reportage
Zoenen, flirten en dansen in een gayclub in Boedapest: ‘Ik wil niet dat Hongarije de Unie verlaat’
In gayclub Alterego in Boedapest kan de lhbti-gemeenschap zichzelf zijn. Maar hoelang is dat nog zo, nu premier Orbán tot woede van de EU zijn anti-homowetten aanscherpt?
Het is een feest van vrijheid, bij gayclub Alterego in Boedapest, zaterdagnacht. Bezoekers zoenen en flirten en verdringen zich voor het podium met dragqueens, travestieten met exorbitante kapsels en borsten. Na hun optreden paraderen ze als popsterren door de zaal.
De journalist die op zoek is naar het antwoord op de vraag hoe de nieuwe anti-homowet van premier Orbán valt in de scene, mag naar binnen – na het tonen van de uitslag van een PCR-test en een legitimatiebewijs. Achter de bar hangt een levensgroot portret van Freddy Mercury. Patti Labelle schalt uit de boxen. Voulez-vous coucher avec moi, ce soir?
Buiten voor de deur is een normaal gesprek mogelijk. Adam, een homoseksuele man van ‘bijna 40’, over de suggestie van premier Rutte aan collega Orbán om de EU te verlaten: ‘Ik wil niet dat Hongarije de Unie verlaat, want dan zal het moeilijk worden terug te komen. Wij moeten ons regime veranderen. Volgend jaar is onze kans, bij de verkiezingen.’ Dan kunnen de Hongaren ‘dictator’ Viktor Orbán en zijn rechtse Fidesz-partij wegstemmen.
De jeugd beschermen
De nieuwe wet heeft de woede gewekt van de EU, vanwege het censurerende en onderdrukkende karakter. Via een verbod worden minderjarigen afgeschermd van informatie over homoseksualiteit of geslachtsverandering, als amendementen in een wet die oorspronkelijk ging over de strafbaarheid van pedofilie. Orbán stelt dat hij de jeugd wil beschermen. Directeur David Vig van Amnesty International in Hongarije: ‘Het is het onthouden van informatie aan kinderen. De staat gaat hier niet over.’ Alsof gevoelens van kinderen zich laten sturen door een wet.
Adam: ‘Orbán wil uiteindelijk homoseksualiteit verbannen. Eerst wegstoppen, daarna bestraffen. Althans, dat is mijn angst.’ Hij wil zijn familienaam niet in de krant, want ‘wat als iemand dit leest die bij deze regering hoort? Ze hebben de macht om een leven ondraaglijk te maken.’ Hij werkt voor een financiële instelling van de Hongaars-Amerikaanse filantroop George Soros, waar hij zich helemaal vrij voelt.
De zomerbries is weldadig. Alterego ligt op een kwartier lopen van de uitgaansdrukte, waar iedereen los is na corona. Het contrast is groot tussen Adams verhaal en de lol van de steeds massaler aanwezige supporters van Oranje, bijna een etmaal voor de achtste finale van het EK tegen Tsjechië. Een groep aangeschoten fans zingt: ‘Alle Duitsers zijn homo’, op de melodie van Seven Nation Army van de White Stripes.
Fanzone
Nederlandse supporters dragen geen regenboogkleuren. Pas zondag op Schiphol worden vlaggen uitgedeeld, aan nieuwe vertrekkers. Beveiligers nemen ze in bij de fanzone, zo melden supporters op sociale media, op last van de Uefa. Bij een aantal ambassades wappert wél de regenboogvlag. In sommige winkels zijn de kleuren prominent aanwezig, net als op de gevel bij Alterego.
Luca Dudits, woordvoerder van de non-gouvernementele Hatter Society, vraagt per app of ze een gesprek aan zich voorbij mag laten gaan. Ze heeft twee weken ongelooflijk hard gewerkt en moet tot rust komen. Op een filmpje op Twitter zegt ze: ‘De situatie van lhbti-mensen is de laatste tien jaar flink verslechterd in Hongarije. Deze wet legitimeert homofobie en discriminatie. In onze ogen is de mentale gezondheid van onze gemeenschap verslechterd, want elke keer horen ze op tv hoe slecht en immoreel ze zijn.’
Ze is naar de grens geweest, met David Vig van Amnesty International, om een bord te plaatsen: dat Hongarije niet de grens mag zijn van lhbti-rechten. Vig: ‘We tonen solidariteit. De homoseksuele gemeenschap voelt zich in de steek gelaten door de eigen regering. We onderzoeken of we de wet juridisch kunnen aanvechten.’
‘Het is geen probleem om homoseksueel te zijn in Hongarije’, zegt Adam. ‘Er is wel een groot verschil met voorheen, toen de homobars in Boedapest openden. Rond 2000 was iedereen open, gelukkig en vrij. Nu gaan we terug in de tijd. De regering probeert ons af te sluiten van de wereld. Het onderwijs is veel slechter dan het was. Mensen spreken geen vreemde talen meer. Het is makkelijker mensen te sturen als ze weinig opleiding hebben genoten. Als ze niets weten, vragen ze niets en protesteren ze niet. De meeste stemmers op Orbán wonen op het platteland. Ze zijn nog nooit in het buitenland geweest. Hun kennis halen ze van nationale media, die onder controle staan van Orbáns regering.’
Adam had geen moeite om uit de kast te komen. Hij vertelde het zijn ouders toen hij 17 was. Iedereen accepteerde hem zoals hij is. ‘Ik ben opgegroeid in Boedapest. Op het platteland, 8 miljoen mensen, staan ze in andere schoenen. Ook daar zijn homoseksuele kinderen. Ze kijken tv en zien dat homoseksualiteit negatief is. Ze zullen niet uit de kast komen. Ze trouwen en plegen soms zelfmoord. Dat is een scenario. Ik houd van mijn land, maar niet van die klootzak in zijn kasteel. Hongarije heeft zo vaak te maken gehad met dictatoriale leiders. Dit is een nieuw hoofdstuk. Wij moeten leren hoe te leven in democratie.’
Er ontstond zondag verwarring over de regenboogvlaggen die Nederlandse fans hadden meegenomen naar Boedapest, uit protest tegen de anti-homowet van de Hongaarse regering. De vlaggen moesten worden ingeleverd bij beveiligers van de fanzone. Aanvankelijk werd gemeld dat dat gebeurde op verzoek van voetbalbond Uefa, en dat de vlaggen ook in het stadion niet waren toegestaan. Het leidde meteen tot woedende reacties van Nederlandse politici en lhtbi-belangenvereniging COC. Kort daarna liet de Uefa weten dat de vlaggen van harte welkom waren in het stadion, en dat de plaatselijke autoriteiten verantwoordelijk waren voor de actie bij de fanzone. ‘Regenboogkleurige symbolen zijn niet politiek’, aldus de Uefa, die wees op zijn Equal Game-campagne tegen discriminatie, ook van lhtbi’ers. Bij de wedstrijd Duitsland-Hongarije verbood de Uefa het stadsbestuur van München de Allianz Arena te verlichten in de kleuren van de regenboog. Dat kwam de bond op zware kritiek te staan.
