heet: tarte flambée, kan er ook. Of op zaterdagavond bij Café Bâle cocktails drinken en daarna door naar de Elastic Bar, daar vlakbij. Dat is een kleine club met een goed aanbod op het gebied van techno, grime en jungle. Soms vliegen ze gabber-dj’s in vanuit Rotterdam, altijd leuk voor een potje stuiternostalgie.’
Café Bâle, 24 Rue d’Austerlitz
L’Elastic Bar, 27 Rue des Orphelins
Uitgestelde maaltijd
‘Dit vind ik een leuk, klein restaurant in Krutenau: Paulus. De jonge chef bakt zijn eigen brood en verkoopt menus solidaires, een ‘uitgestelde maaltijd’ voor iemand die zelf geen lunch kan betalen.’
Paulus Bistrot, 33 Rue de Zurich
Culturele driehoek
‘Krutenau is een heel culturele wijk. La Chambre zit er bijvoorbeeld, fotomuseum en galerie, klein maar fijn, en CEAAC, een cultureel centrum in een oude fabriek. Daartussenin ongeveer zit Le Chaufferie, de galerie van de Kunstacademie, waar ook meer gevestigde kunstenaars exposeren. Alle drie de moeite waard.’
La Chambre, 4 Place d’Austerlitz
CEAAC, Centre Européen d’Actions Artistiques Contemporaines, 7 Rue de l’Abreuvoir
La Chaufferie, Hear, 5 Rue de la Manufacture des Tabacs
Onhipstercafé
‘In Neustadt zit de Taverne Française, een van mijn lievelingscafés, omdat het zo’n onhipstercafé is. Het is lekker gedateerd, er zitten studenten aan het bier en acteurs, de theateracademie zit aan de overkant, en soms wordt er zelfs nog gerookt.’
La Taverne Française, 12 Avenue de la Marseillaise
Buiten zwemmen
‘Piscine du Wacken, een buitenbad bij het Europees Parlement, is het hele jaar open en altijd 29 graden. Er bestaat bijna niets fijners dan een duik nemen in de frisse winterkou. Wacken heeft gelukkig geen speciale baantjestrekuren of iets dergelijks, banenzwemmen kan altijd, vanaf 7 uur ’s ochtends. Maar let op: wijde badkleding dragen mag niet, mannen moeten een speedo aan. Straatsburg heeft trouwens ook een 19de-eeuws, pas gerestaureerd binnenbad met spa. Les Bains is net weer open.’
Piscine du Wacken, 8 Rue Pierre de Coubertin
Bains Municipaux, 10 Boulevard de la Victoire
