Zonder cijfers kan het niet beter
Zonder internationale gegevens zou er geen debat zijn over ons zorgstelsel en zouden we niet weten of en hoe dat beter kan, menen Simone Buitendijk en Jan Nijhuis....
Ron Meerhof constateert terecht dat de bereidheid tot veranderen in de Nederlandse verloskunde nu groter is dan vijf jaar geleden (Binnenland, 8 mei). We zijn het echter niet met hem eens dat discussie over cijfers afleidt van de vraag of het beter kan in Nederland. Dat nu de discussie woedt over ons zorgsysteem is rechtreeks gerelateerd aan cijfers. En voor het antwoord op de vraag van Meerhof – ‘kan het beter?’ – zijn ook weer cijfers nodig.
In 2003 bleek uit het Europese PERISTAT-onderzoek voor het eerst dat Nederland een hoge babysterfte had ten opzichte van andere Europese landen. Pas toen we met internationale monitoringscijfers een spiegel voorgehouden kregen, bleek hoe onterecht het gekoesterde gevoel van zelfgenoegzaamheid was. De schok was groot.
Het PERISTAT-onderzoek is juist opgezet om beleidsmakers en zorgverleners in Europa zo’n spiegel te bieden. Als je alleen je eigen cijfers kent, is het veel moeilijker te weten of verbetering mogelijk is en, zo ja, waar. Natuurlijk is er altijd iets aan te merken op de kwaliteit van gegevens voor monitoring. Maar juist door ze te gebruiken voor de internationale vergelijking, worden deelnemers geprikkeld nauwkeurig te registreren.
PERISTAT is daarin vele stappen verder dan de Europese studies in het verleden. Veel minder dan vroeger worden appels met peren vergeleken. Zo kunnen we nu ook de sterfte vergelijken na 24 of 28 weken zwangerschapsduur. Ook dan komt Nederland er overigens niet gunstig uit. PERISTAT kan geen eenmalige inspanning zijn, omdat juist deze vergelijkingen internationale trends signaleren en de ontwikkeling in eigen land in perspectief plaatsen. Eind 2008 worden de cijfers van PERISTAT-II gepubliceerd, dit keer van 26 Europese landen. Nederland levert meer gegevens aan dan de eerste keer en dat geldt voor veel van de deelnemers uit de eerste ronde.
In Nederland is het nu zaak te onderzoeken waarom we zo’n ongunstige positie innemen en op welke factoren we kunnen ingrijpen. Daartoe geeft minister Klink nu een mooie aanzet. Dan moet vervolgens zorgvuldig worden onderzocht of de bedachte maatregelen ook echt helpen. Anders zijn ze zonde van het geld en de inspanning. Daarvoor kunnen we onder meer de monitoringsgegevens van PERISTAT gebruiken. Het beleid veranderen mag, maar alleen als we collectief de verantwoordelijkheid op ons nemen om het effect daarvan te bekijken.
