'Zo min mogelijk risico's'
Taiwan kiest vandaag een nieuwe president en de kans is groot dat de winnaar de zittende man wordt: Ma Ying-jeou. Hoewel zijn voorsprong op de voornaamste oppositiekandidaat niet groot is, lijken de 23 miljoen Taiwanezen in meerderheid toch geen trek te hebben in een nieuw politiek avontuur dat ruzie met grote buurman China kan opleveren.
SHANGHAI - Voordat Ma in 2008 werd verkozen was Chen Shui-bian van de Democratische Progressieve Partij (DPP) acht jaar aan het roer in Taiwan. Diens onafhankelijke optreden leidde tot veel ergernis in Peking, dat Taiwan sinds het einde van de Chinese burgeroorlog in 1949 als een afvallige provincie beschouwt.
Taiwan heeft onder Ma de burenruzie bijgelegd. Zijn nationalistische partij KMT (Kwomintang), eens de grote vijand van Mao Zedong, kan het tegenwoordig goed vinden met Peking. De economische banden zijn de afgelopen vier jaar aangehaald, terwijl de militaire spanning is verminderd. Herverkiezing van Ma zou daarom ook voor de VS welkom zijn. Washington is de voornaamste militaire en politieke steunpilaar van Taiwan.
De Chinese staatsmedia besteden amper aandacht aan de verkiezingen in Taiwan. Een enkel blad, zoals de Pekingse Global Times, heeft wat dreigende taal laten horen ('als de DPP weer aan de macht mocht komen, volgt een lange kater') maar de tijden van wapengekletter lijken voorbij.
Dat ging vroeger wel anders. In 1996 schoot Peking nog raketten af in de zeestraat tussen Taiwan en China aan de vooravond van de eerste vrije verkiezingen op het eiland. Dergelijke intimidatie, die overigens een averechts effect had op het Taiwanese electoraat, is Peking ontgroeid. De Chinese leiding oefent haar onmiskenbare invloed tegenwoordig liever subtieler uit.
Handelsprivileges werken beter dan militair machtsvertoon. Het Taiwanese bedrijfsleven is al jaren een van de grootste investeerders op het vasteland met als boegbeeld het elektronicaconcern Foxconn, dat in zijn reusachtige Chinese fabrieken met goedkope arbeidskracht de mobieltjes en computers van westerse merken als Apple, Dell en HP maakt. Dankzij een handelsversdrag stromen sinds 2010 ook steeds meer Chinese toeristen toe en kunnen Taiwanese boeren hun producten beter kwijt.
Ma is de verkiezingsstrijd ingegaan met de belofte van stabiliteit in de relatie met China. Zijn grootste concurrent is Tsai Ing-wen, wier DPP heeft geleerd van de woelige jaren van het presidentschap van Chen, die in 2009 werd veroordeeld wegens corruptie en een celstraf van 9 jaar uitzit.
Gewone volk
Tsai flirt minder met de omstreden onafhankelijkheidkwestie en wil de economische banden met China ook bestendigen. Haar troef is dat ze zich meer profileert als kandidaat van het gewone volk en minder als promotor van het bedrijfsleven, zoals Ma.
Het lijkt niet waarschijnlijk dat de verkiezingsstrijd een verrassing zal opleveren. Mocht Tsai worden verkozen dan zullen de Taiwanezen het snel merken, waarschuwde een commentator in de Global Times. 'Nerveuze beleggers zullen de beurs ogenblikkelijk laten kelderen, Taiwanese bedrijven en vooral buitenlandse firma's zouden het eiland de rug toekeren. De hoop dat de Taiwanese groei van ruim 4 procent kan worden gehandhaafd is dan voorbij; de werkloosheid zal stijgen.'
Taiwans zakensector kijkt er net zo tegenaan. 'Verandering is niet goed', verklaarde tycoon Douglas Hsu tegen zakenpersbureau Bloomberg.
Oppositieleidster Tsai Ing-wen zou de eerste vrouwelijke leider van Taiwan kunnen worden, indien ze vandaag de zittende president Ma verslaat. De 55-jarige juriste staat echter achter in de peilingen.
Tsai studeerde rechten en economie in de VS en Engeland, waarna ze als universitair docente werkte. Ze werd medewerkster van de eerste demcratisch verkozen president van Taiwan, en in 2000 onder DPP-president Chen als minister belast met de moeizame relatie met China. De afgelopen maanden trok de ongetrouwde Tsai de aandacht door zich sterk te maken voor homorechten.
Tsai Ing-wen
President Ma Ying-jeou, 61, een jurist die aan Harvard studeerde, wist wat hem te doen stond toen hij in 2008 de verkiezingen won. De economische banden met grote buur China aanhalen en vasthouden aan de drie 'nee's': geen hereniging, geen onafhankelijkheid, geen oorlog.
Over de gevoelige relatie met Peking zegt hij: 'Het gaat erom risico's zo klein mogelijk te maken en kansen zo groot mogelijk.' Ma, die in Hongkong werd geboren, kan bogen op een lange loopbaan in de KMT. Hij begon als vertaler voor president Chiang Ching-kuo, de zoon van KMT-dictator Chiang Kai-shek die rond 1986 de overgang naar democratie mogelijk maakte. Op z'n 38ste werd Ma minister van Justitie en later burgemeester van Taipei.
Ma Ying-jeou
undefined
