Zelfverklaard sjeik en activist had steevast justitie achter zich aan

Gehaat had de gijzelnemer uit Sydney zich al gemaakt om de brieven waarin hij families van omgekomen soldaten beschimpte. De 50-jarige gijzelnemer Man Haron Monis haalde in zijn nieuwe vaderland Australië geregeld de publiciteit. Australische media duidden de uit Iran afkomstige Haron wel aan als 'haatsjeik' vanwege de brieven die hij aan familie van in Afghanistan omgekomen Australische soldaten schreef. Daarin noemde hij de soldaten 'moordenaars' en riep hij op tot een campagne om de Australische troepen uit Afghanistan weg te krijgen.

Ook werd hij verdacht van medeplichtigheid aan de moord op zijn ex-vrouw, waarbij zijn vriendin de hoofdverdachte is. De vermoorde vrouw, met wie hij twee kinderen had gekregen, kwam door messteken om het leven, waarna ze in brand werd gestoken. Monis beschuldigde de geheime dienst ervan hem de moord in de schoenen te willen schuiven.

Zijn voormalige advocaat in de moordzaak, Manny Conditsis, omschreef Monis in de loop van maandag als een man die het zicht op de werkelijkheid was kwijtgeraakt. 'Zijn ideologie is zo sterk en zo krachtig dat het zijn gezonde verstand en objectiviteit in de weg zit', aldus de advocaat. Hij duidde Monis verder aan als 'een beschadigde persoonlijkheid', die naar zijn oordeel geen deel uitmaakte van een groter netwerk.

Haron, die zichzelf de titel 'sjeik' toekende, kwam in 1996 als vluchteling naar Australië. In Iran zou hij als geestelijke in de problemen zijn gekomen vanwege zijn al te liberale uitleg van de islam. Zijn vrouw en kinderen liet hij in zijn vaderland achter. Haron is een sjiiet en is derhalve geen geestverwant van de uit soennieten bestaande terreurbeweging Islamitische Staat. Aanvankelijk enthousiasme in die kringen over de gijzelingsactie sloeg om in het tegendeel toen bleek dat Haron een sjiiet was.

In Sydney hield hij zich in leven als astroloog en 'spiritueel genezer'. Met zijn 'haatbrieven' aan familieleden van omgekomen soldaten trok hij vanaf 2007 de aandacht van justitie. De kwestie kwam in 2009 in de publiciteit, toen justitie hem voor de rechter bracht. In de brieven vergeleek hij de dode soldaten met 'varkens' en 'smerige dieren'. Ook stelde hij hun morele kwaliteiten op één lijn met die van Hitler.

De brievencampagne leidde tot een lange juridische strijd waarin Haron zich beriep op zijn vrijheid van meningsuiting. Hij afficheerde zich als een vredesactivist die de terugtrekking van álle troepen uit Afghanistan bepleitte. Om maximale publiciteit te krijgen ketende hij zich vast aan de hekken van het gerechtsgebouw.

De rechterlijke macht reageerde verdeeld op Harons beroep op uitingsvrijheid. In hoger beroep staakten de stemmen van zes rechters. Niettemin kreeg hij een taakstraf van 300 uur opgelegd en moest hij zich twee jaar lang goed gedragen. In reactie op zijn veroordeling zei hij door te zullen gaan met zijn brievencampagne. Alleen zou hij geen gebruik meer maken van de posterijen, waarvoor hij was veroordeeld, maar zou hij overgaan op wat hij 'zelf bezorgde bloemen van advies' noemde.

Borgtocht
De brievencampagne voerde hij samen met zijn vriendin Amirah Droudis. Samen werden zij door justitie verantwoordelijk gehouden voor de moord op de ex-vrouw van Haron in april 2013. Een jaar geleden werden zij op borgtocht vrijgelaten nadat de rechter had geoordeeld dat justitie 'een zwakke zaak' tegen het duo had.

In maart kwam Haron andermaal in aanraking met justitie, dit keer vanwege een zaak uit 2002. Een jonge vrouw die voor spiritueel advies naar zijn praktijk was gekomen had hij seksueel lastiggevallen. Het bleek het topje van een ijsberg: in totaal speelden er vijftig zaken. Ook in deze zaak werd hij op borgtocht vrijgelaten.

Op zijn website vergeleek Monis zich onlangs met WikiLeaks-oprichter Julian Assange, die ook vanwege seksuele delicten wordt vervolgd. Net als bij de Australische journalist, aldus Monis, zouden er politieke motieven achter de beschuldigingen zitten.