Zorg op maat
STAATSSECRETARIS Terpstra sprak enthousiast van een 'mijlpaal' toen ze donderdag bekend maakte dat het kabinet gaat werken aan de introductie van het zogeheten persoonsgebonden zorgbudget voor langdurig zieken, gehandicapten en hulpbehoevende ouderen....
De oorspronkelijke gedachte achter het persoonsgebonden budget is dat mensen die langdurig steun nodig hebben, meer keuzevrijheid moeten krijgen over de hulp die zij willen inroepen. Meer 'zorg op maat' kortom voor de hulpvrager. En als het goed is, zal dat ook nog eens tot besparingen op de kosten leiden, omdat de zorginstellingen worden gedwongen flexibeler, efficiënter en minder bureaucratisch te werken.
Het zijn respectabele doelstellingen die door Terpstra en minister Borst met enthousiasme worden nagestreefd. Maar ja, dan trekken gevestigde belangen aan de bel. De zorgleveranciers en de vakbonden, de verzekeraars en de ministers van Sociale Zaken en Financiën. Hun 'marktpositie' en hun werkgelegenheid zijn in het geding.
Is het trouwens voor de verzekeraars niet duivels lastig als al die verzekerden straks hun eigen gang kunnen gaan? En hoe staat het met de kans op (belasting)fraude en met het grijze, zwarte en informele circuit?
Door al die bemoeienissen is er van het oorspronkelijke ideaal inmiddels nog bitter weinig over. Wie keuzevrijheid wìl, krijgt voor de kleine dagelijkse hulpbehoeften straks maandelijks het nogal benepen bedrag van 200 honderd gulden op de bankrekening bijgeschreven. Maar alle zorgbehoeften die daar (financieel) bovenuit gaan, moeten via een administratiekantoor worden geregeld.
Formeel blijft ook voor die laatste zorgbehoeften de keuzevrijheid van de hulpvrager intact. Maar het gevaar is bepaald niet denkbeeldig dat die administratiekantoren straks weer hun eigen, zachte bureaucratische dwang gaan uitoefenen om de zorgvraag in gebaande paden te loodsen.
En het kàn wel degelijk anders. In Duitsland, België, Engeland en de Scandinavische landen hebben de hulpvragers nu al een aanmerkelijk grotere beschikkingsmacht. Tot wantoestanden, of grote financiële problemen heeft dat niet geleid.
De voorstellen zoals ze nu op tafel liggen mogen dan een mijlpaal zijn, ze zijn helaas ook veel te bureaucratisch, paternalistisch en wat betreft de vrij besteedbare financiële ruimte ronduit beneden de maat.
