Zero tolerance? ‘Amsterdam Dance Event is het drugswalhalla van Europa’

Het Amsterdam Dance Event (ADE) voert officieel een zerotolerancebeleid, maar tijdens een bootfeest op ’t IJ is daar weinig van te merken. Toeristen komen van heinde en verre om het muziekfestival in een roes af te struinen. ‘Het wordt zowel op het toilet als in het publiek open en bloot gebruikt.’

Een bas versterkt het stemgeluid van Freddie Mercury. Terwijl de klanken van Radio Gaga langzaam naar de achtergrond trekken, versnelt de man achter de panelen het ritme. Mercury’s octaven verdwijnen in een synthesizer. Er klinkt gejuich; tot genoegen van het dansende publiek is een van Queens grootste hits omgetoverd tot technosound.

De bezoekers van het Amsterdam Dance Event (ADE) hebben donderdagnacht geen aandacht voor het uitzicht dat de weerkaatsende volle maan op ’t IJ hun biedt. Minstens zo indrukwekkend is de energie die van de dansvloer spat.

‘De beats komen heerlijk binnen. Ik voel me zo goed’, lacht de 43-jarige Spanjaard Rodrigo. Hij heeft ADE al maanden rood onderstreept in zijn agenda staan. ‘Bij dit bootfeest ga ik even warmdraaien, maar in het weekend gaan alle remmen los.’ Hoe hij dat volhoudt? Rodrigo lacht verlegen en wijst naar zijn blikje Red Bull. De glimlach verdwijnt van zijn bebaarde gelaat bij de vraag of hij ook drugs gebruikt. ‘Nederlanders zijn zo direct... Maar, inderdaad, ik heb xtc en cocaïne bij me. Daar kom je bij dit feest zo makkelijk mee binnen.’

Het antwoord van de Spanjaard contrasteert met de strenge veiligheidsmaatregelen die de organisatie vooraf heeft gecommuniceerd. Er is een zerotolerancebeleid: bezoekers die drugs bij zich hebben, moeten die inleveren en mogen niet meer op het evenement komen. De organisatie zegt dat alle bezoekers bij de ingang gefouilleerd worden. Heeft iemand vijf pillen bij zich, dan wordt de politie ingeschakeld. Dat beleid wijkt volgens Mariana Sanchotene, directeur van het evenement, niet af van andere jaren.

Dat klinkt streng, maar het naar binnen smokkelen van drugs is voor veel festivalgangers kinderspel. Ze verstoppen de pilletjes en envelopjes in hun ondergoed of binnenzak. Eenmaal binnen zijn ze veilig en gaan ze volledig op in de danceklanken; een pilletje versterkt de wisselwerking tussen muziek en lichaam. Gebruikers belanden in een roes, die zorgt voor een goed humeur en de fysieke batterij razendsnel oplaadt.

Drugswalhalla

‘ADE is het drugswalhalla van Europa’, zegt een van de bezoekers die het evenement al jaren van begin tot eind afstruint. ‘Er zijn technofeesten waar 90 procent van het publiek onder invloed is. Het wordt zowel op het toilet als in het publiek open en bloot gebruikt. Vrijwel niemand controleert.’ Cijfers van het Trimbos Instituut bevestigen het beeld van Amsterdam als ideale uitvalsbasis voor recreatief snuiven en slikken: in de hoofdstad ligt het gebruik van cocaïne en xtc ver boven het landelijk gemiddelde.

Buiten fouilleren beveiligers steekproefsgewijs. In de boot zelf hangen posters met tips voor hoe je moet handelen met xtc op: drink niet meer dan twee glazen water per uur. Binnen is de controle als sneeuw voor de zon verdwenen. Illustratief voor de gedoogcultuur is een man die aan een picknicktafel zijn joint draait, terwijl een groepje beveiligers op een meter afstand staat. ‘Het mag hier gewoon. Relaxed hoor, bij de meeste feesten mag ik niet eens blowen’, stelt hij tevreden vast.

ADE is het grootste dancefestival ter wereld, naar verwachting komen er dit jaar 400 duizend bezoekers op af. Het feest Beat Boutique, dat op een varende boot plaatsvindt, trekt vooral veel toeristen. De 26-jarige Oekraïense Tanya lacht als ze wordt gevraagd waarom ADE een magneet is voor buitenlandse festivalgangers. ‘Ze komen van overal hier naartoe vanwege het tolerante drugsbeleid. Dat maakt ADE speciaal.’

House-opa

De Turkse Arkin (28) gebruikt naar eigen zeggen ‘een beetje’, maar spreekt in bijna idyllische bewoordingen over de effecten van drugs. Zijn donkere ogen glimmen van geluk. Maar niet iedereen deelt die liefde: de bijna zestig jaar oudere Johan de Vries moet ‘niks van die rotzooi hebben’. De 87-jarige Haarlemmer bezoekt bijna wekelijks een dancefeest. ‘Daar lopen genoeg verslaafden rond, maar ik heb dat niet nodig.’ Morgen gaat de ‘house-opa’ van 1 uur ’s middags tot 4 uur ’s ochtends uit zijn plaat. Zijn geheim? ‘Af en toe even zitten’, wijst hij naar een bankje.

Johan lijkt een uitzondering. De meeste gasten trekken zich weinig aan van de boodschap van premier Rutte en minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid). Na de moord op advocaat Derk Wiersum spraken ze drugsgebruikers aan op hun verantwoordelijkheid: slik je een pilletje of snuif je een lijntje, dan houd je drugscriminaliteit in stand. De meeste buitenlandse bezoekers hebben geen weet van de liquidaties in het criminele circuit. ‘Ben ik aansprakelijk omdat ik dit gebruik? De overheid is net zo schuldig, zij staat dit immers toe’, zegt Arkin. ‘Wat bij jullie normaal is, is in Turkije volstrekt ondenkbaar.’

Ook de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema richtte zich, zij het met fluwelen handschoen, tot inwoners die weleens een pilletje gebruiken. In het plan dat de gemeente dinsdag presenteerde om drugsgebruik in de hoofdstad tegen te gaan, blijft de gebruiker vrijwel ongemoeid. De burgemeester ziet niets in een ‘morele campagne’, maar opteert voor ‘een volwassen gesprek’. Halsema meent dat mensen stil moeten staan bij het feit dat de cokebezorger aan huis zich in het criminele milieu begeeft. Toch wil ze niet naar een ‘sfeer waarin gebruik wordt gecriminaliseerd, want dat werkt niet’, zei ze dinsdag in de Volkskrant.

Hoe verder de boot uit het zicht van de hoofdstad raakt, des te harder de dancebeats door de zaal schallen. In de keuken beleeft Martien Strik (44) een rustige avond. De vrijwilliger lapt namens EHBDD (eerste hulp bij drank en drugsongevallen) bezoekers op die niet meer verder kunnen. Maar vanavond meldt niemand zich. ‘Het is een hele relaxte sfeer. We moeten ook niet te overdreven reageren op die drugs’, zegt Strik. ‘Vergelijk het met reizen: veel mensen hebben vliegangst, maar de meeste ongelukken gebeuren in de auto. Zo is het hier ook: terwijl alle aandacht uitgaat naar drugs, zorgt alcohol voor de meeste gezondheidsschade.’