Zonder D66 geen game, set and match

Het Lagerhuis is gemaakt voor conflict, voor het duel met woorden. Met degen en zwaard kunnen de tegenstanders elkaar net niet raken. Passie en tumult zijn groot. De moeder der parlementen gelooft dat slechts met het slijpen van vuurstenen het ware licht ontbrandt. Vrij primitief gedoe, waar D66 ver boven staat.

Even was er in Apeldoorn kans op wat vuurwerk, het Lagerhuis waardig. Dus werd prompt tevoren de lont uit het conflict gehaald. Spijtig, dat gebrek aan drama. Maar fascinerend is het wel, dat saaie gladstrijken van oneffenheden.

Voor het Lagerhuis-debat begon, mocht een protestgroep die had gedreigd leven in de brouwerij te brengen, in het nieuwe stadhuis een petitie overhandigen aan partijleider Els Borst en haar gevolg. Partijen namen plaats aan de matglazen tafel met de hightech poten en prompt werd koffie met koekjes geserveerd. De Hollandse huiskamer gaat nooit verloren. De boosheid betrof de opening van een afkick-kliniek voor veroordeelde drugsverslaafden in de Jachtlaan, een gegoede Apeldoornse woonwijk met nogal wat D66-aanhang. De verontrusten zeiden dat er nooit overleg met de buurt was geweest. De angst en woede waren van de gezichten te lezen. Els Borst luisterde als een vertrouwensarts, ze begreep de onlustgevoelens en Boris Dittrich zei: 'Ik was rechter, voor ik Kamerlid werd. Een rechter zou vragen of U alles gedaan had om tot een vergelijk te komen. '

De afgevaardigden waren dankbaar voor het luisteren naar hun grieven, maar werden ze met een kluitje in het riet gestuurd? Ik vroeg of ze D66 gingen stemmen. Zij glimlachten als zwevende sympathisanten. Kiezen zij de wijste partij?

Toen Els Borst die avond in Café de Paris met haar toespraak het Lagerhuis opende, deed ze even denken aan de gepruikte Madam Speaker die met 'order, order' de schreeuwende kinderen tot bedaren bracht. Is D66 wel partij? Of is zij de boven de partijen verheven umpire in de strijd tussen de twee paarse partners? Kok en Bolkestein, die zonder D66 in de hoge stoel boven het net niet verder kunnen spelen? Ja, dat moeten die twee kemphanen zich goed realiseren. Zonder D66 geen game, set and match.

Dus zat ik vreemd te kijken in het Lagerhuis, waar zich een schimmenspel ontvouwde tussen twee partijen die elders campagne voerden.

D66 fungeerde hoogstens als de katalysator die de goede elementen van liberalen en socialisten bijeenbracht. Zij was de incarnatie van de vaderlandse consensus, het model - vroeger zei men maagd - van de Hollandse polder.

Minister De Boer had beweerd dat economische groei ten koste ging van het milieu, maar dat was óf-óf-redeneren en zo conflictueus ouderwets. Economische groei kon ook ontwikkeling van schone technologie bevorderen en dus de kwaliteit van het milieu verbeteren. Het was én-én. Een nieuw bewijs van radicaal D66-denken. Niet, zoals men D66 wel verweet, van typerende vaagheid. Roger van Boxtel, het dartele Kamerlid dat zich de rol van hofnar had aangemeten en met tegenzin zijn rode ski-jekker had moeten uittrekken, zorgde voor een eerste prikkeling van de Lagerhuis-leden. Hij zei genoeg te hebben van al die milieubewegingen die zich alleen maar negatief opstelden en nooit opbouwend over Schiphol meedachten. 'Dat is hun taak, zich afzetten tegen de gevestigde orde', riep een aanhanger van dissident Michel van Hulten. 'Nee', zei Van Boxtel, '3 procent economische groei is geen aanslag op het milieu.'

Ook minister Melkert bewees met zijn aangekondigde opwaardering van de Melkert-banen de maatschappij geen goede dienst. De Melkert-banen, die ook D66 steunt, geven mensen weer zelfvertrouwen en moedigen hen aan daarna zelf een betere baan te zoeken. Met een hogere beloning van de Melketiers span je het paard achter de wagen. Het was weer betutteling in plaats van onttutteling, zei minister Borst. Het debat verliep vriendelijk, geestig en beschaafd.

Ten slotte moest Els Borst de droom verstoren. Terug naar de werkelijkheid. Verlegen riep zij op op D66 te stemmen.

'Een heerlijke avond. Verstandige praat, maar, helaas, zo redden we het niet', zei mijn buurman. Waarop een heer met gouden oorbel tegenwierp: 'Of juist wel. Dat is onze kracht.'

Peter Brusse