Zonderland valt van wankele troon, Hambüchen nieuwe olympisch kampioen

Zonderland (30) kwam als verdoofd overeind van het schuimrubber, schudde met het al een jaar lang gepijnigde hoofd, maar ging, bij wijze van eresaluut, toch nog eens aan de stok hangen. Hij wilde zijn oefening goed afmaken, voor het geval er meer toppers van het hoog rek zouden vallen, verklaarde hij na afloop. Er viel niemand van de zeven andere finalisten.

Zonderland, in 2012 olympisch kampioen met de nooit meer vertoonde topscore van 16,533 punten, eindigde in Rio met 14,033 als zevende. Die klassering was gelijk aan zijn olympische verrichting uit 2008, toen de jonge Fries nog maar net was begonnen aan zijn klautertocht naar de internationale top.

Daar in Peking viel hij ook van de stok; zijn leertje was dubbel geklapt. Jaren later stelde hij die schadeoorzaak bij. Hij had gewoon mis gegrepen. Over zijn val in Rio was hij ook duidelijk. Het rolletje in het handleertje, waarachter idealiter de stok moet komen, zat in de weg. De stok rolde uit zijn hand, de vingers verloren de greep. Zijn 65 kilo plus de zwaartekracht deden de rest.

Timing

Het gebeurde bij het Kovacs-element. Dat is een dubbel gehurkte salto 'die gemakkelijker is', zo sprak Zonderland nog in Londen. 'De lengteas is veel kleiner. Je kunt veel sneller je salto draaien. Je hebt minder tijd nodig om rond te komen. Hij is makkelijker, maar de timing is van belang.'

Nadat hij zich met een perfecte Cassina, de gestrekte salto met hele schroef, de lucht had ingeschoten, klopte de timing niet. De oefening van Zonderland eindigde daarmee, na het mistasten, op de grond. 'Het ontbreekt me aan stabiliteit', was na afloop zijn verklaring.

Na Nanning 2014, de WK die hij won omdat Fabian Hambüchen uit Duitsland toen het schuimrubber proefde, ging het met zijn suprematie bergafwaarts. In 2012 en 2013 had hij nog overmacht gehad. Londen en Antwerpen waren hem op eigen kracht toegevallen. Na Nanning brak de draad.

Hij viel bij de Europese titelstrijd van 2015 in Montpellier. Hij was vier jaar lang niet van de stok geklapt. Het leek een missertje dat snel in het vergeetboek zou komen. Het bleek de inleiding tot nog veel meer malheur. De WK in Glasgow van een half jaar later werd een kleine ramp. Hij eindigde, nu zonder val, als 31ste.

Vingerblessures

Dat was het gevolg van een zomer die zich inzette met een hersenschudding en een duimblessure. Later kwamen de operaties in een ziekenhuis te Assen aan de neusbijholten. Er kwamen griepjes overheen. Toen alle ellende dit voorjaar achter de rug leek, bij het olympisch kwalificatietoernooi (OKT) in Rio werd hij eerste met een score (15,733) die hem dinsdag zilver zou hebben opgeleverd, kwamen de vingerblessures.

Zonderland ging van lapmiddel naar geneesmiddel. In de training gingen hij en zijn bijna radeloze coach Daniël Knibbeler van plan A en B naar F en G. Dinsdag nog, bij de warming-up voor de finale, kneusde hij opnieuw de ringvinger van de rechterhand. Handen gaf Zonderland nog slechts met links.

Met zoveel pech viel het olympische goud niet met goed fatsoen te redden. De kroon ging over in handen van de Duitser Hambüchen, een turnvriend van Zonderland die hem bijna als familie ziet. Met iedere andere nieuwe kampioen aan het rek zou hij moeite hebben gehad, zei Zonderland.

Hambüchen, ook zo'n gymnast die zich van blessure naar blessure heeft gesleept, beëindigde dinsdag per direct zijn carrière. Zonderland liet weten niet te stoppen. Hij zal een pauze nemen, maar ziet zichzelf volgend jaar in Montreal om de wereldtitels turnen. En zelfs de Spelen van Tokio acht hij nog haalbaar. 'Ik sluit het niet uit', zo sloot hij een periode van anderhalf jaar ellende met een zucht af. De afgetreden koning had gesproken.