Zelaya vecht door vanuit ambassade

MEXICO-STAD Militairen en oproerpolitie hebben dinsdag de Braziliaanse ambassade in Honduras tot een belegerde veste gemaakt. In de vroege ochtend verdreven zij duizenden aanhangers van de afgezette president Manuel Zelaya, die zich in de ambassade bevindt. Daarna plaatsten zij voor het pand in de hoofdstad Tegucigalpa een krachtige geluidsinstallatie waaruit de rest van de dag ononderbroken het Hondurese volkslied schalde.

Zelaya keerde maandag onverwacht terug in Honduras en kreeg, met uitdrukkelijke toestemming van de Braziliaanse president Lula, onderdak in de ambassade. De president was in het diepste geheim naar Tegucigalpa gereisd, ‘over bergen en door rivieren’, om legerpatrouilles te omzeilen. Twee keer eerder mislukte een poging terug te keren. Zelaya werd bij een staatsgreep op 28 juni door militairen opgepakt en het land uitgezet.

De situatie in de hoofdstad van het Midden-Amerikaanse land was dinsdag chaotisch. De regering van de facto president Roberto Micheletti, die door geen enkel land is erkend, sloot maandagavond alle vliegvelden en kondigde een uitgaansverbod af dat ook de hele dinsdag van kracht bleef. Ongeveer vierduizend aanhangers van Zelaya negeerden het verbod en verzamelden zich rond de ambassade van Brazilië. Met traangas en wapenstok werden zij bij het krieken van de dag verjaagd.

De autoriteiten hebben water, licht en telefoon van de ambassade afgesneden. Behalve Zelaya en diens vrouw zitten er rond de honderd ‘Zelayisten’ in de diplomatieke vertegenwoordiging. President Lula waarschuwde vanuit New York het Hondurese regime om de diplomatieke onschendbaarheid van de ambassade te respecteren. De Hondurese viceminister van Buitenlandse Zaken, Martha Alvarado, zei dat haar regering niet van plan was de ambassade te laten bestormen: ‘We hebben zo al problemen genoeg.’

Wel beschuldigde Alvarado Brazilië van inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van Honduras. Interim-president Micheletti eiste dat Brazilië kiest: of Zelaya asiel verlenen en hem het land uithalen, of hem overdragen aan de autoriteiten voor berechting. Nadat ze de president het land hadden uitgezet dienden de coupplegers een lange lijst met beschuldigingen tegen hem in.

‘Zelaya wil alleen maar de verkiezingen van 29 november verstoren’, aldus Micheletti. De uitslag van die verkiezingen zal door geen enkel land of internationale organisatie worden erkend. Vrijwel alle Latijns-Amerikaanse landen en een aantal Europese hebben hun ambassadeurs uit Honduras teruggeroepen. Hulpprogramma’s van de EU en de Verenigde Staten zijn stopgezet, terwijl Washington de visa van de leden van de regering van Micheletti heeft ingetrokken.

Het sluiten van de vliegvelden is volgens Zelaya alleen bedoeld om te verhinderen dat internationale bemiddelingsmissies het land binnenkomen. Dinsdag zou José Miguel Insulza, de secretaris-generaal van de Organisatie van Amerikaanse Staten, samen met een aantal Latijns-Amerikaanse ministers arriveren. Insulza probeert met een dialoog tussen Micheletti en Zelaya te bewerkstelligen dat de laatste in zijn functie wordt hersteld.

Vanuit de Braziliaanse ambassade verklaarde Zelaya dat hij contact heeft met een aantal militairen om een uitweg uit de crisis te zoeken. Er gaan al enige tijd geruchten dat een deel van het leger bereid is Zelaya weer als president te beschouwen, in ruil voor een amnestie voor de coupplegers. Op die twee punten berust ook het bemiddelingsvoorstel van president Arias van Costa Rica, dat tot nu toe echter door Micheletti is afgewezen.