NieuwsGeestelijke gezondheidszorg
Zorgverzekeraar Menzis vergoedt behandeling depressies voortaan op basis van de resultaten
Zorgverzekeraar Menzis gaat de kosten voor de behandeling van depressies en angsten vergoeden op basis van de behaalde resultaten, en niet langer op grond van het aantal behandelingen. Deze drastische maatregel moet leiden tot een doeltreffender therapie en – op termijn – lagere kosten. De nieuwe aanpak oogst lof maar er klinkt ook felle kritiek.
Het gaat om behandelingen van korter dan één jaar voor niet-chronisch depressieve cliënten. Hierover heeft de verzekeraar voor de komende drie jaar afspraken gemaakt met achttien grote organisaties in de geestelijke gezondheidszorg (ggz).
Bij Menzis – die als een van de grootste zorgverzekeraars 15 procent van alle zorgverzekeringen voor zijn rekening neemt – krijgen jaarlijks 35 duizend patiënten therapie en/of medicatie van een psychiater. De ggz voor volwassenen kost 3,5 miljard euro per jaar; depressies zijn daarin de meest voorkomende aandoening.
‘Onzalig’
Sommige deskundigen hebben kritiek op de beslissing van Menzis, onder meer omdat de resultaten van een depressiebehandeling minder eenduidig zijn vast te stellen dan die van bijvoorbeeld de behandeling van een gebroken been. Patiënten met moeilijker te behandelen depressieklachten zouden de dupe kunnen worden van dit systeem.
‘Het is goed dat er meer wordt gekeken naar de uitkomst van de behandelingen’, zegt woordvoerder Menno Tusschenbroek van Mind, het landelijk platform van cliënten in de ggz. ‘Maar het risico is dat patiënten buiten de boot vallen als verzekeraars alleen naar de kosten kijken.’
Hoogleraar klinische psychologie Pim Cuijpers (VU, Amsterdam), die al jaren onderzoek doet naar de effectiviteit van depressiebehandelingen, noemt het plan ‘onzalig’. Het is volgens hem nauwelijks te zeggen of een patiënt opknapt door een behandeling. ‘Veel mensen knappen spontaan op.’ Als therapieën worden vergoed op basis van het resultaat, bestaat het gevaar dat alleen nog de behandeling wordt vergoed van ‘gemakkelijke’ patiënten, die vaak ook spontaan herstellen, zegt Cuijpers.
15% van alle zorgverzekeringen in Nederland zijn in beheer bij Menzis
35 duizend patiënten met een zorgverzekering bij Menzis krijgen jaarlijks therapie en/of medicatie van een psychiater
3,5 miljard euro is de ggz jaarlijks kwijt aan zorg voor volwassenen
Wetenschappelijke maatstaven
Volgens Menzis is het wel degelijk mogelijk om ook in de geestelijke gezondheidszorg op resultaat te financieren, zoals nu al gebeurt met bijvoorbeeld heup- en knieblessurebehandelingen, waarbij duidelijke wetenschappelijke maatstaven worden gehanteerd. Via vragenlijsten voor, tijdens en na de behandeling kan worden vastgesteld of de depressieklachten zijn verminderd.
Op deze zogeheten ROM-vragenlijsten, die in de ggz sinds 2010 steeds meer worden gebruikt, is veel kritiek. De Algemene Rekenkamer constateerde na een onderzoek dat ze te subjectief zijn om er de financiering van de ggz op te kunnen baseren. Toch denkt Menzis dat de zorg met deze meetmethode beter en goedkoper wordt.
‘In het oude systeem zat de prikkel om vooral volume te leveren, en was er te weinig aandacht voor kwaliteit’, zegt Arnoud van der Geijs van Menzis. In het nieuwe systeem vergelijkt de verzekeraar de uitkomsten van verschillende ggz-organisaties. Menzis organiseert ‘vergelijkingsbijeenkomsten’, waaruit moet voortvloeien dat alle betrokkenen actief werken aan betere resultaten. ‘Betere uitkomsten gaan vaak samen met lagere kosten.’ De verzekeraar zegt ervoor te zullen waken dat ‘moeilijke’ patiënten buiten de boot vallen.
‘Je hebt als patiënt maar te hopen dat je je door een bepaalde behandeling beter gaat voelen’
Bart Groeneweg raakte in een zware depressie. ‘Ik kan het niet’, was zijn kerngedachte. Groeneweg knapte uiteindelijk op na veel behandelingen en therapeuten. Hij reageert als ervaringsdeskundige op de nieuwe werkwijze van Menzis.
Enthousiast
Voorzitter Ernst Klunder van Volante, een samenwerkingsverband van grote ggz-instellingen, is enthousiast over het nieuwe bekostigingssysteem. ‘Wij leggen de resultaten van onze behandelteams al vast door middel van vragenlijsten, en we zien dat de resultaten kunnen verschillen. We kunnen de teams van elkaar laten leren. Ook kan blijken dat bepaalde onderdelen van de behandeling kunnen worden geschrapt omdat ze niet bijdragen aan herstel.’
Klunder denkt dat er ook winst valt te behalen door samen te werken met het maatschappelijk werk, om bijvoorbeeld schuld- en huisvestingsproblemen van patiënten aan te kunnen pakken. ‘Zolang grote problemen in een leven voortduren, heeft doorgaan met een depressiebehandeling misschien minder zin.’
Ook andere zorgverzekeraars zoeken naar manieren om de ggz goedkoper en doelmatiger te maken. Zo kijkt verzekeraar CZ met de aangesloten instellingen naar de duur van de behandelingen en het voorschrijfbeleid van antidepressiva. Omdat de discussie over kwaliteit en doelmatigheid in de ggz nog volop gaande is, wil CZ aanbieders nu nog niet op individuele prestaties afrekenen.
20 procent van de Nederlanders krijgt er mee te maken – vijf vragen over depressie
Veel Nederlanders krijgen er mee te maken: een depressie. Wat is er aan te doen en werkt het? Vijf vragen over de aandoening, de aanpak en de rol van de zorgverzekeraars.
Lees ook dit essay van Rianne Meijer: ‘Mijn moeder wilde zo graag bij de normale mensen horen, maar verdronk in de ggz’
Drie jaar geleden maakte de moeder van Rianne Meijer een einde aan haar leven. De langdurige, interne opvang die zij nodig had om haar depressie te overwinnen, bleek in de uitgeklede geestelijke gezondheidszorg niet voorhanden.
