Hoe voorkom je dat je kind tijdens de maaltijd steeds van tafel loopt?

Voor ik kinderen kreeg, had ik een romantisch beeld bij de avondmaaltijd met het gezin. Boven dampende borden zouden we rustig keuvelen over hoe de dag was geweest. De realiteit is dat ik me vaak een verkeersregelaar voel die boontjes in monden dirigeert en ongewenst gedrag (‘niet met je vieze vork in je glas roeren’) ontmoedigt. Nog ingewikkelder is het als je kind doodleuk van tafel loopt. Want wat doe je dan?

Dit zeggen de deskundigen

Pick your battles is een befaamd advies als het gaat om de opvoeding van kinderen. Nou, de familiemaaltijd is het waard om voor te vechten, meent de Amerikaanse journalist Michael Pollan, die meerdere bestsellers over voeding op zijn naam heeft staan. ‘Hier leren we onze kinderen de omgangsvormen die ze later nodig hebben. We leren ze delen. Op hun beurt wachten. Ruzie maken zonder te vechten en andere mensen te beledigen. Ze leren de kunst van het voeren van gesprekken met volwassenen. De familiemaaltijd is de kraamkamer van de democratie’, aldus Pollan in The Guardian.

Uit onderzoek van het Voedingscentrum blijkt dat driekwart van de Nederlanders de avondmaaltijd aan tafel nuttigt. Gemiddeld nemen mensen daar zo’n 29 minuten de tijd voor. Meer dan de helft kletst tijdens het eten, een kwart kijkt televisie.

Wanneer mag je verwachten dat een kind netjes blijft zitten? Dat ligt helemaal aan het kind, meent psycholoog en opvoedcoach Joyce Akse. De één is meer een wiebelkont dan de ander. ‘Vanaf de kleuterleeftijd leren ze op school om langere tijd stil te zitten op hun stoel. De juf of meester legt helder uit waarom dit de bedoeling is.’ Dat is direct ook een les voor ouders. ‘Volwassenen vinden het logisch dat je netjes achter je bord blijft zitten, maar voor kinderen is het soms niet duidelijk wat er van ze wordt verwacht en waarom. Maak de regels duidelijk, zoals: we blijven aan tafel tot iedereen klaar is. Je kunt ook een eierwekker zetten of de timer op je telefoon gebruiken om de tijd aan te geven.’

Hoe pak je het aan?

Zoals bij meer opvoedvraagstukken zijn ouders geneigd zich te richten op het probleem: het van tafel lopen. ‘Vergeet niet: negatieve aandacht is óók aandacht’, zegt Joyce Akse. Door steeds te reageren op het kind dat zich uit een stoeltje wurmt, beland je als gezin in een negatieve spiraal en houd je onbewust het wangedrag in stand.’

Het diner zou een ontspannen, sociale aangelegenheid moeten zijn, waar je kind graag onderdeel van wil zijn. ‘Zet als ouder een andere bril op. Richt je een week lang op alles wat goed gaat. Geef een compliment als je kind een hap neemt en rustig is. Negeer het weglopen. Dat doe je in de overtuiging dat je kind terugkomt als het aan tafel gezellig genoeg is.’

Een goede voorbereiding is belangrijk. ‘Bedenk van te voren waar je het aan tafel over kunt hebben, bijvoorbeeld de vakantie.’ Probeer tijdens het maal zoveel mogelijk onrust weg te nemen. Staat alles klaar, zodat de ouders niet steeds iets moeten halen?

‘Bij beweeglijke kinderen kan het helpen als ze hun energie kwijt kunnen vlak voor het diner’, zegt Akse. Bouw desnoods een klein parcourtje door de huiskamer of laat je kind vijftig keer op en neer springen. Het avondmaal is dan de perfecte gelegenheid om uit te puffen.

Tot slot: maak van de nood een deugd. ‘Creëer tijdens het eten een wandelmoment voor je kind’, adviseert Akse. ‘Vraag hem of haar om een doekje te pakken uit de keuken of een lepel die je bent vergeten.’